Талаба : Eranova Umida 1-мавзу. Жисмоний маданият назарияси ва методикаси фанининг мацсади хам да вазифалари


Шахсни хар томонлама камол топтириш тамойили



Download 79,29 Kb.
bet5/16
Sana21.02.2022
Hajmi79,29 Kb.
#57900
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16
Bog'liq
Eranova Umida Jismoniy tarbiya

Шахсни хар томонлама камол топтириш тамойили - Маънавий ва жисмоний кучлари хар томонлама камол топган кишиларгина уз ватанига содик булади ва уни тараккиётига улкан хисса кушади. Х,ар тарафлама баркамол кишилар осмондан тушмайди. Улар муайян ижтиомий хаёт шароитлари таъсири остидагина шундай баркамол кишилар булиб етишуви мумкинки, бу шароитлар орасида тарбия, жумладан, жисмоний тарбия алохида рол уйнайди. Хар тарафлама баркамол шахе булиб етишишга биологик конуният хам, иносн организмининг тизимлари ва органларнинг уйгун камол топишига булган эхтиёжхам таъсир этадики, одам ижтимоий жихатдан хам, узининг биологик хусусиятлари жихатидан хам хамиша ва хар ерда ягона социал шахедир. Буларнинг хаммаси жисмоний тарбия жараёнида инсонга хар тарафлама таъсир утказиш характерини белгилайди ва тарбияниниг хар хил турлари уртасидаги узвий алокани аниклайдики, бу жисмоний тарбиянинг барча холларида ундан максадга мувофик равишад фойдаланишни хам хисобга олиш керак.
Хар тарафлама умумий жисмоний тайёргарлик талаблари инсон камолотининг асосий конуниятларидан бирига - тизим ва органларнинг узаро чамбарчас алокасига таянади. Иносннинг кучи, бардамлиги, тезлиги, эпчиллиги канча юксак даражада камол топса, харакат куникмаларининг захираси канча бой булса ва кишининг саломатлиги канча мустахкам булса, унинг махсус тайёргарлигини, шу жумладан, спорт тайёргарлигини амалга ошириш шу кадар юксак булади. Ранг - баранг жисмоний тайёргарликнинг мустахкам пойдеворида курилган спорт муайян турининг ихтиосолаштирилишихар тарафлама жисмоний тарьия сифатини яхшилашнинг энг мухим воситаларидан бири булиб колади.
Спорт машкларининг жараёни спорт шухратпарастлигига каратилган булиб, кур - курона рекордга ишкибозликдангина иборат булиб колса, каердкаи, хар тарафлама камолот принципи шухратпарастлик учун курбон килинса, спортчнининг мехнат фаолияти тугрисида, унинг интелектуалва маънавий тарбияси тугрисида унутиб куйилса, бу ерда одатда, рахбарларнинг хохишига карамай купол, ужар, мехнат хаётига мосланмаган, спортда чала билагонлар - чинакам спорт маданиятидан йирок, жамиятга манзур тушмайдиган кишилар тайёрланади.
Бизда, машхур булган иш жараёнида ва ундан кейин килинадиган гимнастика жисмоний машкларнинг бевосита амалий туригина жисмоний тарбиянинг хаётий мухим воситаси була олмайди. Бу гимнастика купдан - куп машкларнинг техника ишлаб чикариш структураси билан умумий ухшаш жойлари оз булса хам, лекин ишлаб чикаришнинг конкрет шароитларини хисобга олган холда методикжихатдан тугри танланган бу гимнастикамашклари одамни анча баракалирок махнатга тайёрлайди. Бинобарин, бу гимнастика хам амалийдир. Жисмоний машкларнинг амалийлиги ушбу холда чарчаш - толикиш ходисаларининг тугатилишида, умумий кайфиятнинг яхшиланишида, асаб мушак системасининг килинадиган иш узига хос характерга солинишида ифодаланади. Мехнат унумдорлигининг ортиши хам ана шуларнинг натижаси булади.
Бошка бир мисолни олиб курайлик. Крол усулида кукрак билан сузиш куникмасининг самолётни бошкариш куникмалари билан хеч кандай умумий ухшаш жойи йук. Лекин олимларнинг (Стрельцов, Гагаев, Крячко ва бошкалар) тадкикотлари шуни курсатадики, сузиш - хавода учувчининг харакатлари вактида катта рол уйнайдиган мувозанат органларини машк килдиришнинг самарали воситаларидан бири. Ёки конда (сакраш) машк килиш билан самолётни, ёхуд космик кемани бошкариш уртасида канаканги ухшашлик - умумийлик бор? Сиртдан Караганда хеч кандай ухшашлик йукдек.
Жисмоний тарбиянинг барча хусусий вазифаларини, шу жумладан спорт машклари вазифаларини хал этишда (бевосита амалий ахамиятга эга булган жисмоний машклар хам шунга киради) жисмоний тарбиянинг мехнат ва харбий практика билан алокаси тамойилга амал килиш зарур.
Бу тамойилга куйидаги холатлар ахамиятлидир.

  1. Харакат куникма ва малакаларини хаётда ташкил топиши билан биринчи навбатда жисмоний маданиятнинг амалий касб самародорлигидан бевосита фойдаланиш билан боглик.

  2. Жисмоний маданиятнинг умумий амалий касб самарадорлиги, кишининг хар томонлама ривожланган жисмоний сифатлари ва канчалик харакат куникма ва малака бойлиги фонди, билан богликдир.

  3. Амалий ахамияти мехнат ва харбий тарбия билан канчалик самарали боглик булиб, жисмоний маданиятнинг жамиятга келтирадиган фойдаси билан аникланади.

Жисмоний тарбиянинг согломлаштиришга каратилганлик тамойили - Юкорида айтиб утилганлардан куриниб турибдики инсон сихат-саломатлигини мустахкамлаш гояси жисмоний маданиятнинг бутун тизимига сингиб кетгандир. Инсон сихат - саломатлиги учун кураш хукуматимизни диккат марказида булади.
Жисмоний тарбия - согломлаштириш йуналишининг тамойилларидан куйидаги коидалар келиб чикади:
Жисмоний тарбия билан шугулланувчиларнинг сихат саломатлигини мустахкамлаш учун давлат олдидаги жавобгарлик. Жисмоний маданият ташкилотлари, жисмоний тарбия укитувчилари, теренерлар (врачдан фаркли уларок) одатда соглом кишилар билан иш курадилар. Улар гимнастика спорт, уйинлари ва туризм билан шугулланувчиларнинг сихат - саломатлигини саклаш учунгина эмас, балки уларнинг соглигини мустахкамлаш учун хам давлат олдида жавобгардирлар.
Жисмоний тарбия системасининг асослари - Жисмоний тарбия асосини: 1. Ижтимоий иктисодиёт. 2. Хукукий асоси. 3. методик асоси. 4.Дастур норматив асоси. 5. Ташкилий асосидан иборат.
1.Ижтимоий иктисодиёт асоси.
Жисмоний тарбия системасижамиятнинг ижтимоий -иктисодиёт системалари иктисод, сиёсат,илму-фан ва маданият билан богликдир.
Жамият муносабатларини келтириб чикарувчи сохдларидан бири булиб, шу системада содир буладиган узгаришлар таъсири остида ривожланади.
Бу богланишларнинг объектив асоси жисмоний тарбия системасини жамоат ишлаб чикаришга катнашиши хисобланади.Бинобаринжамоат ишлаб чикаришга бевосита таъсир килади. Жамоат махсулотини ишлаб чикаришда система катнашмайди.Лекин у ишлаб чикариш муносабатлари субъекта одам оркали таъсир килади.У одамнинг харакатга булган биологик талабини кондирибгина колма, ижтимоийталабини шахсини шакллантириш, жамоат муносабатларини такомиллаштиради. Одамнинг жисмоний ривожланиши биологик конунларга буйсуниб табиий йуллар билан амалга ошиши мумкин.
Жисмоний тарбия системасининг асосий йуналишлари - Халкларнинг жисмоний тарбиясини амалга оширишда жисмоний тарбиянинг Зта асосий йуналишга ажратиш мумкин.

  1. У мумий жисмоний тарбия (тайёргарлик).

  2. Касбга йуналтирилган жисмоний тарбия.

  3. Спортга йуналтирилган жисмоний тарбия.

  1. У мумий жисмоний тарбия (тайёргарлик) -согликни мустахкамлашга, турмушда зарур булган харакат ва малакаларни эгаллаб олишга ва харакат сифатларни (чидамлилик,тезкорлик) эгаллаб олишга ривожлантиришга каратилган.У мактаб жисмоний тарбия дарсларида синфдан ташкари спорт шуъбаларида амалга оширилади.

  2. Касбга йуналтирилган жисмоний тарбия - жисмоний тарбиянинг мутахассислашган жараёнидир.У мехнат ва мудофаа фаолиятининг конкрет турларини тайёрлашга каратилган. Одамга йуналтирилган жисмоний тарбия мехнат ёки харбий фаолиятжараёнида уни танлаб олган касбини эгаллаб олишга ёрдам беради.

  3. Спортга йуналтирилган жисмоний тарбия - жисмоний тарбияда мухим йуналишга эга. Спортга йуналтирилган жисмоний тарбия танлаб олган спорт турига мутахассисланишга ва юкори натижаларни эгаллашгани таъминлаш имкониятини яратади.


Download 79,29 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish