T. T. “Iqtisodiyot nazariyasi” fanidan test va nazorat savollari

Manfaatlar tizimi nima?

1. 
   ishlab chiqaruvchining manfaati;
   
2. 
   iste’molchining manfaati;
   

v) shaxsiy, jamoa va davlat manfaati;
g) iqtisodiy manfaat;
d) resurs egalari manfaati.

4. Mulkning qaysi ob’ekti bevosita shahsiy iste’mol qilinishi mumkin?

   1. 
      ishlab chiqarish vositalari;
      
   2. 
      tabiiy boyliklar;
      

v) insonning mehnat qilish qobiliyati-ishchi kuchi;
g) iste’mol tovarlari va xizmatlar;
d) yuqoridagilarning barchasi.

5. Quyidagilardan qaysi biri mulk sub’ekti tushunchasining mazmunini to’laroq xarakterlaydi?

   1. 
      mulk ob’ektini o’zlashtiruvchilar;
      
   2. 
      mulkdan foydalanuvchilar;
      

v) mulkiy munosabat ishtirokchilari;
g) ishlab chiqaruvchilar;
d) iste’molchilar.

6. Bozor munosabatlariga o’tish davrida Respublika iqtisodiyotining negizini qanday mulk tashkil qiladi?

   1. 
      davlat mulki;
      
   2. 
      jamoa mulki;
      

v) aralash mulk;
g) xususiy va shaxsiy mulk;
d) xilma-xil mulk.

7. Mulkning quyidagi shakllaridan qaysi biri alohida olingan mulk ob’ekti va uning natijalari turli mulkdorlar ishtirokida o’zlashtirilishini bildiradi?

   1. 
      xususiy;
      
   2. 
      shaxsiy;
      

v) jamoa;
g) davlat;
d) aralash.

8. Mulkning davlat tasarrufidan chiqarishning qaysi yo’li erkin tadbirkorlikka keng imkoniyatlar ochib berishni ko’zda tutadi?

   1. 
      hissadorlik jamiyatiga aylantirish;
      
   2. 
      jamoa mulkiga aylantirish;
      

v) ijaraga berish;
g) xususiylashtirish;
d) chiqarilgan cheklar bo’yicha fuqarolarga bepul berish.

9. O’zbekistonda xususiylashtirishga yondoshishning muhim xususiyati nimadan iborat?

   1. 
      dasturlar asosida bosqichma-bosqich amalga oshiriladi;
      
   2. 
      adresli yo’naltirilganligi;
      

v) to’lovlgi;
g) aholi va mulkdor uchun kuchli ijtimoiy himoyalar va kafolatlar tizimi yaratilishi;
d) yuqoridagilarning barchasi.

10. Mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirishdan qanday maqsad ko’zlanadi?

    1. 
       davlat mulki monopoliyasini tugatish xilma - xil mulk shakllarini tugatish;
       
    2. 
       xilma-xil mulk shakllarini vujudga keltirish;
       

v) ko’p ukladli iqtisodiyotni shakllantirish;
g) raqobat muhitini yaratish;
d) yuqoridagilarning barchasi to’g’ri.

11. O’zbekistonda xususiylashtirishning o’ziga xos jihatini aniqlang.

    1. 
       to’lovligi;
       
    2. 
       manzilli (adresni) yo’naltirilganligi;
       

v) bosqichma-bosqich amalga oshirilishi;
g) aholi uchun ijtimoiy kafolatlarning ta’minlanganligi;
d) yuqoridagilarni barchasi;

12. O’zbekistonda «kichik xususiylashtirish» qaysi davrda tugallandi?

    1. 
       1992 yilda;
       
    2. 
       1993 yilda;
       

v) 1994 yilda;
g) 1995 yilda;
d) 1996 yilda.

13. O’zbekistonda qaysi davrda ommaviy xususiylashtirish boshlandi?

    1. 
       1993 yil boshlarida;
       
    2. 
       1994 yil o’rtalarida;
       

v) 1995 yildan;
g) 1996 yildan;
d) 1997 yildan..

14. Iqtisodiy islohatlarning ikkinchi bosqichida umumiylashtirish natijasida qanday ikkita asosiy vazifani hal qilish ko’zda tutilgan?

    1. 
       mulkni haqiqiy egalari qo’liga topshirish, tadbirkorlik faoliyati uchun keng imkoniyatlar yaratish;
       
    2. 
       aktsionerlik jamiyatlarini barpo qilish;
       

v) ko’p ukladli iqtisodiyotni, rag’batlantiruvchi raqobatchilik muhitini vujudga keltirish;
g) a) va b) to’g’ri;
d) a) va v) to’g’ri.

15. Islohatlarning ikkinchi bosqichda xususiylashtirish jarayonini yanada chuqurlashtirishdan qanday asosiy maqsad ko’zda tutiladi?

    1. 
       Bu jarayonga iqtisodiyotning barcha o’rta va yirik korxonalarini kiritish;
       
    2. 
       manapol korxonalarni ixchamlashtirish va ular uchun raqobatli bozor muhitini yaratish;
       

v) aholi keng qatlamini va chet el kapitalini xususiylashtirish jarayoniga keng jalb qilish;
g) xususiylashtirilgan korxonalarga har tomonlama yordam ko’rsatish, qimmatli qog’ozlar va ko’chmas mulkning haqiqiy bozorini vujudga keltirish;
d) yuqoridagi barcha maqsadlar.

16. Xususiylashtirish jarayonini yanada chuqurlashtirishning ustvor yo’nalishlairdan qaysi birida tashabbuskorlik asosida yangi korxonalar vujudga keltirish talabi hisobga olinadi?

    1. 
       davlat korxonalarini mulkchilikning boshqa shakllariga o’tkazish mahsus ishlab chiqilgan dasturlar asosida amalga oshiriladi;
       
    2. 
       xususiylashtirish bo’yicha barcha ishlarning markazi xududli darajaga ko’chiriladi;
       

v) yotiq aktsionerlik jamiyatlari negizida ochiq hissadorlik jamiyatlari tuziladi;
g) qishloqda dehqon, fermer xo’jaliklarni tashkil qilishga ustivorlik beriladi;
d) yuqoridagi barcha yo’nalishlarda.
6-MAVZU: SOTSIAL-IQTISODIY TIZIMLAR VA ULARNING O’ZGARISHI

1. 
   Iqtisodiy tizim nima?
   
   1. 
      jamiyatning asosiy yo’nalishidir;
      
   2. 
      ishlab chiqarishni tashkil etish shaklidir;
      

v) sotsial-iqtisodiy munosabatlar asosidir;
g) ijtimoiy ishalb chiqarish shaklidir.
d) yuqoridagilarning barchasi.

2. Ma’muriy-buyruqbozlikga asoslangan iqtisodiyot qanday? tizim?

   1. 
      ishlab chiqarishni reja asosida yurgazishga asoslangan;
      
   2. 
      yakka hokimlik asosida ishlab chiqarishni tashkil etishga asoslangan;
      

v) davlat tomonidan ishlab chiqarish, taqsimot, almashuv va iste’mol ustidan to’liq nazorat o’rnatishga asoslangan;
g) ishlab chiqarishni ijtimoiy mulk va ijtimoiy mehnat asosida tashkil etishga qaratilgan;
d) bozor mexanizmi bilan boshqariladigan.

3. Aralash iqtisodiyot nima?

   1. 
      turli mulk shakllariga va ularning teng huquqligiga asoslangan iqtisodiyot;
      
   2. 
      ma’muriy buyruqbozlikka asoslangan iqtisodiyot;
      

v) xususiy va jamoa mulkiga asoslangan iqtisodiyot;
g) shaxsiy va xususiy mulkka asoslangan iqtisodiyot;
d) buyruqli va bozor iqtisodiyoti qo’shilgan natijasida vujudga kelgan iqtisodiyot.

4. Iqtisodiy tizimning qaysi nusxasi (modeli)da xususiy mulkning ustunligi va boshqarishning bozor mexanizmi ta’minlanadi?

   1. 
      buyruqli iqtisodiyot;
      
   2. 
      sof kapitalizm;
      

v) aralash iqtisodiyot;
g) an’anaviy iqtisodiyot;
d) yuqoridagilarning barchasi.

5. Nima, qanday, kim uchun ishlab chiqarish muammolari qaysi tizimga aloqador?

   1. 
      faqat totalitar tizimlarga yoki markazlashgan rejalashtirish hukmron bo’lgan jamiyatlarga;
      
   2. 
      faqat bozor iqtisodiyotiga;
      

v) faqat an’anaviy iqtisodiyotiga;
g) sotsial-iqtisodiy va siyosiy tashkil qilinishidan qat’iy nazar har qanday jamiyatga;
d) faqat aralash iqtisodiyotga.
7-MAVZU: BOZOR IQTISODIG’TINING MOHIYATI VA BELGILARI

1. 
   Quyidagi ta’riflardan qaysi biri bozor iqtisodiyotining mohiyatini to’laroq xarakterlaydi?
   
   1. 
      mehnat taqsimoti mavjud bo’lgan va tovar ishlab chiqarishga asoslangan iqtisodiyot;
      
   2. 
      iqtisodiy sub’ektlar faoliyati erkin amalga oshiriladigan iqtisodiyot;
      

v) tovar ishlab chiqarishga va uning bozor orqali pul vositasida ayrboshlashiga asoslangan, iqtisodiy sub’ektlarning erkin xatti-xarakati bozor mexanizmi orqali muvofiqlashtiriladigan iqtisodiyot;
g) urf-odat, udumlar va an’analariga asoslangan iqtisodiyot;
d) yuqoridagilarning barchasi.

2.