T oshkent axborot texnologiyalari universiteti

O’QUV-USLUBIY MAJMUA FIZIKA 
––––––––––––––––––––––––––––––{ 133 }–––––––––––––––––––––––––––––– 
. 
Elektr induktsiya oqimi esa, 
, 
ya’ni yopiq sirt ichidagi zaryadlarning arifmetik yig‘indisiga teng bo‘ladi.
Haqiqatda, kuchchiziqlarining oqimi sirt radiusiga bog‘liq emas, ikkita sirt orasidagi 
fazoda, zaryadlar yo‘q bo‘shliqda uzluksizdir, Shu sababli, zaryadni o‘rab olgan ixtiyoriy 
sirtdan o‘tadigan elektr induktsiya oqimi ifoda bilan aniqlanadi va u Ostrogradskiy – Gauss 
teoremasining 
integral ko‘rinishi
 
deb hisoblanadi. Quyida bu teoremaning 
differentsial 
ko‘rinishini
 
keltirib chiqaramiz. 
3- rasm. ρ hajmiy zaryad zichligi bilan zaryadlangan elementar hajm 
rasm
da ρ hajmiy zaryad zichligi bilan zaryadlangan 
dV
elementar hajm keltirilgan.
 
dV
hajm elementi zaryadi 
dq = ρdV
ga teng. Boshqa tarafdan, 
ρ
fazoviy 
koordinatalarning uzluksiz funktsiyasi hisoblanadi. 
Elementar 
dV
hajmning 1 – tomonidan chiqqan tashqi normal 
x
o‘qining manfiy 
yo‘nalishiga mos keladi. Shu sababli, shu sirt bo‘yicha vektor oqimi – 
E
x
(x)dydz 
ga teng 
bo‘ladi. Parallelipipedning 2 – sirtidan chiqqan tashqi normal 
x
o‘qining musbat 
yo‘nalishiga mos keladi va shu sirt bo‘yicha oqim 
+ E
x
(x + dx)dydz 
ga teng bo‘ladi. Ikkala 
oqim yig‘indisi 







n
i
i
n
D
D
D
D
D
1
2
1
.....







n
i
i
q
N
1

---