T k 1Kommunikativ

3.Yangi mavzu bayoni:17 daqiqa
Cho‘I ekotizimi. Cho`l mintaqasi butun respublikamiz hududining 60% dan ko'pini tashkil qilib, dengiz sathidan 400-500 m gacha bo`lgan balandlikda joylashgan. Bu regionning fizik-geografik sharoiti va landshafti ham juda xilma-xil. Shimoliy-g‘arbiy hududlar cho`l va chala cho`llardan iborat boMib, yozi quruq issiq, qishi sovuq, yog`ingarchilik miqdorining kamligi bilan xarakterlanadi. Biologik mahsuldorlikni cheklovchi omili namlikning kamligi hisoblanadi. Yog`ingarchilikning yillik miqdori 200 mm dan oshmaydi, harorat yozda +40+45°C ga yetadi, yillik namlik miqdori 200 mm dan oshmaydi. Cho`l mintaqasida o ‘simliklaming tarqalishi yillik yog`in miqdoriga bog`liq.Cho`l mintaqasi tuprog`ning xilma-xil bo`lishi, o ‘simliklaming xilma-xilligini belgilaydi Tuproqning strukturasiga ko‘ra sho‘rxok tuproqli cho`l, qumli cho`l,gipsli cho`llar farqlanadi. Cho‘llar ning hayvonot dunyosi ham o‘ziga xos. Cho‘l hayvonlari ham o‘simliklar kabi suvsizlikka yaxshi moslashgan. Cho'lda yashovchi hayvonlar ichimlik suviga unchalik muhtoj emas, Ulaming siydigi juda konsentratsiyalashganligi uchun organizmdan suv kam ajraladi. Umurtqasiz hayvonlarning asosiy qismini hasharotlar tashkil qiladi va hayvonlarning ko'pchiligi tungi hayvonlar hisoblanadi.
To`qaylar daryo bo‘ylaridagi scrnam yerlarda joylashgan daraxt,buta va o‘tlardan tashkil topgan chakalakzorlardan iborat. To‘qaylarda o ‘tlardan qamish, ro‘vak, shirinmiya, qo‘g ‘a, yantoq keng tarqalgan; daraxt va butalardan esa turang‘il, yulg‘un, tol, jiyda kabilarni ko‘rsatish mumkin.
Adirlar O`zbekiston hududining dengiz sathidan 500-1200 m gacha bo‘lgan joylardir Adirlarning tuprog‘i cho‘lga nisbatan unumdor, o‘simliklarning vegetatsiya davri bir muncha uzoq davom etadi. Adir o‘simliklarining ko‘pchiligi chim hosil qilib o‘sadi.
Dengiz sathidan 1200-1600 metrdan 2700-2800 metrgacha balandlikda tog‘ o ‘rmonlari joylashgan. Yaylov mintaqasida yirik sutemizuvchilardan qo‘ng‘ir ayiq, ilvirs, tog‘ takasi, arxar, muflon, qoplon, b o ‘ri; qushlardan boltayutar, to g ‘ zog‘chasi kabilar yashaydi. Qishloq x o ‘jaligining jadal rivojlanishi, archa o ‘rmonlarining kesilishi kabi antropogen ta’sirlar tog‘oldi va tog‘ hududlarida biomlaming sezilarli buzilishlariga sabab bo`lmoqda.