Tarix 6-sinf 1-bilet

4-BILET

1. Urartu podsholigi.

2. Salamin jangi haqida ma’lumot bering.

1. Urartu podsholigi tarixda Urartu nomi bilan ma`lum. Bu davlat Kavkazortida, Van, Urmiya va Sevan ko`llari oralig`ida joylashgan edi. Aholisini urartlar deyishgan. Urartu davlati miloddan avvalgi XI asrda tasilkil topadi. Yagona davlat tasilkil topishi Ossuriya hujumlaridan mudofaa qilish zaruratini tezlashtiradi. Ossuriyaliklarni tor-mor etish imkoniyati bo`lmagan Urartu qo`shinlari to`g`ridan-to`g`ri janglarga kirmaslik taktikasiga amal qilardilar. Miloddan avvalgi IX asrda Sardur hukmronligi davrida Urartu davlati gullab-yashnadi. Tushpa shahri Urartu davlati poytaxtiga aylanadi. Urartlar bir necha bosqinchilik yurishlariga chiqadilar, ossuriyaliklar ustidan g`alaba qozonadilar. Ammo miloddan avvalgi 704-yilda ossuriyaliklar qo`shinlari urartlar armiyasini tor-mor etib tashladi. Bir qancha Urartu hukmdorlari davrida jamlangan ulkan xazina g`oliblar qo`liga o`tadi. Teyshebaini shahridagi qal`a ishg`ol etildi va vayron qilib tashlandi. Shundan keyin Urartu podsholigi ancha zaiflashib qoldi, uni ko`chmanchi skif qabilalari va Midiya podsholigi o`ziga tobe` ayladi. Miloddan avvalgi 590-yilda Urartu podsholigi ham tarix sahnasidan ketdi. 2. Salamin jangi Femistoklning maslahati bilan yunonlar 200 ta harbiy kema – triyer qurishdi. Bu harbiy kemalar qoyalar orasidan va sayoz joylardan oson suzib o`tar, o`sha davr uchun katta tezlikda – soatiga 18 kilometr tezlikda suza olar edi. Hal qiluvchi dengiz jangi miloddan avvalgi 480-yilda tor Salamin bo`g`ozida bo`lib o`tdi. Yunon davlatlarining birlashgan floti forslarning harbiy flotidan kuchli ekanligi ma`lum bo`ldi. Yengilganidan keyin Kayxusrav (Kserks) flotning qoldiqlari bilan Yunonistonni tark etishga majbur bo`ldi.