Табиат ва техноген цивилизация эстетикаси

3.Техноген цивилизациянинг ишлаб чиқариш эстетикаси ва фан тараққиётига таъсири.

• XX асрда илмий-техникавий тараққиёт натижасида биосфера ичида ноосфера, яъни техникавий муҳитнинг пайдо бўлиши инсон ҳаёти ва фаолиятининг асоси бўлган меҳнатга катта таъсир кўрсата бошлади. Бугун уяли алоқа, компютерларсиз ҳаётни тасаввур этиб бўлмайди. Бу эса техника ҳаётимизга тобора чуқур кириб бораётганини кўрсатади. Албатта, биосферадаги барча ўзгаришларининг сабабчиси инсон – унинг тафаккури эканлиги барчага аён. ХХI аср юқори технологиялар, ахборотлар асри сифатида намоён бўлмоқда. Бу эса кишиларнинг онги, фаолияти мана шу тезкорликка мослашиши лозимлигини тақазо этади.
• Техника ривожининг кўп йиллик тарихи бизнинг техник билимларимиз, ихтирочилик, конструкторлик қобилиятимиз фан, инсон эҳтиёжлари, яшаш муҳити ривожига мувофиқ доимий мукаммалашиб боришини кўрсатмоқда. Ҳозирги замон цивилизацияси саноат ва техника тараққиёти билан боғлиқдир. У индустриал цивилизация ёки тахноген жамияти деб аталмоқда.

Инсон ва жамият “техносфера”да жойлашган бўлиб, техника бир жойда тўхтаб турмайди. Техника иновацияси инсон ҳаётини тўхтовсиз ўзгартириб турувчи катализатор – ҳаракатга келтирувчи сифатида инсон онгидан жой олди. Механизациялаштириш ва автоматлаштириш ижтимой ҳаётга, иқтисод, мафкура ва сиёсатга кириб келди. “Инсон ва машина” муносабатлари тобора янгича мазмун касб этиб бормоқда.

• Инсон ва жамият “техносфера”да жойлашган бўлиб, техника бир жойда тўхтаб турмайди. Техника иновацияси инсон ҳаётини тўхтовсиз ўзгартириб турувчи катализатор – ҳаракатга келтирувчи сифатида инсон онгидан жой олди. Механизациялаштириш ва автоматлаштириш ижтимой ҳаётга, иқтисод, мафкура ва сиёсатга кириб келди. “Инсон ва машина” муносабатлари тобора янгича мазмун касб этиб бормоқда.
• Ҳар қандай ривожланган техника ҳам ижтимоий масалаларни инсонсиз ҳал эта олмайди. Бугунги шиддат билан ривожланиб бораётган техника асрида тараққиёт тақдирини маънавий жиҳатдан мураккаб технологияни эгаллаш қобилияти маънавий баркамоллик ва мустақил тафаккур билан бирга бориш керак. Техник тараққиётни, унинг жамиятдаги ўрни ва ролини тўхтатиш, инкор этиш мумкин эмас. Шундай экан, техноген цивилизацияда инсон техноген маданият – фан амалиёти, техниканинг янгидан-янги шакллари, уларни ишлата билиш уқуви ва маҳоратига эга бўлиши тақазо этилади.