Таълим вазирлиги

2-§, Маҳсулот етказиб бериш шартномасинииг иштирокчилари

Шартнома тузишда бевосита ипггирок этувчи, ўзига шартнома бўйича мажбурият олувчи субъекглар маҳсулот етказиб бериш шаргаомасининг қатнашчилари ҳисобланади.
Улар маҳеулот етказиб берувчи ва харидор тадбиркорлардир. Давлат корхонаси, хусусий корхона, фирма ва товар ишлаб чиқарувчи бошқа корхона, улгуржи савдо ташкйлйтлари маҳсулот етказиб берувчи тадбиркор сифатида юМйрхЙс этйшлари мумкин. Агар етказиб бериладиган маҳсулот фақат жиҳоз бўлса, харидор буюртмачи деб юритилади. Бирлашма, халқхўжалигининг барча соҳасидаги корхоналар, хусусий корхоналар, ишлаб чиқариш тжьминоти, турли кооперативлар ва улгуржи савдо ташкилотларй харидор (буюртмачи) сифатида иштирок этадилар.
Маҳсулот етказиб бериш шартномасида кўпчилик бўлиб иштирок этувчи шахслар маҳсулот берувчи ташкилот ёки харидор ташкилот томонида, унга бўйсунувчи бирлашма пайчи, шерик ташкидот сифатида иштирок этиши мумкин. Масалай, маҳсулот «тк-азиб берувчи ,ва харидор бирлаШма томонидан унинг таркибига кирувчи мустақил юридиК шахс-корхона, ёки фирмалар ва савдо бўйича давлат акциядорлик уюшмаси⁶² бўлимлари иштирок этиши мумкин.
Айниқса ҳозирги бозор иқгисодий муносабатларининг тобора чуқурлашиб бориши маҳсулот етказиб бериш шартномаси иштирокчиларини ҳам тубдан ўзгартириб юборди. Шу сабабли мамлакатимизда ишбилармонликни, хусусий ташаббусни ривожлантириш юзасидан сезиларли ишлар олиб борилмокда.
Моддий ишлаб чиқариш соҳасидаги идораларни қайта тузиш ҳамда корхоналар, бирлашмалар ва концернларнинг янги шаклларини вужудга келтириш жараёни давом этмокда. Масалан, савдо вазирлиги ўрнига «Ўзбексавдо» уюшмаси, енгил саноат вазирлиги ўрнига «Ўзбекенгилсаноат» уюшмаси ташкил этилди.
Ёқилғи саноати, металлургия, кимё, машинасозлик, маҳаллий саноат тармоқларида, дон маҳсулотлари тизимида давлат концернлари ташкил этилди.
Унинг асосий вазифаси ишлаб чиқарувчилар билан истеъмолчилар ўртасида тижорат-хўжалик алоқаларини амалга оширишдан, хомашё ва материаллар етказиб бериш бўйича шартномалар тузишдан, мулкчилик шакли қандай бўлишидан қатьи назар барча истеъмолчиларнинг моддий ресурсларни эркин харид қилиши ва сотишини ташкил этишдан иборат.
Юқорида тилга олинган субъектлар маҳсулот етказиб бериш шартномасининг қатнашчилари хисобланади.
Ҳозирги бозор иқгисодиёти шароитида томонлар ўртасида тузиладиган маҳсулот етказиб бериш шартномаси бу соҳадаги асосий ҳужжат бўлиб қолади ва у шартнома иштирокчйларининг ҳуқуқ ва бурчларини ҳар томонлама кенгайтиради.