Taqrizchilar: S. J

Perlit qumining standart va texnologik xarakteristikalari
7.5-jadval

Xaqiqiy zichligi, g/sm^3	Zichlik, kg/l	Bo’shliq, %	Yiriklik moduli, Myir	Suvshmu vchanlik, %
2,69	1,45	45,7	-	3,43
2,6	1,47	42,6	-	5,88
2,56	1,34	45,6	-	5,72
2,63	1,51	42,5	2,79	7
2,7	1,37	49	0,69	11,5
2,65	1,56	41	2,05	4

Perlitni qo‘llash sohalari.
A sinfga mansub perlit issiqlikdan himoyalovchi va konstruksion- issiqlikdan himoyalovchi betonlar uchun g‘ovak to‘ldiruvchi, B sinfga mansub perlit esa konstruksion-issiqlikdan himoyalovchi va konstruksion betonlar uchun g‘ovak to‘ldiruvchi olishda ishlatiladi. Perlit, shuningdek, olovga chidamli betonlarda to‘ldiruvchi sifatida ishlatiladi.
Ko‘pchilik hollarda, perlit qumi boshqa engil betonlarda mayda to‘ldiruvchi sifatida ishlatiladi: keramizitoperlitobeton, shlakopemzaperlitobeton va b.
Perlitning suvshimuvchanligi nisbatan yuqori. Suvshimuvchanligini kamaytirish uchun GKJ-10 va GKJ-11 eritmalari bilan gidrofobizatsiyalash tavsiya etiladi.
O’z-o’zini tekshirish uchun savollar:

1. 
   Ko‘pchigan perlit ishlab chiqarish texnologik liniyalarini tushuntiring?
   
2. 
   Ko‘pchigan perlit qumiga qanday talablar qo‘yiladi?
   
3. 
   Perlit qumining standart va texnologik xarakteristikalarini keltiring?
   
4. 
   Perlit jinslariga termik ishlov beruvchi isitish agregatlarining texnik tavsifini keltiring?
   
5. 
   Perlit chaqiq toshi va qumining aylanma pechda ishlab chiqarish jarayonining texnologik sxemasini tushuntiring?
   
6. 
   Perlitga issiqlik ishlov berishni tushuntiring?
   
7. 
   Qaynovchi qatlam pechining ishlash prinsipini tushuntiring?
   
8. 
   Perlit qumini vertikal pechda ishlab chiqarish jarayonining texnologik sxemasi
   
9. 
   Perlit chaqiq toshi va qumining aylanma pechda ishlab chiqarish jarayonining texnologik sxemasi
   
10. 
    Qaynovchi qatlam pechida perlit chaqiq toshi va qumini ishlab chiqarish jarayonining texnologik sxemasi
    
11. 
    Perlit jinslariga termik ishlov beruvchi isitish agregatlarining texnik tavsifi
    
12. 
    Ko‘pchigan perlit qumiga qo‘yiladigan talablar
    
13. 
    Perlit qumining standart va texnologik xarakteristikalari
    
14. 
    Perlitni qo‘llash sohalari.
    

9-§. Dolomi ishlab chiqarish texnologiyasi
Dolomitlar va dolomitli oxaktosh O‘zbekistonda keng tarqalgan. Bu tog‘ jinslari qurilishda yirik bloklar shaklida, hamda betonlarda chaqiq tosh sifatida ishlatiladi. Respublikamizda dolomit konlarida pardozlovchi plitalar ishlab chiqarish massa bo‘yicha 50% sanoat chiqindilari yuzaga kelib, ularning asosiy qismi maxsus chuqurlarga ko‘miladi.
Kuydirilgan dolomit asosida dolomit oxagi, kaustik dolomit va olovga bardoshli material olinadi.
Dolomitni bog‘lovchi material sifatida qurilishda ishlatish chegaralangan.
Dolomit xomashyo material sifatida uyilma zichligi 450-500 kg/m³ g‘ovak to‘ldiruvchi ishlab chiqarishda keng ishlatiladi.
Dolomit xomashyo asosida engil to‘ldiruvchilar ishlab chiqarish, ularni betonda qo‘llash xalq xo‘jaligida katta ahamiyatga ega.
Dehqonobod dolomiti 0,1 mm dan kichik o‘lchamli donalardan tashkil topgan bo‘lib, mayda krisstal strukturaga ega. Makrostrukturasi birjinsli bo‘lmay, g‘ovak tog‘ jinslari shaklida tabiatda uchraydi. Dolomit kristallari oq rangda bo‘lib, ba’zan sariq rangda va jigar rangda bo‘ladi. Bu esa xomashyo tarkibida metall oksidi mavjudligi bilan tushuntiriladi.
Dehqonobod dolomiti konidan beshta namuna olinib, quyidagi xususiyatlari aniqlandi:
7.6-jadval

№