T azimov, U. E. Raxmatov organik olamning rivojlanishi va antropologiya (ii-qism)


Irqiy tiplarning shakllanishida tubandagi omillar muhim rol o’ynagan



Download 1,17 Mb.
bet97/166
Sana23.01.2022
Hajmi1,17 Mb.
#404070
1   ...   93   94   95   96   97   98   99   100   ...   166
Bog'liq
A

Irqiy tiplarning shakllanishida tubandagi omillar muhim rol o’ynagan:

  1. belgilarning paydo bo’lishi;

  2. belgilarning turg’un bo’lishi va aholida saqlanishi;

  3. hududga belgilarning tarqalishi;

  4. belgilarning har xil birikishda hosil bo’lishi.

  5. belgilarni o’zgarish qonuniyatlari va ta’snifi

Irq hosil bo’lish omillarining taxlil qilishda odamlarga hos yashash tarzi (jamoa

bo’lib) yashash e’tiborga olinishi kerak.

Belgilarning paydo bo’lishi.



Odamdagi belgilarning yangi mutatsiya tufayli paydo bo’lganligini aniq aytish juda qiyin. Mutatsiyaning tez tarqalishini aniqlovchi bilvosita usullar bor. Masalan, Xolden hisobiga ko’ra 50 ming odamdan bittasida gemofiliya aniqlangan.

Irq hosil bo’lishida aholining har xil guruhlarida o’xshash mutatsiyalar bir- biridan mustaqil hosil bo’lishi aniqlangan. Albinizm, qisqa barmoq, pakanalik kabi belgilar har xil irqlarda mustaqil paydo bo’lishi o’rganilgan. Normal belgilar, qo’ng’ir soch belgisi ham har xil irqlada o’rganilgan. Irqiy belgilarining o’zgarishi ham diqqatga sazovordir. Masalan, Afrika pakana odamlarida havorang ko’zli, niderlandiya odamlarida sochlar spiral shaklda o’ralganligi. Sochning spiral shaklda bo’lishi Afrika negrlarida va meksikaliklarda, burunning cheti oldinga chiqqanligi popuas va Shimoliy Amerika indeyslarida hamda yevropaliklarda bir-biridan mustaqil holda paydo bo’lgan.

Belgilarning mustahkamlanishi



O’simlik, hayvonlarda yangi belgilarning turg’un holatga o’tishi saqlanishi va boshqa individlarga tarqalishi tabiiy tanlanish, ya’ni shu muhitda, shu belgiga ega formalarning yashab qolishi bilan belgilanadi. Odamlar evolyutsiyasida tabiiy tanlanish organik olamdagiga o’xshab katta ahamiyatga ega bo’lmaydi. Bu holat odam geografik muhit bilan bevosita aloqada bo’lmasligi, balki ijtimoiy muhit va madaniyat tufayli ishlab chiqarish kuchlarining rivojlanishi bilan aloqada bo’ladi.

Jamoa odamlarining o’zaro aloqasi biologik qonuniyatlar asosida emas, balki ijtimoiy qonuniyatlar asosida ro’y beradi. Raqobat, urush bilan xalqlarni qirib tashlashni tabiiy tanlanish formasi sifatida talqin etish haqiqiy holatni buzib ko’rsatishdir. Agar katta irqlarning paydo bo’lishini ilk davrlariga e’tibor qilinsa, u holda geografik muhitining rolini ba’zilar inkor etishi mumkin emas. Negr, Habashiston, Indoneziya, Avstraliya, Janubiy Mongoliya irqlari shimoldagi odamlar- ga nisbatan terisining qoraligi, tropik mintaqadagi quyoshning ultrabinafsha nurlarining kuchli ta’siri natijasida paydo bo’lib, moslanish xossasiga ega bo’lgan. Negrlarga ter, yog’ bezlarining qachonlardir oq tanlilarga qaraganda moslanishi ahamiyatiga ega bo’lgan. Shimoliy o’lkalardagi odamlarning boldir suyaklarining tropik zonadagi odamlarning boldir, son suyaklariga karaganda kaltaligi qattiq sovuqda oyoq suyaklari uzunligi qulay emasligidan dalolat beradi.


Download 1,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   93   94   95   96   97   98   99   100   ...   166




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish