Тарих машғулотларида ўтилган мавзуларни дидактик ўйинлар орқали

Дидактик қобилият
– осон йўл билан му-
раккаб билимларни ўқувчиларга тушунти-
ра олиш. Бунда ўқитувчининг ўқув материа-
лини ўқувчиларга тушунарли қилиб баён эти-
ши, мавзу ёки муаммони уларга аниқ ва ту-
шунарли қилиб айтиб бериши, ўқувчиларда 
мустақил равишда фаол фикрлашга қизиқиш 
уйғота олиши кўзда тутилади.
Академик қобилият
– барча фанлар юза-
сидан муайян билимларга эга бўлишлик. Бун-
дай қобилиятларга эга бўлган ўқитувчи ўз фа-
нини ўқув курси ҳажмидагина эмас, балки анча 
кенг ва чуқурроқ билади, ўз фани соҳасидаги 
янгиликларни кузатиб боради.
Нутқий қобилият
– ихчам, маъноли, оҳанг-
дор, муайян ритм, темп, таъсирчан частотага 
эга бўлган нутқ, шунингдек, ўқитувчи нутқининг 
жарангдорлиги, унинг пауза, мантиқий урғуга 
риоя қилиши, қобилиятли ўқитувчининг 
нутқи дарсда ҳамиша ўқувчиларга қаратилган 
бўлади.
Ташкилотчилик қобилияти 
– синф-гуруҳ 
ёки жамоани уюштириш ва уни бошқариш 
қобилияти.
Диққатни тақсимлаш қобилияти
– бир 
неча объектларга бир даврнинг ўзида ўз му-
носабатини билдириш.
Конструктив қобилият
– ўқув-тарбия иш-
ларини режалаштириш ва натижасини олдин-
дан айтиш қобилияти.
Ҳар бир ўқитувчи ўзига хос индивидуал-
психологик хислатларга эга бўлади. Улардан 
баъзилари ҳаракатчанроқ, бошқалари суст-
кашроқ, баъзилари қаттиққўлроқ, бошқалари 
юмшоқроқ бўлади. 
Хулоса ўрнида шуни айтиш мумкинки, та-
рих дарсларининг дидактик ўйинлар асоси-
да ташкил этилиши ўқувчида мавзуни яхши 
ўзлаштириши ва шу билан бирга унинг билим, 
кўникма ва малакасини оширишида муҳим 
омил бўлади. 
Шундан келиб чиқиб, ўқитувчилар учун 
қуйидаги таклифларни келтиришимиз мумкин:
57
ТАЪЛИМ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ / ПЕДАГОГИЧЕСКИЕ ТЕХНОЛОГИИ

---