T. N. Xojiyev 0 ‘zMUo'qituvchisi

ichida 
intellektual 
tabaqalaTiush 
ro'y 
beradi. 
Bunday 
tabaqada 
aqliy  mehnatga  nisbatan  salohiyati  past  odamlar jamiyatning  eng  quyi 
pog'onasida  qolib  ketadi.  Bundan 
tashqari, 
axborotning  nihoyatda 
ustuvor  ahamiyat  kasb  etishi  fuqarolik  jamiyati  uchun  o'ziga  xos 
xususiyatga  aylanadi.  D.Bellning  fikricha,  jamiyatni  axborot  bilan 
ta’minlash  siyosatda  ishtirok  etishga  qobil  bo'lgan  boshqaruv  tizimi 
samaradorligini  yetarli  darajada  ta’minlaydigan  “vakolatli  fuqaro” 
konsepsiyasiga mosdir.
Amerikalik sotsiolog va futurolog, sanoatlashuvdan keyingi jamiyat 
konsepsiyasi  mualliflaridan  biri  Elvin  (Olvin)  Toffler  (1928-yilda 
tug'ilgan)  fikricha,  “yaqin  kelajakda  tashkil  etilishi  rejalashtirilayotgan 
institutlarda  diniy  va  shunga  o'xshash  guruhlar,  global  korporatsiyalar, 
atrof-muhit  va  inson  huquqlarini  himoya  qilish  harakatlari  va  boshqa 
shakldagi  fuqarolik jamiyatlari  qay  darajada ifodalanadi?” degan savolni 
o'rtaga  tashlaydi.  Hozirgi  davrda  o 'z   ichida  mustaqil  davlatni  saqlab 
qolishga 
urinayotgan 
jamiyat 
ommaviy 
ravishda
53

---

kompyuterlashtirilmasligi  darkor.  “Fuqarolik  jamiyatining  faoliyat 
yuritishi  uchun  keragidan  ortiq  narsalami  majburan  qabul  qildirishga  va 
tuzumni  abadiylashtirishga  qaratilgan  tartibotlar  bema’nilikdan  boshqa 
narsa  emas”,  -   deb  yozadi  E.Toffler.  Uning  fikricha,  hokimiyat  -   bu 
insonlar  o‘rtasidagi  har  qanday  o ‘zaro  munosabatlarning  muqarrar  yuz 
beradigan  jihatidir,  hukmdorlar  yoki  xalqning  odamlar  faoliyati,  fe’l- 
atvori,  ongi  va  fikriga  keskin  hamda  keng  koMamli  ta’sir  ko'rsatish, 
ulaming taqdirini  boshqarish qobiliyati  va imkoniyatidir.  Bizni  kelajakda 
hokimiyat  uchun  global  kurashlar  kutmoqda,  ammo  uning  asosini 
zo'ravonlik yoki pul emas,  balki  zamonaviy bilimlar tashkil qiladi.
AQSH  olimi  Frensis  Fukuyama  fuqarolik  jamiyati  to‘grisida 
quyidagi  fikmi  bildiradi:  “Demokratik  institutlar  sog‘lom  fuqarolik 
jamiyatiga  suyangani  kabi  fuqarolik  jamiyati  ham,  o 'z   navbatida, 
madaniy darajada o‘z o ‘tmishdoshlari  va shart-sharoitlariga ega bo‘ladi”. 
Zamonaviy demokratik davlatda fuqarolik jamiyatining an’anaviy siyosiy 
hamda  iqtisodiy  liberal  doktrinaga  xos  bo'lgan  tarqoq  shaxsiyatparast 
shaxslami  tenglashtirishi  yoki  cheklashga  qodirligi  uning  ahamiyati  va 
madaniyati  darajasini  belgilab  beradi.  Olimning  fikricha,  haqiqiy  kurash 
aynan fuqarolik jamiyati va madaniyat darajasi o'rtasida ro‘y beradi.
Hozirgi  davrdagi  mashhur siyosatshunos  va faylasuflardan  biri  Lari