Тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни ташкил этиш бош илмий методик маркази


Биология фанининг тараққиёт йўналишлари



Download 2,41 Mb.
Pdf ko'rish
bet20/82
Sana29.04.2022
Hajmi2,41 Mb.
#591854
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   82
Bog'liq
Biologiya-fanlarining-taraqqiyot-tendensiyalari-va-innovatsiyalari

1.2. Биология фанининг тараққиёт йўналишлари. 
XVII- асрда табиатшунослик фанларининг ривожланиши натижасида 
ботанкиа, зоология, тиббиёт фанлари ажраб чиқади. XVIII- асрда Ботаника 
фанидан ўсимликлар морфологияси, ҳужайра назарияси, микробиология 
фанлари, зоология фанидан эмбриология фанлари алоҳида ривожлана бошлади. 
XIX – асрда гистология, биофизика, биокимё, ҳайвонлар физиологияси
экология, этиология каби фанлар ривожлана бошлади. XX – асрда биология 
фанлари бошқа фанлар билан интеграциялашуви туфайли бир қанча илмий 
янгиликларга ва бир қанча янги фанлар пайдо бўлди (1-расм). 
XX аср. Классик генетика, биокимё, молекуляр биологиянинг пайдо 
бўлиши ва асрнинг иккинчи ярмида ушбу фанларнинг ривожланиши. 
Биология фанининг диференцияси ва интеграцияси. 
XX асрга келиб биология фанида улкан кашфиётлар амалга оширилди. Бу 
биология 
фанининг 
диференциясини 
жадаллашуви 
ва 
фанлараро 
интеграциялашувининг таъсири ва бошқа фан янгиликларини биология фанига 
тадбиқ қилиниши натижасида амалга ошди. Ана шундай кашфиётларнинг аср 


47 
бошларида 
Грегор Мендель 
бошлаб берди. Кейинчалик 
Томас Хант Морган 
Ирсийликни хромосома назариясини 
яратди. 
Уотсон ва Крик ДНК 
структурасини аниқлади 
(1953) , Гуго де Фриз (1848–1935) «Мутация» 
термини
киритди,
Уильям Бетсон (1861–1926) «Генетика» 
терминини киритди
(1908), 
Северо Очоа (1905–1993) ва Артур Корнберг (1918–2001) – 
ДНК, РНК ва оқсил 
биосинтези механизмини очиб берди. 
Маршалл Ниренберг (1927–2010), Роберт 
Холли (1922–1993), Ҳара Гобинда Хорани (1922–2010) – 
генетик код 
расшифровкаси ва унинг оқсил синтезидаги ролини аниқладилар. 
Х.Г. Хорана – 
1969 йилибиринчи ген синтезланди. 
Ханс Адольф Кребс (1900–1981) ва Фриц 
Альберт Липман (1899–1986) - 
биокимёвий реакциялар циклини кашф 
қилдилар 
(1953). Мелвин Калвин (1911–1997) –
фотосинтез босқичларини 
ўрганди
 (1961).
XX асрга келиб биология фанининг диференцияси ва бошқа фанлар 
билан интеграцияси натижасида бир қанча янги фанлар пайдо бўлди. Бир қанча 
фанлар аввалги асрларда пайдо бўлган. Бўлар, молекуляр генетика, ҳайвонлар 
физиологияси, физиология, қиёсий анатомия, антропология, анатомия, бионика, 
биометрия, биофизика, ҳайвонлар ва ўсимликлар гистологияси, палеонтология 
ва эволюцион назария, синэкология, популяцион экология, биогеография, 
аутэкология, вирусология, бактериялогия, протистология, цитогенетика, 
популяцион генетика, ўсимликлар систематикаси, альгология, бриология, 
микология каби бир қанча фанлар пайдо бўлган
5
.
 

Download 2,41 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   82




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish