T azimov, U. E. Raxmatov organik olamning rivojlanishi va antropologiya (ii-qism)

Binobarin arxantroplarning paleoantroplarga ulaming neandertallarga transformatsiyasi Afrikada ro’y bergan.

Homo sapiensni janubda paydo bo’lganligiga har xil qazilma holdagi suyaklarni taqqoslash orqali bir yakunga kelindi. Ma’lumki, odamlarning sovuq joylarda yaqin vaqtlarda yashab kelayotgan vakillari kolsk yarim orolida saamlar yoki Alyaskadagi eskimoslar bo’lib, ular bo’yining pastligi, gavdaning eniga yo’g’onligi, yelkaning kengligi, qo’l oyoqlarining nisbatan kaltaligi, tos suyagining kengligi bilan neandertallarga o’xshashdir. Aksincha, dastlabki Homo sapiens Yaqin Sharqdagi va Yevropadagi qayd etilgan belgilar bo’yicha, Afrika va Avstraliyada ham issiq iqlimda yashagan odamlarga o’xshash uzun qo’l o yoqlar, tos suyagi ensiz bo’lishi, unchalik og’ir vaznsiz ingichka suyakli bo’ladilar. Bu belgi dastlabki Yevropada yashagan Homo sapiens shu yerdagi neandertallardan kelib chiqqan degan g’oyaga ziddir.

Qizig’i shundaki, bu Muzlik davrida 24-10 ming yillar mobaynida neandertallar sovuq sharoitga ko’nikmay qirilib bitgandan keyin bu yerga kelgan Homo sapiyenslarda neandertallarning suyak - gavda belgilari paydo bo’lgan. Bu sovuq iqlimga moslashish natijasidir.

XX asrning 80-yillaridan boshlab mitoxondriya DNKsidagi nukleotidlar izchilligi o’rganilgan, chunki unda tez mutatsiya sodir bo’ladi va ona sitoplazmasi orqali kelgusi avlodga beriladi. Odamlarda - Homo sapiensda uni o’rganish Yevropada genlar dreyfini ro’y berganini ko’rsatadi. Ya’ni ularda ham genetik xilma xillik kuzatiladi.

Yaponiya va AQSH olimlari dunyo aholisining mitoxondriya DNKsini o’rganib, hozirgi afrikaliklarda ular turli-tuman ekanligini aniqladilar. Bu boshqa mamlakat aholisini ajlodi Afrikadan kelib chiqqanligini ko’rsatadi, lekin afrikaliklarning o’zini emas. 90-yillarga kelib hujayra yadrosi DNKsidagi nukleotidlarni o’rganib, hamma olimlar shunday fikrga kelishgan.