Ta’limda raqamli texnologiyalar. Darslik. T. E. Delov, G. T

Bulutli hisoblash- afzalliklari va kamchiliklari 
Hamma ma'lum va kam ma'lum bo‘lgan texnologiyalar singari, afzalliklari va 
kamchiliklari ham bor. 
Bulutli hisoblashning afzalliklari quyidagilardan iborat: 
1. Veb-interfeys orqali dasturlardan foydalanish uchun foydalanuvchilarga 
katta hajmli xotirali qimmatbaho kompyuterlarni sotib olish va CD va DVD 
disklarni sotib olish shart emas, chunki barcha ma’lumotlar "bulut" da saqlanadi. 
Foydalanuvchilar noutbuklar va netbuklarda ishlashlari mumkin. 
2. Barcha ma’lumotlar kompyuterning o‘zida emas, balki masofadan turib 
Internetda saqlanayotganligi sababli, foydalanuvchi kompyuterining ishlashi oshadi. 
Ma'lumki, dasturlari va xizmatlari kam bo‘lgan kompyuterlar tezroq ishga tushadi. 
3. Ish bilan bog‘liq muammolar kamroq. Bulutli hisoblashda qo‘llaniladigan 
jismoniy serverlar soni kamayib borayotganligi sababli ularni saqlash osonroq va 
tezroq. Va dasturiy ta’minot bulutda o‘rnatiladi, sozlanadi va yangilanadi. 
4. Xarid qilingan dasturiy ta’minot uchun kamroq xarajatlar. Har bir 
foydalanuvchi uchun dasturiy ta’minot paketini sotib olish o‘rniga, xizmat 
ko‘rsatuvchi kompaniyalar kerakli dasturiy ta’minotni bulut deb sotib olishni afzal 
ko‘rishadi. Ushbu dastur ma’lumotlari faqat o‘z ishlarida ushbu dasturlarga muhtoj 
bo‘lgan foydalanuvchilar tomonidan ishlatiladi. Internet orqali kirish imkoniga ega 
bo‘lgan dasturlarning narxi shaxsiy kompyuterlarga qaraganda ancha past. Bundan 
tashqari, ushbu dasturlarni soatlik tarif bilan ijaraga olish mumkin. Dasturiy 
ta’minotni yangilash va uni ishga tushirish narxi nolga teng va qo‘shimcha 
to‘lovlarni to‘lashga hojat yo‘q. 
5. Dasturiy ta’minotni avtomatik yangilash. Foydalanuvchi ishlaydigan dastur 
har doim avtomatik ravishda yangilanadi va oxirgi versiyaga ega bo‘ladi. 
6. Ma’lumotlarni cheksiz saqlash. Disk maydoni qattiq cheklangan shaxsiy 
kompyuterlardan farqli o‘laroq, "bulut" dagi ma’lumotlarni saqlash hajmi 
moslashuvchan va foydalanuvchi ehtiyojlariga avtomatik ravishda moslashish 

---

94 
qobiliyatiga ega. Foydalanuvchi milliard gigabaytgacha bo‘sh joyga ega bo‘lishi 
mumkin. 
7. Ko‘pchilik operatsion tizimlarga mos keladi. Bulutli hisoblashda operatsion 
tizim foydalanuvchilar o‘rtasidagi ish jarayoniga ta'sir qilmaydi. Masalan, Unix yoki 
Linux 
foydalanuvchisi 
hech 
qanday 
muammosiz 
Microsoft 
Windows 
foydalanuvchilari bilan hujjatlar almashishi mumkin. Dastur va virtual kompyuterga 
har qanday operatsion tizim bilan foydalanuvchining kompyuteriga o‘rnatilgan veb-
brauzer yoki boshqa kirish vositalari yordamida kiriladi. 
8. Hujjatlar formatining mosligi yaxshilandi. Bulutli hisoblashda, xuddi shu 
hujjat yoki taqdimotda ishlaydiganlar, kompyuterlarida dasturiy ta’minotning mos 
versiyalari haqida qayg‘urishi shart emas. Masalan: agar siz Word hujjatida 
ishlasangiz, uni shaxsiy kompyuterda saqlasangiz va bir-biringizga jo‘natsangiz, 
hamma dasturning bir xil yoki mos versiyalarini o‘rnatgan bo‘lishi kerak. Google 
Docs kabi bulutli texnologiyalarda bu muammo bartaraf qilinadi, chunki siz faqat 
Internetga va brauzerga kirishingiz kerak. 
9. Foydalanuvchilar guruhining hamkorlikdagi qulayligi. Hujjat ustida 
ishlashda foydalanuvchilar bu oxirgi qayta ko‘rib chiqilgan versiya ekanligiga amin 
bo‘lishlari 
mumkin. 
Bir 
foydalanuvchining 
o‘zgarishi darhol boshqa 
foydalanuvchiga ko‘rsatiladi. Va bu hujjatda jamoaviy ish mavjud bo‘lganda juda 
qulaydir. 
10. Hujjatlarga doimiy kirish. "Bulut" da saqlanadigan hujjatlar gadjet va 
Internet bo‘lsa, foydalanuvchiga istalgan vaqtda taqdim etiladi. 
11. Bulutda saqlanadigan ma’lumotlar apparat yo‘qolishi yoki o‘g‘irlanishiga 
chidamli. "Bulut" da saqlangan ma’lumotlar avtomatik ravishda turli serverlarga 
tarqatiladi va agar shaxsiy kompyuter o‘g‘irlangan yoki shikastlangan bo‘lsa, 
foydalanuvchi Internetga kirishi mumkin bo‘lgan boshqa kompyuterdan kirish 
huquqiga ega bo‘lishi mumkin. 
Bulutli hisoblashning kamchiliklari quyidagilarni o‘z ichiga oladi: 
1. Bulutli hisoblashning kamchiliklaridan biri- Internetga doimiy ulanish. 
To‘g‘ri, ba'zi "bulutli" dasturlarni kompyuterga yuklab olish va Internetni uzib 

---

95 
qo‘yish bilan ishlash mumkin, lekin asosan Cloud Computing har doim Internetga 
ulanishni talab qiladi. 
2. Internet tezligining pastligi bilan u juda yomon ishlaydi va ba'zida hatto 
to‘liq yuklamaydi. 
3. Ba'zi dasturlarning xususiyatlari yoki dasturlarning o‘zi masofadan turib 
mavjud emas. Masalan, masalan, Google Docs elektron jadvallari, ular Microsoft 
Excelga qaraganda kamroq funktsiyalar va funktsiyalarga ega. 
4. Ma’lumotlar xavfsizligi buzilishi mumkin. "Bulut" da saqlangan 
ma’lumotlar yo‘qolishi mumkin. Agar bulutdagi ma’lumotlar yo‘qolsa, u abadiy 
yo‘qoladi. Ma’lumotni saqlashning ishonchliligi bulutli xizmatlarni kim taqdim 
etishiga bog‘liq. Agar ombordagi ma’lumotlar ishonchli tarzda shifrlangan va 
zaxiralangan bo‘lsa, ma’lumotlar yo‘qotilishi nolga teng. Va sizning 
ma’lumotlaringizning xavfsizligi ushbu "bulutli" xizmatlarni ko‘rsatadiganlarning 
yelkasida. 
Albatta, afzalliklar soni kamchiliklar sonidan ko‘p, lekin har bir vaziyatda ular 
o‘z ahamiyatiga ega yoki umuman ahamiyatga ega emas.