Tarix 6-sinf 1-bilet

Miloddan avvalgi 479-yilda forslar tag`in Afinani bosib olishga urinib ko`radilar. Biroq yunonlarning birlashgan lashkari Platey shahri yaqinida fors qo`shinlarini tor-mor etdi. Bu yunon-fors urushlaridagi oxirgi jang edi. Eron shohi bilan tuzilgan shartnomaga muvofiq u Old Osiyodagi barcha yunon polislari mustaqilligini e`tirof etdi, yunonlarga qarshi harbiy harakat olib bormaslikka va`da berdi.
5-BILET

1. Afina davlati.

2. Xristianlikning vujudga kelishi haqida ma’lumot bering.

1. Afina davlati O`rta Yunonistonning janubi sharqiy qismida tog`lik Attika viloyati joylashgan yarimorol mavjud edi. Miloddan avvalgi I mingyillikda Attikaning g`arbiy qismida yunonlar «Akropol», ya`ni «Yuqori shahar» dab atagan qal`a quradilar. Bora-bora Akropol tevaragiga odamlar ko`chib kelib o`rnasha boshladilar, shu tariqa Afina shahri dunyoga keldi. Attika aholisi uch katta guruhga bo`lingan edi, jumladan: qullar, ko`chkindilar (meteklar) va fuqarolar. Otasi va onasi ozod afinalik bo`lgan erkaklargina Afina fuqarosi bo`la olar edi. Afina davlati fuqarosi bo`lish nafaqat faxrli, qolaversa foydali edi, negaki miloddan avvalgi V asrdan boshlab davlat organlarida ishlashga muayyan haq to`lana boshladi. Faqat fuqarolar barcha huquqlardan foydalanardilar. Fuqarolar shuningdek og`ir mehnat va salomatlikka zarar yetkazuvchi ishlardan ozod qilingan edilar. Forslar ustidan g`alaba qozonilganidan keyin quldorlar qullar hayotini qadrlamay qo`yishdi, chunki ular shu qadar ko`payib ketganki, arzimas pulga sotilar edi. Kumush konlari mahsuloti va tuz qazib olish Af ina davlatiga katta- daromad keltirar edi. Bundan tashqari, Afina dengiz ittifoqi mustahkamlanishi bilan dengiz savdosi ham rivoj topdi. Afinaning asosiy portida aylangan Pirey bandargohidan mamlakatga minglab qullar va xilma-xil tovarlar keltirilar edi. Afina dengiz ittifoqi g`aznasi Afina shahrida joylashgan, shahar hukmdorlari undan o`z ixtiyoriga ko`ra foydalanar edi. 2. Xristianlikning vujudga kelishi Ikki ming yil muqaddam Rim hokimiyati ostida bo`lgan Kichik osiyo va Falastin yerlarida Nazaret shahrida duradgor Iosif va rafiqasi Mariya xonadonida «Xudoning o`g`li» nomini olmish Iisus tug`ilgani haqida rivoyatlar tarqala boshladi. 30 yoshida Iisus sahroda yashovchi voiz Cho`qintiruvchi Ioann qo`lida Iordan daryosida cho`qintiriladi. Yovuzlikni sodir etganlar Ioannga tavba qilish uchun kelishardi. Xristos begunoh bo`lsada, Yaratganga yo`l poklovchi tavba-tazarrudan boshlanishini ko`rsatib berish uchun cho`qinadi. O`n ikki nafar havoriylari bilan Falastin bo`ylab sayohat qilib, Xudo oyatlari haqida hikoya qilib beradi, turli mo`jizalar ko`rsatadi – o`liklarni tiriltiradi, yashashdan umidini uzgan tuzalmas xastalarni sog`aytiradi. Yahudiy ruhoniylari Iyso payg`ambarni mavjud diniy haqiqatlarni buzib talqin etishda ayblab, uni o`lim jazosiga mahkum etadilar. Rim noyibi Pontiy Pilat bu hukmni tasdiqlashi shart edi. Avvaliga Pontiy Pilat bu ishni qilishdan bosh tortgan, ammo ruhoniylar tazyiqi ostida rozilik beradi. Iisusni Golgof tog`ida xochga tortadilar, bu yerda, rivoyatda aytilishicha, Yer yuzidagi ilk inson –Odam ato dafn etilgan. Iisus 3 kunda dahshatli azoblar girdobida jon beradi. Vafotidan keyin murdasini bir g`orga qo`yishadi. Uchinchi kuni dafn etish uchun kelishganda Iisus jasadi qo`yilgan joyida yo`qligini ko`rishadi. Iyso payg`ambar qayta tirilgan va me`rojga ko`tarilgan, vafot etgan va yashayotgan odamlarning ishlarini baholash uchun Yer yuziga qaytib kelishga va`da bergan. Iisus haqidagi rivoyatlar Yevangeliya nomini olgan, yunonchadan tarjima qilganda bu so`z «Hushxabar» ma`nosini anglatadi. Iyso payg`ambar ta`limoti izdoshlari xristianlardir. Shogirdlari apostollar (hovariylar)dir. Xristianlar jamoalariga yepiskoplar peshvolik qiladi. Milodiy birinchi asr xristianlik vujudga kelgan sana hisoblanadi. Rim hukmdorlari xristianlarni ta`qib etadilar, yirtqich hayvonlar changaliga tashlaydi-lar, turli qiynoqlarga soladilar. Milodiy 313-yilda imperator Konstantin xristianlikni davlatning boshqa dinlari bilan teng bir din deb e`lon qilingan farmon chiqardi. Farmon xristianlarga ibodatxonalar qurish va ochiq ibodat qilishga ruxsat berdi. 6-BILET 1. Salavkiylar davlati haqida ma’lumot bering. 2. Zardushtiylik dinining vujudga kelishi.