T oshkent axborot texnologiyalari universiteti

O’QUV-USLUBIY MAJMUA FIZIKA 
––––––––––––––––––––––––––––––{ 258 }–––––––––––––––––––––––––––––– 
Markazdan o’tgan chiziqdan to’lqinning eng baland nuqtasi yoki eng kichik 
nuqtasigacha bo’lgan masofa amplituda deb ataladi va u katta A harfi bilan 
belgilanadi. 
Shunday qilib, kogerent to‘lqinlarning bir-birining ustiga tushishi fazaning ayrim 
nuqtalarida muhit zarrachalari tebranishlarining turg‘un kuchayishiga va boshqa nuqtalarida 
tebranishning susayishiga olib keladi. Bu hodisa 
tebranishlarning interferentsiyasi
 
deb 
ataladi. (3) - va (4) tengliklardagi 
m
kattalik 
interferentsiya maksimumi
 
yoki 
minimumining 
tartibi
deb ataladi.
3 - rasmdagi 
S
1
, 
S
2
manbalar chizig‘iga parallel bo‘lgan va undan 
L
masofada 
joylashgan 
to‘g‘ri chiziqda nol tartibli markaziy maksimum, 
S
1 
va 
S
2 
manbalardan 
barobar masofada bo‘lgan 0 nuqtada kuzatiladi. 
Agarda manbalar orasidagi masofa 
ℓ ˂˂ L 
bo‘lsa, 
chiziqda, 0 nuqtadan < 
u
> masofada joylashgan 
M
nuqta uchun yo‘l farqi
,
(5) 
ga teng bo‘ladi. 
m
va 
m 
+ 1 tartibli maksimumlar quyidagi masofalarda kuzatiladi: 
,
, (6) 
Qo‘shni maksimumlar yoki minimumlar orasidagi masofa 
interferentsiya yo‘llari
 
kengligi
deb ataladi. (56.6) -ifodadan interferentsiya yo‘llari kengligi quyidagiga tengdir: 
, (7) 


ab


ab
L
ly


l
L
m
Y
m




l
L
m
Y
m

1
1




l
h
Y
Y
y
m
m





1

---