Tabiiy fanlar fakulteti ekologiya kafedrasi suv havzalarini sanitar holati

Nikel  birikmalari 
o‘pka  to‘qimalarini  shikastlantiradi,  markaziy  asab 
tizimida  funksional  uzilishlarga  sabab  bo‘ladi,  oshqozon  kasalliklarini 
qo‘zg‘atadi, qon bosimi pasayishiga olib keladi. 
Mis  birikmalari 
umumiy  toksik  ta’sirga  egalar  va
 
organizmga  ko‘p 
miqdorda  tushganlarida  oshqozon-ichak  traktida  yallig‘lanishlarga  sabab 
bo‘ladilar. Misning juda kichik konsentratsiyasi ham baliqlar uchun xavflidir. 
Nitritlar
 
va nitratlar. 
Tarkibida joiz chegaralardan tik konsentratsiyalarda 
nitrit  va  nitratlari  bo‘lgan  suvlardan  ichimlik  sifatida  foydalanib  bo‘lmaydi. 
Bunday  suv  iste’mol  qilinganida  metgemoglobaniyaning  og‘ir  shakli  yuzaga 
kelishi  kuzatilgan.  Undan  tashqari,  nitratlar  oliy  umurtqasiz  baliqlarga  sal biy 
ta’sir ko‘rsatishlari ma’lum. 
Ammiak  va  ammoniy  tuzlari  suv  havzalaridagi  biologik  jarayonlarni 
sekinlashtiradi  va  baliqlar  uchun  zaharli  hisoblanadi.  Undan  tashqari, 
ammoniy  tuzlari,  biokimyoviy  jarayonlar  natijasida  oksidlanib,  nitartlarga 
aylanadi. 
Trilon  B. 
uning  eritmalari  mikroorganizmlar,  shu  jumladan  biokimyoviy 
tozalash  jarayonida  qatnashuvchi  mikroorganizmlar  uchun  ham  zaharlidir. 

---

97 
 
Qattiq  tuzlar  bilan  birgalikdagi  trilon  B  komplekslarining  toksiklik  darajasi 
yuqori bo‘lmasada, temir tuzlari va trilon B komplekslari suv havzasidagi suv 
rangi va xidini o‘zgartiradi. 
OP-7,  OP-10  ingibitorlar  suv  xidini  o‘zgartiradilar  va  baliqqa  o‘ziga  xos 
ta’m beradi. SHuning uchun, baliqchilikka mo‘ljallangan suv ob’ektlari uchun 
OL-7  va  OL-YU  ingibitorlarning  zararlik  darajasini  belgilovchi  ko‘rsatkich 
sifatida  toksiklik  ko‘rsatkichi  qabul  qilingan,  xo‘jalik-ichimlik  va  madaniy- 
maishiy  maqsadlarda  foydalaniladigan  suv  ob’ektlari  uchun  -  organoleptika 
ko‘rsatkichlari qo‘llaniladi.