Tarix 6-sinf

Dalada yerga ishlov berish

Kanallar va ariqlar yordamida ekinlarni sug‘orish

Qadimgi

5. §. Qadimgi Misr

Misr janubdan Nubiya bi-

misrliklarning qo‘shnilari

lan chegaradosh bo‘lgan. Bu mamlakatga misrliklar Nil bo‘ylab oltin, qatron, fil

suyagi, nodir navli yog‘ochlarni ayirboshlash uchun borganlar.
Misr g‘arbida, Liviya cho‘lida shu nomdagi mamlakat joylashgan edi. Sahro aholisi ko‘ch- manchi chorvadorlar bo‘lgan. Quyi Misrdagi Memfis shahri orqali o‘tadigan yo‘l Sinay yarim oroliga olib borgan, bu yerda esa mis qazib olingan. Sinay yarimorolidan shimolroqda Falastin, uning yonboshida Suriya joylashgan. Bu mamlakatlar mis va temir rudasiga hamda boshqa foydali qazilmalarga boy bo‘lgan.
Misrliklar Falastin va Suriyadan hunar- mandlar yasagan nodir buyumlar va qimmat- baho toshlarni olib kelishgan.

Tutanxamon taxti

Fir’avnlarning istilolari
Qadimgi podsholik davri- da Sinay yarimoroli bosib olinadi, mahalliy qabilalar

Qadimgi Misr jangchilarining sopoldan yasalgan haykallari

Misrga soliq to‘lay boshlashdi. Fir’avnlar Nu-
biya va Liviyaga ham yurish qilib, shaharlar- ni taladilar, asirlar, chorva mollari va boshqa boyliklarni egallab oldilar. O‘rta podsholik fir’avnlari Janubiy Falastin yerlari va Nubiya shimolini Misrga qo‘shib olishga erishdilar.
Mil. avv. XVIII asr oxirida ko‘chmanchi gik- soslar qabilalari Misrga hujum qildi. Misrliklar- ning piyoda qo‘shinlaridan farqli o‘laroq giksos- larning asosiy kuchi otlar qo‘shilgan jangovar aravalari bo‘lgan. Bir askar otlarni boshqarib turgan, ikkinchisi esa kamondan dushman- larni nishonga olib o‘q uzgan. Quyi Misrni bo-

sib olgan giksoslar misrliklarning shahar va qishloqlariga hujum qildi, ularni ayovsiz taladi va odamlarni asirlikka haydab ketdi.
Bu vaqtda O‘rta podsholik ko‘plab mayda
«nom»larga bo‘linib ketgandi, ular giksoslarga soliq to‘lardi. Faqat Fiva shahri hukmdorlari- gina giksoslarga itoat qilmadilar.
Bosqinchilar zulmidan xalos bo‘lish tarad- dudiga tushib qolgan «nom»lar hukmdorlari Fiva shahri atrofiga birlasha boshladilar.
Bir qancha janglarda Fiva «nom»ining fir’avni Yaxmos giksoslarni tor-mor etib, bos- qinchilarni Misrdan haydab chiqardi. Itoatsiz hukmdorlarni o‘ziga bo‘ysundirgan Yaxmos yangi fir’avnlar sulolasi asoschisiga aylandi, ana shu fir’avn zamonidan Yangi podsholik davri boshlandi.