T k 1Kommunikativ

3.Yangi mavzu bayoni:17 daqiqa
Tirik organizmlar parazit va simbioz hayot kechiradigan organizmlar uchun yashash muhiti hisoblanadi.Bir organism ikkinchi organism uchun yashash muhiti sifatida foydalanishi ilgaridan ma`lum hodisa.Tanasi boshqa organizm uchun yashash muhiti hisoblanadigan organizm xo`jayin hisoblanadi.Tirik organizmlarda yashash muhiti sifatida foydalanuvchilar uchun bir qancha qulayliklar bor, biroq tarqalish imkoniyati cheklanganligi,yashash muhiti torligi,xo`jayin organizmningichki himoya reaksiyalari kabi qiyinchiliklar mavjud. Zamburug`lark o`k yashil suv o`tlarining birga yashashi simbioz munosabatga misol bo`ladi.
Bir organizmning ikkinchi organizmhisobiga yashashi parazitlik deyiladi.Ektoparazitlar(tashqi) burga ,bit,kana, qandala, endoparazitlar (ichki)bezgakplazmodiysi,qilbosh, tasmasimon chuvalchang, askarida. Endoparazitlarda xo`jayin organizmida yashash uchun tana kichikligi, himoyali tana qoplamiga egaligi, nasl ko`pligi kabi moslanishlar yuzaga kelgan.
Xo`jayin organizmida yashash uchun qulayliklar bo`lgani sababli tana tuzilishida, hazm organlari reduksiyaga uchragan.Kislorodsiz muhitda yashash tufayli anaerob nafas olishga otishda ajralgan energiya sarfi ularga yetadi.
Parazitlar tashqi muhit omillari bevosita ta`siri ostida bo`lmaydi. Shuning uchun nerv sistemasi va sezgi organlari soddalashgan.Organizmlarning hazm yo`llarida yashaydigan parazitlar bevosita xo`jayin organizmning hazm fermentlari ta`siri ostida bo`ladi.Shuning uchun hazm fermentlari ta`siridan himoya qiladigan tana qoplami paydo bo`lgan.
Parazit organizmlar hayot siklida asosiy va oraliq xo`jayin almashinadi.Bu esa bir xo`jayin organizmida parazitlar soninig oshib ketishni oldini oladi, xo`jayin organizmning nobub bo`lishiga yo`l qo`ymaydi.Parazit o`simliklarda xo`jayin o`simlik shirasi bilan oziqlanishi hisobiga ulardagi fotosintez jarayoni mexanizmi va xlorofill pigmenti yo`qolishiga olib kelgan.
4.Mustahkamlash- 10 daqiqa
1.Qanday organizmlar uchun tirik organizmlar tanasi yashash muhiti bo`la oladi.?.
2. Tirik organizmlar tanasi yashash mumuhiti sifatida qnday afzalliklarga ega?
3.Ektoparazitlar va endoparazitlar o`rtasidagi o`xshashlik va farqni tushuntiring?
4.Parazit hayot kechirishga moslanish belgilari nimada namoyon bo`ladi?.