Таълим вазирлиги тошкент кимё-технология институти й.Қ. ҚОдиров, Д. А. Равшанов, А. РЎзибоев

Муаллақ ҳолатда шрот таркибидан бензинни ҳайдаш. Бу усул асосан Экстехник қурулмасида қўлланилади. Бунда тостернинг ўзидан учиб чиқаётган ва қиздирилган эритувчи буғларидан фойдаланилади, яъни экстрактордан чиққан, бензинли шрот тостер юқорисида жойлашган токчали мосламанинг токчаларидан сирғалиб тушаётган шротга пастдан қарама-қарши йўналишда учиб чиқаётган бензин буғлари йўналтирилади. Бу шароитда ишлатилаётган маҳсулот деярли муаллақ ҳолатда бўлганлиги учун унинг орасидан пастдан чиқаётган бензин буғлари бемалол ўтади ва ўз иссиқлиги ҳисобига шротдаги бензиннинг асосий қисмини иситиб ўзи билан олиб кетади.
Бу билан шротдаги бензинни учириш учун сарф бўладиган технологик буғ тежаб қолинади ва маҳсулот асосан бензин буғлари ичида бўлганлиги учун оқсиллар деярлик денатурацияга учрамайди, лекин бу усулнинг асосий камчиликларидан бири маҳсулот таркибидан бензинни тўлиқ учириб бўлмаслигидадир. Қолган бензин эса тостернинг ўзида очиқ ва ёпиқ буғ ёрдамида хайдалиши лозим. Умуман олганда бу усул билан олинаётган шротнинг сифати тўлиқ стандарт талабларига жавоб беради ва сувда эрувчи оқсиллар миқдори билан эса талаб даражасидан ҳам ошиб кетади. Бу усул асосан АҚШ да ишлатилади.
Уччала усулни умумлаштириб кўрганда барчасида технологик очиқ ва ёпиқ буғ ишлатилади. Маълумки, аппаратларни буғ кўйлакларига бериладиган сув буғи ҳам аппаратни, ҳам маҳсулотни иситиш учун хизмат қилади ва иссиқлик таъсирида шрот такрибидаги бензин қизиб буғланади, лекин фақатгина ёпиқ буғ ёрдамида маҳсулотдан эритувчини тўлиқ хайдаш мумкин эмас, чунки бир қисм эритувчи ва қаттиқ модда шрот орасида ўзаро молекуляр тортишиши намоён бўлиб, бу кучни камайтириш ёки узиш учун албатта очиқ буғ ишлатилиши лозим. Шундагина сув буғлари эритувчи ва маҳсулот молекулалари орасидаги тортишув кучини камайтириб, эритувчини енгил ҳайдашга ёрдам беради. Ўз навбатида сув буғи маҳсулот устидаги эритувчи буғларининг парциал босимини камайтириб, эритувчини учиб чиқиши учун қулай шароит ҳосил қилади.
Булардан ташқари эритувчи ҳайдалаётган аппарат ички муҳитида бир оз вакуум ҳосил қилиниб эритувчининг учиш ҳарорати камайтирилади.