T azimov, U. E. Raxmatov organik olamning rivojlanishi va antropologiya (ii-qism)

Alohidalanishning belgilar jamlanishiga ta’siri

1. 
   Antropologlarning ta’kidlashicha, ibtidoiy jamoaning shakllanish jarayonida uzoq vaqt kam sonli odamlardan tashkil topgan odamlar guruhi o’zlarini boshqa guruhga qarshi qo’ygan, ularning tilini bilmagan, ba’zan geografik jihatdan ulardan alohida - alohida bo’lib yashaganlar.
   
2. 
   Zoogeograflarning guvohlik berishicha, kenja turlar orasidagi tafovut, ularning bir - biridan qanchalik uzoq muddat davomida alohida - alohida yashaganliklari va ularning o’zaro aralashib ketmaganligi bilan belgilanadi.
   
3. 
   Genetiklarning ta’kidlashicha, alohidalanish populyatsiyalarda belgilarning tarqalishiga gomozigota formalarni alohida - alohida ko’payishiga sababchi bo’ladi. Odam guruhi alohida yashashiga sabab har bir guruh o’z taqdiri kelajagini Shu yer sharoiti bilan bog’laydilar. Bunga misol qilib eskimoslarning shimolda, bushmenlarning sahro - cho’lda yashashini olish mumkin.
   

Irq va millat

Irq bilan millat tushunchalarini farqlash lozim. Odam tili, yashash hududi, turmush kechirish tarzi, ruhiy holatining o’xshashligi bilan millatga ajraladi. Millatdan farqli ravishda irq deganda ma’lum areal bilan bog’liq odamlar jismoniy tipi o’xshashligi tushuniladi.

Rus irqi, ingliz irqi yoki italyan irqi deb atash xato hisoblanadi. Masalan, shimolda yashovchi italyanlar janubda yashovchi italyanlarga qaraganda baland bo’yli qoramtirroq ko’z va sochlidir. Har bir irqqa kiruvchi odamlar turli xil tilda gaplashadilar. Irq bilan millat orasidagi tarqalish xilma - xil, masalan, azarbayjon yevropa irqining janubiy variantiga yakutlar, mongoloid, chuvashlar ural irq tipiga mansub. Melaneziyaliklar, malayziyaliklar, polineziyaliklar antropologik tipi bo’yi- cha farqlansalar ham malay - polineziyaliklar til guruhiga kiradi. Shunga o’xshash dalillar til bilan irq o’rtasida sababli bog’lanish yo’qligini ko’rsatadi. Ba’zi holatlarda til bilan irq o’rtasida tarixan bog’lanish bo’ladi. Til bilan irq o’rtasida tarixan bog’lanish har xil shakllarini o’rganish natijasida tubandagi xulosalarga kelish mumkin:

1.