Табиий шифо воситалари 3-китоб тошкент

Карамдан шифобахш дори сифатида фойдаланиш: 

Янги карам сувини (яхшиси, унга шакар қўшиб) овқатдан 30 дақиқа 
олдин 1 стакандан кунига 3 маҳал 1 ой давомида ичиш. 

Дорихоналарда сотиладиган қуруқ карам суви овқатдан 1 соат илгари 1 
чой қошиқдан кунига 3-4 марта 1 ой давомида ичилади (ярим стакан 
сувда суюлтириб). 

U витамини дорихоналарда метилметионинсульфоний хлориди деган 
ном билан таблеткалар холида сотилади. Бу таблеткалар 30-40 кун 
давомида овқатдан кейин 1 таблеткадан (0,05-0,1 грамм) кунига 3 
маҳал ичилади.
Кашничнинг шифобахшлиги 
Кашнич (Кориандр посевной) бўйи 70 см гача борадиган, дуксимон 
ингичка илдиз чиқарадиган бир йиллик ўтсимон ўсимлик бўлиб, пояси 
яланғоч, думалоқ, барглари навбатма-навбат жойлашган, туксиз, кесиб 

---

Аюпов Равшан Хамдамович 125 
қўйилганга ўхшаш тишли. Тўпгули 3-5 шуълали мураккаб соябон. Гуллари 
майда, гул тожиси 5 та оқ ёки пушти гулбаргдан ташкил топган. Меваси – 
жигаррангнамо ёки кулранг-сарғиш тусли, икки уруғли думалоқ мева, 
диаметри 2-5 мм келади. Кашнич июнь-июлда гуллайди ва мевалари август-
сентябрда етилади. Кашнич меваларида 1,5% га яқин эфир мойи, 
эндоспермада 20% гача ёғли мой, оқсил моддалар ва бир оз миқдорда 
алкалоидлар бор.
Кашничнинг табобатда ишлатилиши: 
Халқ табобатида кашнич ўти меъда-ичак йўлининг ишини жойига 
келтирадиган (иштаҳани очиб, овқат ҳазмини яхшилайди), шунингдек, 
гижжа туширадиган восита тариқасида ишлатилади. Мевалари шакарга 
ботириб ейиладиган бўлса, оғиздаги қўланса хидни олади. Кашнични 
милклар қонаганида, камқонлик ва гипертония касалликларига даво қилиш 
учун ва тинчлантирадиган ҳамда талвасаларга қарши таъсир кўрсатадиган 
восита тариқасида ишлатиш тавсия этилади. Сувда тайёрланган кашнич 
экстрактлари йўталга қарши, сийдик ҳайдайдиган ва ўт ҳайдайдиган восита 
сифатида ишлатилади. Янги кашничнинг сиқиб олинган суви ва 
илдизларидан тайёрланган қайнатмани сариқ касаллиги, қизамиқ ва 
стоматитга даво қилиш учун ишлатиш тавсия этилади. Ибн Сино фикрига 
кўра, кашнич бош айланиши, уйқусизлик, иситма ва қон кетар маҳалларда 
анча ёрдам беради. Агар одамга эшакеми тошса, куйдирги чиқса ёки унда 
иссиқ шиш пайдо бўлса кашнични сирка, гул мойи, асал ва майиз билан 
қориштириб ейиш тавсия қилинади. Кашнич илдизида бўладиган эфир мойи 
ўт хайдайдиган, оғриқ қолдирадиган, бавосилга қарши таъсир кўрсатади. 
Кашничдан тайёрланган гален препаратлари ҳазм безлари ишини яхшилаш, 
ўт ажралишини жонлантириш, қориннинг дам бўлиши, чанқаш, кўнгил 
айниши ва юрак ўйнашини камайтириш учун буюрилади. Тибет табобатида 
меъда касалликлари, неврозларда, моддалар алмашинуви бузилганида 
кашнич буюрилади. Мамлакатимиз табобатида эса неврастения, цистит ва 

---

Аюпов Равшан Хамдамович 
126 
ичкетарда кашнич сувини ичиш ёки ўтини истеъмол қилиш тавсия этилади 
(сувидан кўпи билан 25,5 граммгача, ўтидан эса кўпи билан 50 граммгача).
Замонавий табобатда кашничдан овқат ҳазмини яхшилайдиган, ўт 
хайдайдиган, оғриқ қолдирадиган, яраларнинг битишини тезлаштирадиган ва 
антисептик восита тариқасида фойдаланилади. Етилган кашнич мевалари 
ични юмшатадиган, ўт ҳайдайдиган ва бавосилга қарши таъсир кўрсатадиган 
йиғма дорилар таркибига киради. Кашничнинг гален препаратлари ҳазм 
безлари ишини кучайтиришдан ташқари, қон босимини пасайтирувчи таъсир 
ҳам кўрсатади.