Табиатдан фойдаланиш и=тисодиёти (тфи) фанининг илмий-назарий асослари

Табиатдан фойдаланиш-экологик вазият-экологик ҳаёт-барқарор ривожланиш тизими ўзига хос. Табиат бойликларидан фойдаланиш тамойили характерига қараб турлича экологик йўналишларни белгилаши мумкин. Энг муқобили ва мақсадга мувофиқи бу ресурслардан оқилона ва илмий асосда фойдаланишдир. Бу тарзда экологик вазият ҳам барқарор қулай, шу асосда инсонларнинг ҳаёти ҳам хавфсиз ва соғлом бўлади. Иқтисодий ва экологик ҳаётни мустаҳкам бўлиши барқарор ривожланишни таъминлайди. Бинобарин, табиатдан фойдаланиш тамойили қолган барча босқичлардаги тараққиёт мазмунини белгилайди: салбий йўналиш нохуш экологик оқибат ва ижтимоий-иқтисодий оқибатлар (фалокатли вазият, қашшоқлик, миграция, ўлим, касалланиш) ни келтириб чиқаради, ижобий йўналиш эса брқарор ривожланишни таъминлайди.
Табиатдан фойдаланиш мураккаб, кўп омилли, ўта эҳтиёткорликни қўллаш, ресурсларни муомалага киритиш усулларини мунтазам такомиллаштириб бориш, экологик мувозанатни мустаҳкамлашга талабчан жараён ҳисобланади. Инсон ўз ҳаётида уларга тўла амал қилиши лозим.
Назорат топшириқлари:
1.Табиатдан фойдаланишни оптималлаштиришни изоҳлаб беринг.
2.ТФИ усулларини изоҳлаб беринг.
3.ТФИ мураккаб тизим эканлигини ёритиб беринг.
Илмий муаммолар.
1.Табиатдан фойдаланиш таъмойиллари ва давр талаби.
2.Табиатдан фойдаланишни устивор йўналишлари.
3.Табиатдан фойдаланишни оптималлаштириш ва унинг ўзига хос жиҳатлари.
Асосий хулосалар ва уларни мустаҳкамлаш.
Бозор иқтисодиёти шароитида табиатдан ва унинг ресурсларидан фойдаланишнинг тамойиллари, устивор йўналишлари ва уларни оптималлаштириш масалаларига алоҳида эътибор бериш лозим. Бу ҳол табиатнинг мувозанатлигини сақлашда ўзига хос ўрин эгаллайди.
Мустақил таълим материаллари.
1.Ўзбекистон республикаси конституцияси. Т:. Ўзбекистон, 1992.
2.Каримов И.А. Ўзбекистон 21 асрга интилмоқда. Т. Ўзбекистон, 1998.
3.Алимов Т.А.Рафиқов А.А. Экологик хатолик сабоқлари. Т. Ўзбекистон, 1991.
Мавзуни ўзлаштириш учун тавсия этиладиган адабиётлар.
1.Банников А.Г и др Основи экологии и охрана окружаюшей среди. М. Колос. 1999.
2.Гирусов Э.В. и др Экология и экономика природопользования, М. ЮНИТИ,1998.
3.Зокиров Ш.С. Антропоген ва амалий ландшафтшунослик, Т.Университет,1998.
4.Рўзиев А, Абирқулов Қ Ўзбекистон иқтисодий географияси. Т Шарқ, 2001.
5.Турсунов Х Экология асослари ва табиатни муҳофаза қилиш. Т. Ўзбекистон, 1997.
6.Тўхтаев А.С. Экология. Т. Ўқитувчи, 1998.
7.Шилов И.А. Экология. М. Вис.школа. 1998.
8.Шодиметов Ю Ижтимоий экологияга кириш.Т.Ўқитувчи.1994.
9.Экономика и экология (под.ред.Н.Н.Агапова). М. Российская Экономическая академия.2000.