Табиат ва техноген цивилизация эстетикаси

5.Дизaйннинг эстетик хусусиятлари.

• Италянчада лойҳа, расм маъноларини англатувчи disegno сўзи ўрта асрларда инсон табиатида мавжуд бўлган ижодкорлик хусусиятларини ҳам ифодалаган. Аммо, “инглиз тилидаги design биринчи марта 1919-йил инглиз рассоми Джозеф Синело томонидан ишлаб чиқилган нарсалар намунасига нисбатан қўлланилган. Бунда у аниқроқ ифодалаш учун индустриал сўзини киритиб “industrial dtsgn”саноатга унинг тараққий этган машина техникаси ва сериал ишлаб чиқаришга йўналтирилган янги бадиий предметли ижод соҳасини англатувчи сўз бирикмасини қўллайди. Вақт ўтиши билан бу термин халқаро аҳамиятга эга бўлиб борди”.
• Дизайн аввал нарса ва буюмлар оламини эстетик ва функционал сифатларини шакллантириш мақсадига қаратилган лойҳалаш фаолияти бўлса бугунга келиб инсон фаолиятининг ьарча йўналиш ва кўринишларини қамраб олиб, нуфузли, кенг тарқалган ижодий фаолиятга айланди. Нарса ва предметлар, атроф-муҳитни лойиҳалар экан дизайнер айни пайтда инсон ва унинг ҳаёт тарзини ҳам лойҳалайди.

Дизйнниг энг асосий эстетик хусияларидан бири, маҳсулот сифатини оширишнинг таъсирчан воситаси эканлигидадир. У илмий тафаккурнинг сўнгги муваффақиятларини ўзида гавдалантирадиган, энг юксак техниканинг иқтисодий, эстетик ва бошқа истеъмолчилик талабларига жавоб берадиган, жаҳон бозорида рақобатбардош бўлиши керак, бунда эса ҳал қилувчи омил дизайндир.

• Дизйнниг энг асосий эстетик хусияларидан бири, маҳсулот сифатини оширишнинг таъсирчан воситаси эканлигидадир. У илмий тафаккурнинг сўнгги муваффақиятларини ўзида гавдалантирадиган, энг юксак техниканинг иқтисодий, эстетик ва бошқа истеъмолчилик талабларига жавоб берадиган, жаҳон бозорида рақобатбардош бўлиши керак, бунда эса ҳал қилувчи омил дизайндир.
• Дизайн бу ижодий фаолият бўлиб, унинг мақсади саноат маҳсулотлари шакли ва сифатини белгилаб беришдир. Бу хусусиятлар маҳсулотларнинг ташқи белгиларини қамраб олади, шу билан биргаликда маҳсулотни харидор-истеъмолчи нуқтаи назарида ҳам, тайёрлаб етазиб берувчи нуқтаи назаридан бир бутунликка олиб келувчи функционал ва структуравий алоқадорлигини ҳам ўз ичига олади. Дизайн амалий санъат соҳаларини саноат оламига ҳам татбиқ этиб, маҳсулот шаклини фақат мантиқий тузилиш, мақсадга мувофиқ эмас, балки ҳиссиётларга таъсир этишини таъминлайди.