T. C. Bartin üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ TÜrk diLİ ve edebiyati anabiLİm dali yeni TÜrk edebiyati biLİm dali 2000-2010 arasi küÇÜrek öYKÜde postmodern izler yüksek lisans tezi hazirlayan tezcan kurt danişMan prof

3.2.9. Sonuç ve Değerlendirme 
 
Sadık Yalsızuçanlar’ın 
Kuş Uykusu 
adlı
 
eserindeki küçürek öykülerde, geçmiş, 
şimdiki, geniş ve gelecek zaman kiplerinin bazen hikâyeleriyle birlikte kullanıldığı; 
tarih, mevsim, ay, gün, saat gibi zamanı gösteren diğer ifadelerin ise kullanılmadığı 
görülür. Öykülerde zamanın bu şekilde düzenlenmesi, hem yansıtmacı hem de modern 
dönem öykülerine benzetilebilir; ancak, detayda, çok geniş bir zamanda meydana gelen 
olayların sanki 
az önce
ve 
şimdi
tezahür ediyormuş gibi gösterildiği anlaşılır. Diğer bir 
ifadeyle zamanlar birbirine girmiş biçimde anlık hatırlamalarla kendini gösterir. Bu 
durum postmodernizmin küçürek öyküdeki yansımasıdır.
Mehmet Harmancı’nın
 
Muhtemel Menkıbeler
’deki küçürek öykülerde geçmiş, 
şimdiki ve gelecek zaman kipleri ile zaman ifade eden 40 yıl, bir yıl boyunca, on yıl 
boyunca, üç yıl boyunca, kar, kardan adam, serin servilerin altında bülbüllerin ötüştüğü 
vakit, kırk gün, yedi gün, sabah ezanları, alaca karanlık, akşam vakti, güneş battı, akşam 
alacası, gördükçe, hacca gidecekti, Şeb-i Arus gibi yıl, ay, gün ve günün belirli 
bölümlerini gösteren zaman ifadelerinin kullanıldığı görülür. Bu zaman ifadeleri genel 
olarak modern dönem eserlerindeki kronolojik zamanla benzerlik gösteriyor gibi dursa 
da aslında durum öyle değildir. Zira yazarın öyküleri yazma ve anlatma zamanı arasında 
gidip geldiği görülmektedir. Olaylar okurun bilgisi dışında başlamış, olgunlaşmış ve 
neticede de bitmiştir. Bu yönüyle 
bilinçaltı sıçramalarıyla aynı zamanda birden fazla 
zaman
a parçalanarak zamanın en küçük birimi olan 
an
’a çevirmiş şekilde bu öykülerde 
kendini gösterir. Dolayısıyla bu eserdeki küçürek öykülerde zaman postmodernist 
özellikler göstermektedir. 
Ferit Edgü’nün 
Do Sesi
adlı adlı
 
eserinde bulunan küçürek öykülerde zaman 
mefhumu geçmiş, şimdiki, geniş zaman ve hikâye kipleri ile bahar günleri, her sabah, 
gün doğarken, yaz gelip geçmiş, denize düştüğünde, çocukluğumda, sonra, bir an, 
vaktim yok, gece yarıları, karanlık gibi zamanı gösteren ifadelerin kullanılmasıyla 

---

72 
açıklığa kavuşturulmuştur. Öyküleme zamanı ile öykü zamanının birbirinden süreksiz, 
uzak, kopuk ama anlık oluşu postmodern zamana uygunluk göstermektedir. 
Ferit Edgü 
Nijinski Öyküleri’
nde, geçmişte olup bitmiş olaylar ile gelecekte 
olmasını istediği olayları, şimdi oluyormuş veya olmasını istiyormuş gibi anlatarak 
üçüncü bir zaman aralığı açmıştır. Bu zaman, okur zamanıdır. Amaç ise okuru metne 
dahil etmektir. Bunun yanında öykülerde geçmiş, şimdiki ve gelecek zaman kipleri ile 
her gün, dün, sonra, yarın, gece, yarın, dört ayrı gün, yaz sıcağı, sabah gibi fiziki zaman 
ifadelerinin geçmişte yaşanılanın -kesik kesik de olsa- şimdi yaşanıyormuş edasıyla 
ifade edilmesini sağlama göreviyle kullanıldıkları görülür. Bazı öykülerde ise yaşanılan 
dünyevi zamandan soyut zaman olan rüya zamanına kaçışın da yazar tarafından işlenen 
diğer bir zaman unsuru olduğudur. Netice itibariyle, bu eserde zaman mefhumu, 
postmodernist bir tavırla dairesel bir şekilde ele alınmış ve bir şekilde okura anlatı 
kişilerinin geçmiş, şimdi ve geleceğini oluşturma imkânı verilmiştir. 
Necati Tosuner’in 
Yakamoz Avına Çıkmak 
adlı eserinde bulunan küçürek 
öykülerdeki zamanın geçmiş, şimdi ve gelecekle harmanlanarak dairesel bir formatta 
işlendiği görülür. Anlatılardaki figürler, geçmişlerini yani anılarını, kendilerinin 
şimdi
’sinde anlatmaktadırlar. Eserdeki öykülerde öykü figürleri içinde bulundukları 
psikolojik zaman ile aktüel zaman arasında gidip gelmişlerdir; ancak, öykülerin 
genelinde aktüel zamandan çok, psikolojik olarak gelecek zamana karşı duyulan özlem 
ile aslında postmodernistlerin zamanı kırıp parçalama, eğip bükme ve öznelleştirme 
özelliği layıkıyla kullanılmıştır. 
Refik Algan’ın 
Umursamaz Uykucu
adlı
 
eserindeki küçürek öykülerde zaman 
geçmişte başlar, şimdi’ye gelir ve daha sonra gelecek zamana bir 
an
da geçer. Bu 
belirsizlik kaotik bir zaman algısı oluşturur ki bu, postmodern anlatılarda kullanılan 
zaman mefhumunun dağınıklığına, zamanlar arasındaki geçişkenliğine ve en önemlisi 
de zamansızlığa en güzel örnektir. 
 
Refik Algan’ın 
Saat Kulesi
adlı eseri, geçmiş, şimdi, geniş ve gelecek zamanın 
harmanlanarak verildiği ve bu yönüyle çizgisel bir formatla kaleme alınmış hissi 
uyandıran; aktüel zamandan hayali zamana geçişlerin sıkça yapıldığı küçürek 
öykülerden meydana gelmiştir; ancak, öykülerde anlatı kişileri her ne kadar aktüel 
zamana geçiş yapsalar da söz konusu zamanda modern döneme ait çağ, yıl, mevsim, ay, 
gün, saat, dakika gibi unsurlar olmadığı ve sadece 
şimdi
yani 
an
anlatıldığı için dairesel 
zamana, dolayısıyla da postmodernistlerin zaman uygulamalarına en güzel örnektirler. 

---

73 
Cemal Şakar, 
Hikâyât
’taki küçürek öykülerinin tamamında geçmiş ile şimdiyi 
mukayeseli bir şekilde okurların takdirine sunmuştur. Yani şu anda yaşayan bir insan, 
içinde bulunduğu durumu, onlara hitaben “Sizin atalarınız da böyle yapıyordu.” der 
gibidir. Dolayısıyla bu öykülerde kullanılan zamanlar genel olarak geçmiş, şimdiki ve 
gelecek zamana aittir. Bunun yanında gece, gündüz, tam o an, aniden, bir süre, yıl, 
hemen, on gün, bir gün, daha önceleri, o gün, kaç gündür, her daim, yirmi yıl, aylarca 
gibi zaman anlamı içeren birçok kelimeyle de öykülerde karşılaşılır. Yazar 
postmodernist bir tavırla, zaman ifadelerini birbirinden kopararak belirsizleştirmiş 
kaotik bir hale sokmuş ve yaşananları bir anda olup bitmiş gibi anlatmıştır. Tam da 
küçürek öykünün ruhuna uygun bir şekilde. Bu yönüyle artık okur, yazar tarafından 
anlatılmayan yerleri zihninde canlandırmaya hazır hale getirilmiştir.