Т р. Мавзулар Соат

Газонлар – бу табиий ёки сунъий равишда яратилган, қалин ва юзани ёпиб ўсувчи ўтлар қопламидир.

Газонлар манзарали ва махсус бўлиши мумкин. Манзарали газонларнинг партер, майсазор, кўп йиллик чиройли гуллайдиган хиллари бўлиши мумкин. Махсус газонлар эса магистрал йўлларда транспорт ва пиёдалар ҳаракатини ажратиш, йўллар четидаги қияликларни мустаҳкамлаш ва тупроқни ҳимоя қилиш мақсадларида ташкил қилинади. Партер газонлар паркнинг тантаналар ўтадиган ва бошқа муҳим қисмларида яратилиб, гулзорларнинг асосини ташкил қилади. Партер газонларга юқори талаблар қўйилади: уларнинг сифати жуда юқори, ташқи кўринишидан духобани эслатувчи, ранглари бир тусда, тепа қисми текис, ўйдим-чуқурлар бўлмасиги, қалин ва ўзаро чалкашиб ўсиши ҳамда паст бўйли бўлиши лозим.

Майсазор газонлар анча майдонни эгаллайди. Уларни пей­ зажлар ва паркнинг бошқа очиқ жойларида, ўрмон паркларда ва гулзорларда ташкил этиш мумкин.

Ўзбекистонда газонлар учун кўпинча бошоқлилар – райграс, жавдар, бетага, ўтлоқ қўнғирбоши, оқсўхта, баъзан дуккаклилар – беда ишлатилади. Майсазор газонлар яратишда ёввойи ўсувчи, маҳаллий шароитга мослашган ўтлар – ажриқ ва қўнғирбошлардан фойдаланилади.

Бу асосий турлардан ташқари шунингдек, оқ себарга, оқ ва кўк итқўноқ, аллеп ғумайи, оддий курмак, саломалейкум, ғозпанжа ва бошқалардан фойдаланилади.

Партер газонлар уруғидан экиш орқали ташкил қилинади. Уруғлар яхшилаб тайёрланган тупроққа экилади. Экиш мудда­ тининг энг қулай даврлари февраль-апрель ва сентябрь-октябрь ойлари ҳисобланади.

Экилган уруғлар тўкис униб чиқиши учун уларни дастлабки икки ҳафтада доимий равишда суғориб туриш керак. Ҳозирги пайтда газон ўтларининг турли иқлим шароитида ўса оладиган ва турли таркибларда экиш мумкин бўлган жуда кўп навлари мавжуд. Бизда уларни Туркия ва Исроилдан келтирилган, иссиқ ва қуруқ иқлим шароитимизда яхши ўса оладиган навларидан фойдаланиш мақсадга мувофиқ.

Майсазор газонлар чимлар орқали ҳосил қилинади. Чим табиий ҳолда ўсаётган адирликлар ёки тўқайзорлардан кесиб олиб келинади, олдиндан яхшилаб тайёрланган тупроқ устига текис қилиб ётқизилади ва дарҳол қондириб суғорилади.

Қуйида кўкаламзорлаштиришда кенг қўлланиладиган ва истиқболли нинабаргли дарахтлар турларининг қисқача тавсифи келтирилади.