Tabiiy tolalar va matoga ishlov berish

Халцаро бюро талабномани олгандан кейин зудлик билан ушбу товар белгисини рўйхатга олади. Шундан сўнг товар белгиси халқаро рўйхатга олинганлиги тўғрисида талабнома берувчини, талабнома берувчи ўз белгисини муҳофаза қилишни сўраётган мамлакатларнинг миллий патент идораларини хабардор қилади ва БИМТ чоп этадиган даврий бюллетенда халцаро рўйхатга олиш тўгрисидаги маълумотларни нашр цилади.
Мадрид Битимига мувофиқ, рўйхатга олинган товар белгисининг амал қилиши тарқаладиган ҳар бир давлат ушбу белги миллий рўйхатга олиттт талабларига тўғри келмаса, бир йил (12 ой) мобайнида халқаро рўйхатга олитттни тан олмай, рад этиттт ҳуқуқига эга. Бироц бир йилдан кейин халцаро рўйхатга олинган белгини рад этиш мумкин эмас. Агар йил давомида бундай рад этиттт ҳоллари қайд этилмаса, халқаро рўйхатга олиш ундан келиб чиқадиган мутлақ ҳуқуқлар билан бирга миллий рўйхатга олиш кучига эга бўлади.

Халцаро рўйхатга олишнинг амал цилиш муддати 20 йилни ташкил цилади ҳамда уни бир неча бор худди шундай даврга узайтириш мумкин бўлади.

Халқаро белгининг беш йил давомидаги ҳуқуқий муҳофазаси унинг келиб чиқиш мамлакатида мавжуд бўлишига боғлиқлигини таъкидлаб ўтиш жоиз. Яъни келиб чиқиттт мамлакатида белгининг амал қилиши тўхтаса, халқаро рўйхатга олиш ҳам ўз кучини йўқотади. Битимнинг бу қоидаси "марказий ҳужум" деб ном олди. Ушбу беш йиллик давр тугаганидан кейингина халқаро рўйхатга олиш миллий рўйхатга олишдан тўлиқ мустақил бўлади.
Мадрид Битими бўйича халқаро рўйхатга олиш тартиби ҳам товар белгиларининг эгалари, ҳам миллий патент идоралари учун бир қатор афзалликлардан иборат:

• 
  Талабномани турли тилларда, ҳар бир мамлакатда алоҳида бериш ҳамда ҳар бир миллий идорага бож тўлашнинг ўрнига талабнома берувчи фақат битта тилда (француз) битта талабномани бериш ва битта орган (Халқаро бюро)га божни тўлаш йўли билан Битимнинг иштирокчи мамлакатларида белгини рўйхатга олишни амалга оширади;
  
• 
  Миллий патент идоралари учун Мадрид Битимининг афзаллиги ишлар ҳажмининг сезиларли қисқаришидан иборат. Масалан, расмий экспертиза ўтказиш, товар ва хизматларнинг таснифини аниқлаштириш, халқаро товар белгиларини нашр қилиш ва бошқаларга зарурат ўз-ўзидан йўқолади. Бундан ташцари, Халцаро бюро оладиган божларнинг бир цисми товар белгисини муҳофаза цилиш сўралаётган мамлакатларга берилади.
  

1. 
   Мадрид битимига Баённома тартиблари
   

Юқорида таъкидланганидек, Мадрид Битимининг тартиблари талабнома берувчилар ва патент идоралари учун бир қатор муҳим афзалликларга эга.
Бироқ, талабнома берувчилар учун Мадрид Битимининг камчилиги унинг иштирокчилари орасида АҚШ, Япония, Буюк Британия каби муҳим мамлакатларнинг йўқлиги ҳисобланади. Мадрид Битимининг қоидалари бу мамлакатларни тўлиқ қаноатлантирмайди, масалан, бир мамлакатда белгини ҳуқуқий муҳофаза қилишнинг келиб чиқиш мамлакатидаги унинг ҳуқуқий ҳолатига боғлиқлиги ва ҳоказо.
Бундай келишмовчиликларни бартараф этиш учун 1989 йилда алоҳида Битимдан иборат Мадрид Битимига Баёнома имзоланди. Баённома Мадрид Битимини истисно этмаслиги ёки цоидаларининг цандайдир цисми ўрнини босишини билдирмаслигини таъкидлаймиз. Баённома кучга кирганидан сўнг Мадрид Битимининг барча тартиблари аввалги кўринишда амал қилишда давом этади. Бундай иккита бир-бирига мутаносиб битимнинг пайдо бўлишига Мадрид Битимининг кўпгина иштирокчи давлатлари 1891 йилдан бери амал қилаётган ва уларни қаноатлантираётган механизмни хавф-хатарга қўйишни истамасликлари сабаб бўлди.
Талабнома берувчи учун муҳим бўлган Баённома тартибларининг Мадрид Битимидан асосий фарцлари цуйидагилардан иборат:

• 
  халқаро рўйхатга олиттт нафақат миллий рўйхатга олишга, балки товар белгиси учун миллий талабномага асосланиши мумкин;
  
• 
  миллий идора томонидан белгининг халқаро рўйхатга олинганлигини ўз ҳудудида тарқатишни рад этиш тўғрисидаги қарорни қабул қилиш муддати бир йилдан 18 ойгача, низоли ҳолатларда эса ундан ҳам узоқ, муддатга узайтирилган;
  
• 
  "марказий ҳужум" ўтказиш муносабати билан бекор қилинган белгини халқаро рўйхатга олиттт илгариги устуворлик санаси билан миллий (минтақавий) талабномаларга айлантирилиши мумкин;
  
• 
  Баённоманинг иштирокчи давлатлари белгини миллий рўйхатга олишдаги каби бож суммасини олиттти мумкин. Бу, айниқса, миллий божлар миқдори белгиланган халқаро божларникидан юқори бўлса муҳимдир;
  
• 
  халқаро рўйхатга олиттт муддати халқаро рўйхатга олиттт санасидан бошлаб ўн йилни ташкил этади ҳамда уни бир неча бор худди шундай даврга узайтириш мумкин бўлади;
  
• 
  халқаро талабномани нафақат француз, балки инглиз тилида ҳам тақдим этиш мумкин.
  

Ҳозирги вақтда Мадрид Битими ва Мадрид Баённомаси учун Мадрид Иттифоқининг қарори бўйича ягона Иўриқнома амал қилади. Ягона Иўриқноманинг қабул қилиниши Мадрид Тизимининг яхлитлигини таъкидлайди ва икки тартибнинг ўхшаш қоидалари ва фарқларини яққол кўриш имконини оладиган талабнома берувчилар учун қулай ҳисобланади.
Хулоса қилиб таъкидлаб ўтамизки, 1999 йилнинг охирида 3576888 та халқаро рўйхатга олиттт кучда бўлган. 2000 йил давомида уларга ҳар бирида 12 та мамлакат кўрсатилган 20072 та янги рўйхатта олиттт қўшилди, яъни ушбу янги халцаро рўйхатга олигилар 264 мииг миллий талабномага тенгдир.
Назорат саволлари

1. 
   Белгиларни рўйхатга олишнинг Мадрид тизими нимадан иборат?
   
2. 
   Мадрид тизими талабнома берувчи ва миллий патент идораларига қандай афзалликларни беради?
   
3. 
   Белгиларни халқаро рўйхатга олиттт тўғрисидаги Мадрид битими қандай тартибларни ўз ичига олади?
   
4. 
   Товар белгисини халқаро рўйхатга олиттт учун талабнома қандай ҳужжатлардан ташкил топади?
   
5. 
   Миллий патент идоралари қандай қолларда товар белгисини халқаро рўйхатга олишни тан олишдан бош тортиши мумкин?
   
6. 
   "Марказий ҳужум" нима дегани?
   
7. 
   Мадрид Баённомаси нима учун имзоланган?
   
8. 
   Мадрид Баённомаси тартибларининг Мадрид битимидан асосий фарқлари нимада?