Tana harorati va uning fiziologik o‘zgarishlari

Og‘iz bo‘shlig‘idan o‘lchash uchun termometr rezervuarini tilning pastki yuzasi bilan og‘iz bo‘shlig‘iga qo‘yiladi. Bemor og‘zini yumib termometrni tutib turadi.

Qo‘ltiq va chov sohasidan haroratni o‘lchash muddati 10 daqiqa, bo‘shliqlardan o‘lchash muddati 5 daqiqa.

Kasalxonada harorat hamma bemorlarda ertalab soat 7⁰⁰dan 9⁰⁰gacha, kechqurun soat 17⁰⁰ dan 19⁰⁰ gacha o‘lchanadi. Ba’zan kuniga 3—4 marta yoki har 2 soatda o‘lchash talab etiladi, chunki harorat ko‘tariladigan vaqt hamma bemorlarda ham uni odatdagi o‘lchash vaqtiga mos kelavermaydi.

Olingan ma’lumotlar kasallik tarixiga yozib boriladi. Bundan tashqari, har bir bemorga harorat varaqasi tutilib, uni kasallik tarixiga qo‘shib qo‘yiladi. Har bir o‘lchash natijasini shu varaqqa yozish, so‘ngra kasallik tarixiga ko‘chirish kerak (54-rasm).

Yallig‘lanish jarayoni yoki yuqumli kasallik sababli ko‘tarilgan haroratni termoregulatsiyaning buzilishi (issiqlikni idora qiladigan markazlar nevrozi) natijasida harorat ko‘tarilishidan taxminan bo‘lsa-da farq qilish uchun amidopirin (piramidon) sinamasi qilib ko‘riladi. O‘rindan turmay yotadigan bemor harorati 3 kun mobaynida soat 6⁰⁰ dan 21⁰⁰ gacha har soatda o‘lchab boriladi. Tekshirishning 2-kunida unga ertalab soat 6⁰⁰ da 60 ml so‘ngra har soatda (soat 21⁰⁰ gacha) 20 ml dan 0,5% li amidopirin eritmasi beriladi. 3 kungacha har soatda olingan termometriya ma’lumotlari aniq qilib, alohida yozib boriladi. 1- va 3- kundagi o‘lchashlar 2-chi kundagi o‘lchashga qiyos qilib olinadi. 2-kuni amidopirin qabul qilingandan so‘ng harorat pasaysa, infeksiya yoki yallig‘lanishga gumon qilish mumkin. Agar u 1- va 3-kundagidek bo‘lib qolaversa, gumon qilinmaydi.

1. 
   Isitmaning sabablari va turlari
   

Isitma deb, organizmdagi o‘zgarish jarayoniga nisbatan moslashish va himoya reaksiyasiga aytiladi. Bu reaksiya infeksiya yoki to‘qimalarning parchalanish mahsulotlaridek kuchli ta’sirotlarga javoban tana haroratining ko‘tarilishi bilan namoyon bo‘ladi.

Mikroblar va ular ajratadigan mahsulotlar (mikrob pirogenlar), bir tomondan issiqlikni boshqaradigan nerv markazlariga ta’sir ko‘rsatib, ularning qo‘zg‘alishiga sabab bo‘lsa, ikkinchi tomondan oq qon tanachalarini