T. N. Xojiyev 0 ‘zMUo'qituvchisi

partikulyarizm  bilan  bog'laydi.  Biroq  Marks  unda  individual  erkinlik va 
avtonomiyani  emas,  sinfiy  jamiyatda  obyektiv  mavjud  bo'lgan 
notenglikni,  erksizlik  va  ijtimoiy-iqtisodiy  begonalashuvni  berkitib 
turuvchi niqobni, ya’ni uning tashqi shaklini ko'rgan, xolos.
Keyinroq postmarksistik loyiha doirasidagi nazariyotchilar, fuqarol:k 
jamiyati  g'oyasini  qaytadan  ko'rib  chiqishga  urindi.  Shu  tariqa, 
postmarksistik  tushunishga  binoan  u  quyidagicha  asoslanadi:  fuqarolik 
jamiyati 
“oxirgi  vaqtlarda  paydo  bo'layotgan,  jamiyatning  erkin

---

ixtiyoriy  assotsiatsiyalari,  shuningdek,  huquqiy  va  ommaviy  institutlari 
doirasida  yuzaga  kelgan  jamoaviylikning  nomumtoz  shakllari,  nafaqat 
davlat tizimi doirasidan, balki kapitalistik bozor iqtisodiyoti chegarasidan 
ham  chiqib  ketayotgan  ijtimoiy  birliklar”dir.  Bu  kabi  qarash  markazida, 
birinchidan,  davlat-byurokratik  mashinasining  “umumiy  manfaatlar 
davlati”  sharoitida,  ta’sir  doirasining  kengayib  borishi,  ikkinchidan, 
transmilliy  koorporatsiyalar  va  globallashuv  davrining  markazlashgan 
iqtisodiyotini jamiyatga xavftug‘dirishi  g‘oyasi turadi.
Fuqarolik jamiyatining zamonaviy konsepsiyalarini tahlil  etish shuni 
ko'rsatadiki,  ularda  mazkur  fenomenning  ontologik  va  gnoseologik 
jihatlariga nisbatan ijtimoiy qarashlaming xilma-xilligini ko‘ramiz.  Shuni 
ta’kidlash  o'rinliki,  fuqarolik  jamiyatining  zamonaviy  konsepsiyalari 
ijtimoiy muammolar tahlilining tizimli  mezonlarini  ishlab chiqqanligi  va 
ilmiy  hamjamiyat  oldiga  muhim  va  zaruriy  konseptual  va  amaliy 
yechimlami  talab  qilayotgan  yangi  masalalami  ko‘ndalang  qilib 
qo'yganligi  muhim  ahamiyat  kasb  etadi.  XX  asr  nafaqat  texnik 
taraqqiyot,  balki  tizimli  fikrlashning  shakllanishi  va  hukmronligi  davri 
bo'lganligini ham nazardan qochirmaslik lozim.
Yevropa neokonservatizmi
Liberal an’analar