Tarix 6-sinf

G‘arbiy Rim imperiyasining qulashi

Gotlarning Rimni ishg‘ol etishi imperiya aholisini larzaga soldi. Yuz yillar

Gotlar Rimni talamoqdalar

Vandal askari
davomida rimliklar o‘zlarining barcha raqib- lari ustidan g‘alaba qozonishgan, o‘zlarini jahon hukmdori hisoblashgan. Rimni esa
«boqiy shahar» deya ta’riflagan edilar.
Rim aholisining ko‘pchiligi Rim zavolga yuz tutishi bilan butun jahon nes-nobud bo‘lib ketishiga ishonar edi.
Alarix ham o‘ldi, biroq Rimning undan dah- shatliroq dushmani – Attila boshchiligidagi xunn qabilalari paydo bo‘ldi. Attila Sharqiy Rim imperiyasiga hujum uyushtira boshladi. Milodiy 452-yilda xunnlar Italiyaga bostirib kirdilar.
Milodiy 455-yilda Rimga germanlarning vandal qabilalari hujum qildi. Ular ikki hafta davomida shaharni taladilar. Vandallar o‘zlari bilan olib ketolmaydigan hamma narsani no- bud qildilar.
Milodiy 476- yilda german qabilalari- ning Rimdagi yollangan qo‘shini sarkardasi Odoakr so‘nggi imperator Romulni taxtdan ag‘darib tashladi va imperator unvoni nisho- nini Konstantinopolga jo‘natdi.
Sobiq G‘arbiy Rim imperiyasi sarhadlarini german qabilalari egallab oldilar. Shu tariqa milodiy 476-yil G‘arbiy Rim imperiyasining qulashi va qadimgi dunyo tarixining yakun- lanish sanasi sifatida qayd qilindi. Mazkur sanadan boshlab o‘rta asrlar tarixi boshla- nadi.

Jang ko‘rinishlari

Tayanch konspekt

_ 330-yil – Rim imperiyasining poytaxti – Vizantiy (Konstantinopol)

^ 395-yil – Rim imperiyasi
G‘arbiy


Sharqiy

_ 410-yil – Rimning gotlar tomonidan vayronaga aylantirilishi – Alarix
_ 452-yil – xunnlarning Italiyaga bostirib kirishi – Attila
_ 455-yil – german vandal qabilalarining bostirib kirishi
^ 476-yil – G‘arbiy Rim imperiyasining qulashi

Savol va topshiriqlar

1. 
   Rim armiyasi haqida so‘zlab bering.
   
2. 
   Rimliklar kimlarni «varvarlar» deyishgan? Rimliklar varvarlarning qaysi qabilalari bilan to‘qnashishdi?
   
3. 
   Rim imperiyasining G‘arbiy va Sharqiy im- periyalarga bo‘linishi sababi nimada?
   
4. 
   Rimning bosib olinishi haqida so‘zlab be- ring.
   
5. 
   G‘arbiy Rim imperiyasi qulashi sabablarini sanang.