Tabiiy fanlar fakulteti botanika kafedrasi

Qoratog’’ chalovi - Stipa karataviensis Roshev
Kamyoblik darajasi 3. Nurota va Oqtog’’ tizmasidagi areali qisqarib borayotgan kamyob, endem o’simlik. Qisqacha tavsifi. Bo’yi 20-30 sm ga yetadigan zich poyali, chim hosil qilib o’suvchi ko’p yillik o’t. Barglari ingichka, qalami, chetlari ichkarisiga bukilgan, dag’al tukli, yuqori qismi biroz kengaygan, to’p gulni qamrab turadi. To’pguli ingichka, kam boshoqchali. Qiltanog’i 8-9 sm uzunlikda, bir marta tirsaksimon bukilgan, pastki qismi tuksiz, tirsakdan yuqorisi patsimon tukli, patlarining tuklari 5-7 mm uzunlikda. Iyun-iyul oylarida gullab, meva byeradi. Tog’’larning o’rta va pastki qismlaridagi toshli, soz tuproqli va ohaktoshli yonbag’irlarda o’sadi. Kam tarqalgan, kichik-kichik to’plar hosil qiladi. Urug’idan ko’payadi Tarqalishi. Samarqand va Jizzax viloyatlari: Nurota va Oqtog’’ tizmalarida o’sadi. Qozog’istonda ham uchraydi. O’simlik soni va arealining o’zgarish sabablari. Sanoat korxonalari va boshqa qurilishlar olib borilishi hamda chorva mollarining ko’plab boqilishi tufayli kamayib bormoqda. Muhofaza choralari. Qizil kitobga kiritilgan. Nurota davlat qo’riqxonasida muhofaza qilinadi. Tabiatda o’sib to’rgan maydonlari nazorat ostiga olinishi lozim.
Gnezdillo chalovi - Stipa gnezdilloi Pazij
Kamyoblik darajasi 1. Ko’xitang tizmasining kamyob petrofit o’simligi. Qisqacha tavsifi. Poyalari tuklangan, ko’p yillik o’t, 50-60 sm. Barglari tuksiz. Tilchasi 1-2 mm, kiprikchali. Gulto’pi 11-17 sm uzunlikda. Boshoqlari deyarli bir xil, 3-4 sm uzunlikda. Pastki gul qobig’i 11-13 mm. Qiltanog’i 12-13 sm uzunlikda, 2 marta tirsakli, tuklari 0,2-0,3 mm. May-iyun oylarida gullab, meva byeradi. Tog’’larning o’rta qismidagi tosh-shag’alli yonbag’irliklar. Soni aniqlanmagan. Urug’idan va vegetativ ko’payadi. Tarqalishi. Surxondaryo viloyati: Kuhitang tizmasi. O’zbekistondan tashqarida Turkmaniston. O’simlik soni va arealining o’zgarish sabablari. Tarqalish maydonlari tor bo’lgan stenobiont o’simlik. Muhofaza choralari. Surxon davlat qo’riqxonasida muhofaza etiladi.