T me/tuit students chanel kompyuter tarmoqlari 1 Ma'ruza

 
 
 
 
Birrangli va ko
‗
prangli tarmoqlar. 
Tarmoq kompyuterlari orasidagi vazifalar bo‗linishiga qarab, lokal tarmoq 
ikki sinfga bo‗linadi: 
birrangli va ko‘prangli
. Oxirgisi ko‗proq ajratilgan serverli 
tarmoqlar deb nomlanadi. 
Agar kompyuter o‗z resurslarini tarmoqning boshqa foydalanuvchilariga 
taqdim etsa, u server hisoblanadi. Boshqa mashina resurslariga murojaat qiluvchi 
kompyuter esa, mijoz hisoblanadi. Ilgari aytilgandek, tarmoqda ishlovchi 
kompyuter, mijoz, server vazifasini bajarishi yoki ikkala vazifalarni birlashtirishi 
mumkin. 
Agar, qandaydir server funksiyalarini bajarish kompyuterning asosiy vazifasi 
bo‗lsa (masalan, tarmoqning qolgan barcha foydalanuvchilariga umumiy 
foydalanish fayllarini taqdim etish yoki faksdan birgalikda foydalanishni 
tashkillashtirish, yoki mazkur kompyuterda o‗z ilovalarini qo‗yish imkonini barcha 
iste‘molchilarga taqdim etish), unda bu kompyuter ajratilgan server deb nomlanadi. 
Serverning qaysi resursi bo‗linishiga qarab, u fayl-server, faks-server, print-server, 
ilovalar serveri va b. deb nomlanadi. 
Tabiiyki ajratilgan serverlarda u yoki bu server funksiyalarini 
optimallashtiruvchi maxsus operatsion tizimni o‘rnatish maqsadga muvofiq 
bo‘ladi. Shuning uchun ajratilgan server bor tarmoqlarda, tarkibida bir necha xil 
dasturiy ta‘minotga ega va server uchun mo‘ljallangan operatsion tizimlar 
ishlatiladi. Masalan Novell NetWare operatsion tizimi bu server uchun 
mo‘ljallangan fayl-server dasturi, lekin shu bilan birga uning ichida (obolochka) 
xar xil ishchi stanciyalar uchun tarmoq operatsion tizmi mavjud, boshqachasiga 
aytganda ular (obolochka) mijoz funksiyasini bajaradi. Ajratilgan serverli tarmoqni 
qurish uchun ishlab chiqilgan operatsion tizmilar, misol tariqasida Windows NT 
operatsion tizimini ham ko‘rish mumkin (Unix tarmoq operatsion tizimi asosida 
ishlab chiqilgan). Windows NT Server (ajratilgan server uchun) va Windows NT 
Workstation (ishchi stanciya uchun) bu ikkala tarmoq operatsion tizimlarining 
NetWare dan farqi shundaki, ularda mijoz va server funksiyalarini bir vaqtda 
ishlatish mumkin. Ammo Windows NT varianti ko‘proq imkoniyatlarga ega, bular 

---