Таълим вазирлиги тошкент кимё-технология институти й.Қ. ҚОдиров, Д. А. Равшанов, А. РЎзибоев

Материални миқдори ва бир меъёрда берилиши. Сепараторга тушаётган хомашё унинг хужжатларида кўрсатилган меъёрдан ошмаслиги керак, уруғ эса бир текисда узатилиши лозим. Демак, ишлаб чиқаришга тозалашда оралиқ элакдаги уруғ қатламининг қалинлиги 12-15 мм дан ошмаслиги керак. Қатлам қалинлиги ошганда сепараторга тушадиган юклама ортади ва тозалаш даражаси сезиларли пасаяди.

Элак тешиклари ўлчамини тўғри танлаш. Сепаратор элаги тозаланадиган уруғ тури ва ўлчамларига қараб танланиши керак. 1.2-жадвалда айрим мойли уруғларни ишлаб чиқаришга тозалашда қўлланиладиган сепараторларда ўрнатиш учун тавсия этилган элак тешикларини ўртача ўлчамлари келтирилган.

1.2 – жадвал

Мойли уруғ	Элак тешигининг диаметри, мм
	Қабул қилувчи (битта рамка)	Эловчи (учта рамка)	Сараловчи-бўшатувчи (учта рамка)	Оралиқ (учта рамка)
Кунгабоқар	15-16	12-10-8	6-5-5	3-3-3
Соя	14-15	10-9-8	6-5-5	4-3-3
Рапс	7-8	4-3,5-3	2,5-2-2	1-0,7-0,7
Канакунжут	15-18	12-12-10	8-7-6,5	5-5-4

Уруғ тозалашнинг ҳар қандай ҳолати учун элак тешикларининг ўлчамларини танлашда уруғнинг сифат хусусиятлари ва зарур тозалаш даражаси ҳисобга олинади.

3. 
   Элак қиялиги. Барча элакларнинг қиялиги йирик ифлосликларни тўлиқ тушиб кетишини, ҳамда қабул қилувчи ва эловчи элакларнинг ячейкаларидан уруғни яхши ўта олишини таъминлаши лозим. Бундан ташқари бўшатувчи-сараловчи элакдаги уруғни ажратиш ва оралиқ элакдаги майда ифлосликларни ажратишни ҳам таъминлаш керак.
   

Ҳар бир мойли уруғ учун, унумдорликка мос равишда тозалашда максимал самара берадиган оптимал элак қиялиги мавжуд.
Кунгабоқар уруғини хомашёвий тозалашда қабул қилувчи элакнинг қиялиги 6 ⁰, бўшатувчи-сараловчи элакники 11⁰ ва оралиқ элакники 11-14⁰ бўлиши керак.

4.