Talim vazirligi

Asalarilarning g’o’zani changlashi.
Tajribaning maqsadi. Changlashning paxtaning hosildorligiga ko’rsatadigan ta’sirini aniqlash.
Tajriba o’tkazishdan oldin o’qituvchi talabalarga g’o’zada gul ichida va gul tashqarisida nektarniklar bo’lishini hamda asalarilar gul ichidagi nektarnikka qo’ngandagina ular chetdan changlashini eslatib o’tdi.
So’ngra o’quvchilar yigirma tup g’o’zani tanlab oldilar va ulardan o’n tupini asalarilar chetdan changlamasligi uchun doka xalta kiygizib qo’ydilar, qolgan o’n tupi esa ochiq qoldirildi- asalarilar g’o’zalarga o’rgatildi.
Bu usul paxtaning hosildorligini 15—20% oshirdi yoki gektaridan 5—6 st ko’p hosil olinadigan bo’ldi.. Bundan tashqari, o’quvchilar asalari changlagan paxta ko’sagi yirik bo’lishini payqadilar. Asalarilar changlagan paxta 4—5 kun ilgari yetildi. Asalarilar o’rgatilganda ularning soni 15—20 baravar ortdi, paxta asalining olinishi esa 20—25% ko’paydi. Talabalar tajribalar o’tkazib, seleksionerlar g’o’za gulining tuzilishidagi xususiyatlarini e’tiborga olib, gul ichidagi nektarnikdan ko’k nektar ajralishi bilan fark, qiladigan yangi navlarni ishlab chiqishlari kerak degan xulosaga keldilar.
Talabalar qishloq xo’jaligi ekinlarini asalarilar changlashi tug’risida olgan bilimlarini mustaxkamladilar, kengaytirdilar va chuqurlashtirdilar; asalarichilikka doir qator amaliy o’quv va malakalar hosil qildilar. Bundan tashqari, talabalar o’tkazgan tajribalar qishloq xo’jaligi ekinlarining hosildorligiligini oshirish va asalari miqdorini ko’paytirish uchun bunday ishlarni katta maydonlarda o’tkazish zarurligini ko’rsatdi. Asalarilarni kerakli o’simliklarni changlashga yo’naltirish mumkinligiga o’quvchilar ishonch hosil qildilar.