Тарқатма ва тақдимот материаллари

Тенг бўлмаган оралиқ дейилганда гуруҳдан гуруҳга ё ўсиб борувчи ёки камайиб борувчи оралиқ тушунилади. Бундай оралиқлар одатда тўплам бирликлари жуда катта тарқоқликка эга бўлган ҳолларда қўлланилади. Масалан, дўконлар кичик, ўрта ва йирик дўконлардан ташкил топган бўлса, уларни товар обороти бўйича бир хил интервалларда гуруҳларга ажратсак айрим гуруҳларга битта ҳам дўкон тушмаслиги мумкин.
Тенг бўлган ва тенг бўлмаган оралиқлар ёпиқ ва очиқ кўринишда бўлиши мумкин. Агар оралиқ "дан – гача" аниқ берилган бўлса, у ҳолда оралиқ ёпиқ кўринишда бўлади. Агар оралиқ "гача" дан бошланиб "ундан юқори" билан тугаса, у ҳолда оралиқ очиқ кўринишда бўлади.
Типологик гуруҳлаш ёрдамида тўпламнинг турли хилдаги бирликлари сифат жиҳатдан бир хил гуруҳларга, бир хил типларга ажратилади. Халқ хўжалигини тармоқларга бўлиш, аҳолини синфларга бўлиб ўрганиш, қишлоқ хўжалигини жамоа ва ижара, шахсий хўжаликлар миқёсида ўрганишлар типологик гуруҳлашларга мисол бўла олади.

№ т/р	Ижтимоий-иқтисодий тоифалар	Эркаклар		Аёллар
		2000	2007	2000	2007
1.	Ишчилар	–	–	–	–
2.	Деҳқонлар	–	–	–	–
3.	Хизматчилар	–	–	–	–

Тузилмавий гуруҳлаш ёрдамида бир хил типдаги, сифат жиҳатидан бир хил бўлган гуруҳларнинг (бирликларнинг) салмоғи ҳисобланади ва шу тариқа тўплам таркиби ўрганилади. Бундай гуруҳлашлар ёрдамида аҳолининг миллий, жинсий таркиби, ишчиларнинг касбий таркиби ёки тузилмаси кабилар ўрганилади.

№ т/р