Tabiiy yuqori molekulyar birikmalar: uglevodlar, oqsillar va nuklein kislotalar

To’rtlamchi strukturasi - ushbu struktura bir qancha koptok o`ramlarining birlashib oqsilning yirik agregatlarini hosil qilishiga oqsillarning to’rtlamchi strukturasi deyiladi.

Fizikaviy xossalari: Ayrim oqsillar suvda erib, qoida bo‟yicha kolloid eritmalar hosil qiladilar, boshqalari tuzlarning eritmalarida eriydilar, uchunchilari erimaydilar.

Fizikaviy xossalari: Ayrim oqsillar suvda erib, qoida bo‟yicha kolloid eritmalar hosil qiladilar, boshqalari tuzlarning eritmalarida eriydilar, uchunchilari erimaydilar.

Oqsillarning barqarorligi har xil, bir xil oqsillar juda beqaror (ayrim ilon zaharlari eritmani silkitgandayoq parchalanadi) boshqalari aksincha juda barqaror.

Kimyoviy xossalari: Oqsillarning eng muhim kimyoviy xossasi ularning gidrolizlanish xossasidir, u qizdirilgnda kuchli kislotalar va ishqorlar bilan (kislota-asos gidrolizi) va fermentlar ta‟sirida (fermentativ gidroliz) borishi mumkin. Gidroliz polipeptid bog`larining uzilishiga va erkin aminokislotalarning hosil bo‟lishiga olib keladi. Peptid bog‟larini buzuvchi fermentlar (proteazlar) odatda tanlab ta`sir etadi – faqat ayrim kislota qoldiqlari orasidagi bog`larni buzadi, shuning uchun birorta ferment ishtirokidagi gidrolizda ayrim aminokislotalar o`rniga yuqori molekulyar mahsulotlar hosil bo`ladi.

Oqsillar yengil metallar (NaCl, MgSO4, ZnSO4) va ammoniy ((NH4)2SO4) tuzlari bilan cho`ktirilsa, hosil bo`lgan cho`kma suvda eriydi. Lekin oqsillarga og`ir metallarning (Fe, Pb, Hg) tuzlari ta`sir ettirilganda oqsil qaytmas tarzda ivib qoladi.

Oqsillar qizdirilganda ham qaytmas jarayon sodir bo`ladi.

Oqsillarning rangli reaksiyalari

Oqsillarning rangli reaksiyalari

1. Agar oqsilga (ishqoriy muhitdagi eritmasiga) suyultirilgan mis (II) sulfat eritmasi ta`sir ettirilsa, binafsha – ko`k rangli cho`kma hosil bo‟ladi. Bu reaksiya peptid bog`lar uchun Biuret reaksiyasi deyiladi. Bu mis (II) va polipeptidlar orasida kompleks hosil bo‟lishi bilan shartlangan.