T oshkent axborot texnologiyalari universiteti

O’QUV-USLUBIY MAJMUA FIZIKA 
––––––––––––––––––––––––––––––{ 296 }–––––––––––––––––––––––––––––– 
Gyuygens printsipiga asosan, 
AV
to‘lqin frontining har bir nuqtasini ikkilamchi sferik 
to‘lqinlar manbai deb hisoblash mumkin (
17 - rasm
). 
 
17 – rasm. Ikkilamchi sferik to‘lqinlar manbalarining hosil bo‘lishi. 
Frenel esa, bu printsipga, ikkilamchi to‘lqinlar o‘zaro ta’sirlashib interferentsiya 
manzarasini hosil qilishi mumkin, degan fikrni qo‘shimcha qildi. 
M
1
yorug‘lik manbaini ixtiyoriy yopiq 

sirt bilan o‘raymiz (
18 - rasm
). 
18 – rasm. d

 sirtli yorug‘lik manbai.
d

sirt elementining hosil qilgan tebranishining R nuqtaga siljishi quyidagiga teng bo‘ladi: 
, (1) 
bu yerda 
A
0
– 
d

elementdagi tebranish amplitudasi, 
r
– 
d

elementdan 
R
nuqtagacha 
bo‘lgan masofa, 
k
(

) – og‘ish koeffitsienti, 
R
yo‘nalish bilan
d

 
yuzaga o‘tkazilgan
normal orasidagi


burchakka bog‘liq kattalik. 
bo‘lganda 
dir. 
R
nuqtadagi natijaviy tebranish superpozitsiya printsipiga asosan 
, (2) 
)
sin(
)
(
0
0








kr
t
r
d
A
k
d
n

2



0
)
(


k






d
kx
t
r
A
k
)
sin(
)
(
0
0
)
(





---