Tabiiy fanlar fakulteti botanika kafedrasi

Nazorat savollari?
1.Qora ziraning biologiyasi hamda ekologiyasi haqida ma’lumot byering?
2.Qalampir yalpizning biologiyasi hamda ekologiyasi haqida ma’lumot byering?
3.Marmarak biologiyasi hamda ekologiyasi haqida ma’lumot byering?
4.Qora ziraning tibbiyotdagi ahamiyatini izohlang?
5.Qalampir yalpizning tibbiyotdagi ahamiyatini izohlang?
6.Marmarakning tibbiyotdagi ahamiyatini izohlang?


7-amaliy mashg’ulot.
Alkoloidli dorivor o’simliklar biologiyasi va ekologiyasi (Qizilcha, Bangidevona)
Mashg‘ulotning maqsadi: O‘zbekiston florasidagi dorivor o’simliklarning eng ko’p foydalaniladigan alkoloidli turlari biologiyasi va ekologiyasi hamda tibbiyotdagi ahamiyati haqida ma’lumotlar byerish.
Mashg‘ulotning qisqacha mazmuni: O‘zbekiston florasida uchraydigan dorivor o‘simlik turlari (Qizilcha, Sho’rbuyon, Bangidevona) ning biologiyasi, ekologiyasi hamda alkoloidlar haqida ma’lumotlar byeriladi.
Alkaloidlar o’simliklar dunyosida keng tarqalgan. Quyidagi oilaning vakillari alkaloidlarga boy: lolaguldoshlar (liliaceae); chuchmomadoshlar (amaryllidaceae); kendirdoshlar (arosupaseae); ayiqtovondoshlar (Ranunsulaceae); ko’knordoshlar (Raravyeraseae); dukkakdoshlar (Fabaseae); ituzumdoshlar (Solanaseae) va boshqalar. Shu davr ichida bugun yyer yuzida ajratib olingan va tasvirlangan 4959 ta alkaloiddan faqat birgina kendirdoshlar oilasiga 897 tasi to’g’ri keladi. O’simliklarning tarkibida juda oz miqdordan tortib, to 10-15%, ba'zan 25% gacha alkaloidlar bo’lishi mumkin. O’simliklarda bir-biriga yaqin ko’pgina alkaloid bo’ladi. Alkaloidlar uchun eng har aktyerli bo’lgan o’rni o’simlik organizmida tayyor holda bo’lishi va ular o’simlikning hayot faoliyati natijasida hosil bo’lishi. Alkaloidlar qimmatbaho dorivor modda bo’lganligi uchun uni o’rganishga va kimyoviy strukturasini tuzishga qiziqish oshdi. Alkaloidlar strukturasini o’rganish bizlarga bir qator izlanishlarni olib borishga va shu bilan birga yangi dorivor preparatlarni olishga olib keladi.