T. C. Bartin üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ TÜrk diLİ ve edebiyati anabiLİm dali yeni TÜrk edebiyati biLİm dali 2000-2010 arasi küÇÜrek öYKÜde postmodern izler yüksek lisans tezi hazirlayan tezcan kurt danişMan prof

3.4.6. Refik Algan/ Umursamaz Uykucu 
Umursamaz Uykucu
adlı öykü kitabındaki anlatılar kişiler bağlamında 
incelendiğinde aşağıda gösterilen özellikleri taşır:
 
3.4.6.1. Ben Anlatıcı: 
Atın Kuyruğu’
nda (s. 9) 
“ben”; Kuyu
’da (s. 11)
“ben”; 
Sisyphos’un Kanalları
’nda (s. 12)
 “ben”.
 
3.4.6.1. İnsan Dışındaki Varlıklar (hayvanlar): 
Atın Kuyruğu’
nda (s. 9)
“at 
sürüsü”; Çimenlerin İçindeki Karınca’
da (s. 15)
 “karınca”.
 
3.4.6.1. Bilge: 
Hakikat’
te (s. 10)
 “birisi (o)”.
 
3.4.6.1. Figüratif Kişiler: 
Hakikat’
te (s. 10)
 “herkes”; Kuyu
’da (s. 11)
 “onlar”; 
Sisyphos’un Kanalları
’nda (s. 12)
 “herkes, biri, öteki”; Geceleyin
’de (s. 13)
 “bir 
erkek”; Bir Aşk Öyküsü
’nde (s. 14)
 “kız, damat”; O Çok Geniş, Asfalt ve Bakımlı 
Bir Caddeydi
’de (s. 17)
 “zengin insanlar, oğlan, kızlar, ihtiyar sürücü”; Buluş
’ta 
(s. 18)
 “o, sürücü, herkes”; Susun Çocuklar’
da (s. 19)
 “birileri, müzisyenler”.
 
3.4.6.1. Tarihi Kişilikler: 
Sisyphos’un Kanalları
’nda (s. 12)
 “Sisyphos”.
 
3.4.6.2. Kadın: 
Geceleyin
’de (s. 13)
 “kadın”.
 
3.4.6.3. Maşuk: 
Bir Aşk Öyküsü
’nde (s. 14)
 “ilk aşkı”.
 

---

97 
3.4.6.4. Yaşlılar:
Bir Aşk Öyküsü
’nde (s. 14)
 “o”.
 
3.4.6.5. Meslek: 
Bir Aşk Öyküsü
’nde (s. 14)
 “doktor”.
 
3.4.6.6. Sevgililer:
Çimenlerin İçindeki Karınca’
da (s. 15)
“oğlan, kız”; Bir Kız 
ve Bir Oğlan
’da (s. 16)
 “bir kız, bir oğlan”.
 
3.4.6.7. Aile: 
Bir Kız ve Bir Oğlan
’da (s. 16)
 “anne, baba”.
 
3.4.6.8. Bilge: 
Susun Çocuklar’
da (s. 19)
 “ yaşlı bayan”.
 
Sürü psikolojisiyle hareket etmek zorunda kalan, sokaklarda 
“Hakikat!”
diye 
bağırıp insanlara hakikati anlatmaya çalışan, bir zamanlar çıktığı kuyuya yeniden girip 
orada kalanları çıkarmaya çalışan, bazen olanları sorgulayabilen ve cinselliği 
önemseyen bir kişiler kadrosuyla karşılaşılır.
Toplumda var olan gencinden yaşlısına, zengininden fakirine, gelininden 
damadına, kız çocuğundan erkek çocuğuna, doktorundan müzisyenine ve hatta Sisyphos 
adındaki mitolojik kahramanına kadar birçok anlatı unsuru “ben”in algısına göre 
anlatılarda anlatılmıştır; ancak, bu anlatma eylemi yansıtmacı (klasik) ve modern dönem 
metinlerindeki kahramanlar veya bireyler gibi detaylı bir şekilde değil, aralarında 
mekânsal ve zamansal bir bağlantı olmadan yüzeysel bir biçimde figüran olarak 
kullanılmışlardır. Buradaki gaye, söz konusu kişilerin yersiz-yurtsuzluğunu diğer 
ifadeyle kimliksizliğini ortaya çıkarmak içindir.
Özellikle 
O Çok Geniş, Asfalt ve Bakımlı Bir Caddeydi 
(s. 17) başlıklı anlatıdaki 
özneleşmiş anlatı kişisinin, nesne karşısında, ateş gören bir mumun erimesi gibi eriyip 
gittiği görülür. Şöyle ki geniş, asfaltlı ve dolayısıyla bakımlı olduğu her halinden 
anlaşılan, iki tarafında modern yaşam tarzının unsurlarından çok katlı binaların olduğu 
bir caddede akşamları zengin çocukları son model arabalarıyla gezmektedirler. Yazar 
anlatıcının bakış açısıyla tasviri yapılan bu caddeye, bir şekilde ihtiyar bir adamın sahibi 
olduğu at arabası girer; ancak, polis, ihtiyar adamın konuştuklarından herhangi bir şey 
anlamadığı için –belki anlamak istemediği için- arabasından atları ayırır. Modern 
dönemin akla ve dolaysıyla da paraya verdiği önemin, zengin olmayanları nasıl 
ötekileştirdiğinin anlatıldığı bu anlatıda, ihtiyar adamın güçlü karşısındaki zayıflığı yani 
çaresizliği, bir sonuç cümlesiyle 
“… geniş kaldırım boyunca ağlayarak uzaklaştı gitti.” 
şeklinde ortaya konur. Çünkü ortaya çıkan ağlama eylemi aslında çaresizliğin bedendeki 
tezahüründen başka bir şey değildir. Yazarın, ihtiyar adamın gidişini, geniş kaldırımlar 

---

98 
ifadesiyle vermesi boşuna değildir. Majör kitlenin karşısında minör kalmış birisinin 
gidişi, majörün kullanma hakkı olan geniş kaldırımlarda sadece ihtiyar adamın 
görünmesi hasebiyle okura 
geniş
ifadesiyle verilir. Herkesin dolaşma özgürlüğünün 
olduğu cadde üzerinden genç-ihtiyar, zengin-fakir, otomobil-at arabası gibi zıtlıklar dile 
getirilerek, hem ihtiyar hem de fakir olana yer olmadığı ima edilmiştir.
Benzer bir durum
 Çimenlerin İçindeki Karınca
(s. 15) başlıklı anlatıda da insan 
dışı varlıklardan biri olup insanoğlu gibi yaşama hakkı olan karınca üzerinden 
verilmiştir. İlahi bakış açısıyla olan bitenin anlatıldığı bu anlatıda, bir 
oğlan 
ile bir 
kız
’ın 
çimenlerin üzerinde fütursuzca sevişmeleri ve akabinde cinsel ilişkiye girmeleri 
esnasında altlarında kalan ve canını zar zor kurtaran karıncanın durumu dile getirilir.
Umursamaz Uykucu
’da hayatın tek düzeliği ontolojik bir düzlemde okura 
sunulur. Örneğin 
Sisyphos’un Kanalları
adlı anlatıda mitolojideki cezalandırılmış kralın 
sürekli aynı kayayı, aynı tepeye çıkarıp aşağıya yuvarlamasını önemli bir izlek olarak 
düşünmüş ve bu şekilde kendi belirlediği özneler aracılığıyla okura sunmuştur.