49
Назорат саволлари:
1. Биология фани тарихидаги йирик кашфиётларни санаб беринг?
2. Биология фанининг диференцияси деганда нимани тушунасиз?
3. Биология фанида интеграция терминини изоҳланг.
4. Биологиянинг ривожланиш босқичлари ҳақида қисқача маълумот беринг.
5. Биологиянинг илмий-тадқиқот методларини айтиб ўтинг?
Фойдаланилган адабиётлар:
1. By Roland W. Scholz Environmental Literacy in Science and Society: From
Knowledge to Decisions.
New York, USA, 2011; Cambridge University
Английский.
2. Drori, G. S., Meyer, J. W., Ramirez, F. O. & E. Schofer. (2003). Science in
the Modern World Polity : Institutionalization and Globalization. Stanford:
Stanford
University. p. 103.
50
2-Мавзу: Биологик фанларнинг янги авлоди бўлган фан соҳаларига
тадбиқ этилган инновациялар. Фанларнинг назарий ва амалий
истиқболлари, атроф муҳитни ҳимоя қилишда трансдисциплинар фан
инновациялари.
Режа:
1. Биология фанининг тарақиёт йўналишлари.
2. Биологик фанларининг янги соҳалари.
3. Атроф муҳитимиздаги экология муаммолар.
4. Ўз РФА Биологик илмий - тадқиқот институтларида олиб борилаётган
илмий изланишлар ва қўлга киритилган ютуқлар, тадбиқ этилган инновациялар.
Таянч
иборалар:
деференцация,
интеграция,
биотехнология,
арахнология, бактериология, биогеография, биогеоценология, антропология.
2.1. Биология фанининг тарақиёт йўналишлари.
XX - XXI асрга келиб биологиянинг янги фан соҳалари пайдо бўла
бошлади. Биология бир қанча йўналишларга алоҳида ривожлана бошлади.
Бунга асосий омил биология фан соҳаларининг ривожланаётганлиги эди.
Бундан ташқари ўрганилаётган объектларни бир қанча фанлар биргаликда
ўрганилиши ҳисобига янги интеграциялашган фанлар пайдо бўла бошлади. XXI
асрда бир қанча кашфиётлар қилинди. Маълумотлар кўплигидан уни битта фан
доирасида ўрганиш қийинчилик туғдирар эди. Шу
сабабдан фанларнинг
ривожланишини янги фан соҳаларини пайдо бўлишидан ҳам кўришимиз
мумкин. Дастлаб табиятшунослик фанидан биология ва тиббиёт фани ўртасида
деференцияни кузатиш мумкин. Кейинчалик биология ботаника ва зоологияга
тармоқланди.
Зоологиядан эмбриология, тиббиётдан анатомия,
ботаникадан
ўсимликлар морфологияси,
микробиология, генетика,
селекция фанлари
ривожланди. XX - асргача фанларнинг диференциялашуви кузатилган бўлса,
XXI - асрда фанларнинг интеграциялашуви биология фани билан бошқа
фанларнинг
қўшилуви
кузатилди.
Биокимё,
биофизика,
бионика,
биотехнология, биоинформатика каби фанлар шулар жумласидандир. Ҳар бир
51
фан ва фан йўналишлари ўзининг мақсад ва вазифаларини белгилаб олишган
бўлиб, мақсадли изланишлар олиб боришади
7
.
Do'stlaringiz bilan baham: