Tadbirlar haqida

IV. Sanoat va radiatsiya xavfsizligini ta’minlashda putur yetkazmaydigan nazoratning roli
Potensial xavfli obyektlar — ishlab chiqarish texnikasi va transporti, bosim ostida ishlaydigan
idishlar, quvur tarmoqlari, elektr stansiyalari, ko‘priklar, binolar va inshootlarning tayanch
konstruksiyalari, ko‘tarish qurilmalari, temir yo‘llar, ionlashtiruvchi nurlanish manbalari va boshqa bir
qancha obyektlarning sifati va xavfsizligini tekshirishda putur yetkazmaydigan nazorat alohida
ahamiyat kasb etadi. Xavfli ishlab chiqarish obyektlarida binolar, inshootlar va texnika qurilmalarini
tayyorlash, ta’mirlash, rekonstruksiya qilish, montaj qilish, qurish va sanoat xavfsizligi ekspertizasi
sifati, radiatsiya xavfini o‘z vaqtida aniqlash bilan bog‘liq sanoat va radiatsiya xavfsizligini
ta’minlashning asosiy omillaridan biri sifatida putur yetkazmaydigan nazoratning roli va ahamiyati
o‘sishi ularning texnik holati, imkoniyati va bundan keyin ishlatish muddatlarini baholash zarurligi
bilan belgilanadi. Bunday obyektlarning vaqti-vaqti bilan o‘tkaziladigan ishonchli putur
yetkazmaydigan nazorati ularning xizmat qilish muddatini uzaytirish va, asosiysi, texnogen
avariyalar va halokatlar ehtimolining oldini olish imkonini beradi.
Texnika qurilmalari, binolar va inshootlar parametrlarining chetga chiqish ehtimolining, shu
jumladan buning oqibatida ish to‘xtab qoladigan yo‘l qo‘yiladigan doirasida chetga chiqishlarini
prognozlashtirish uchun ularning holatini tavsiflaydigan belgilarni aniqlash va o‘rganish,
shuningdek normal ish rejimi buzilishining o‘z vaqtida oldini olish maqsadida ular holatini
eksperimental aniqlash usullari va vositalarini ishlab chiqish xavfli ishlab chiqarish obyektlarining
ishlab chiqarish siklidagi muhim va zarur bosqich hisoblanadi hamda texnik diagnostika deb
ataladi. Putur yetkazmaydigan nazoratga asoslangan texnik diagnostika usullari texnika qurilmalari,
binolar va inshootlar ish qobiliyati va xavfsizligini nazorat qilish jarayonlarini oqilona tashkil etish
uchun qo‘llaniladi.
Texnik diagnostika ish sharoitlarida konstruksiyalar, mexanizmlar va elementlarning texnik
holati parametrlarini tadqiq etish, shuningdek normal ishlatish sharoitlarida va tabiat hodisalari
yoki (inshootni) loyihalashtirish, tayyorlash va ishlatishdagi tashkiliy xatolar bilan belgilanadigan
xavfli ish rejimlarida ularning ish qobiliyati va ishonchliligini prognozlashtirish imkonini beradi.
Putur yetkazmaydigan nazorat tizimi xavfli ishlab chiqarish obyektlarida qo‘llaniladigan va
ishlatiladigan texnika qurilmalari, binolar va inshootlardan foydalanish xavfsizligi darajasini
oshirishda muhim bo‘g‘in, tashkil etilishi “Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi
to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi 
Qonunini 
amalga oshirishning yo‘nalishlaridan biri
hisoblangan Sanoat xavfsizligi ekspertizasi tizimining instrumental ishonchli isbotlovchi bazasini
ta’minlashning asosi hisoblanadi.