|
Compact (Ixcham) variantda,kompyuterning qattiq diskiga Delphining faqat eng zarur komponentalari ko’chiriladi. Ixcham variant
qattiq diskning eng kam bo’sh maydonini talab qiladi. Biroq bu holatda Delphi muhitining ba’zi imkoniyatlarini amalga oshirib bo’lmaydi. Xususan, ixcham variantda ma’lumotlar tizimi fayllari, ba’zi komponentalar va utilitalar qattiq diskka ko’chirilmaydi.
Custom (Foydalanuvchi tanlab oladigan) variant foydalanuvchiga Delphining faqat ish uchun zarur bo’lgan uskunalari hamda komponentalarini tanlab olishga ruxsat beradi. Odatda o’rnatishning bunday variantini malakali dasturchilar ishlatadilar. Bu variantni faqat shunday holatda tanlash kerakki, agar kompyuter diskida dasturni to’liq o’rnatish uchun bo’sh joy etarli bo’lmasa.
O’rnatishning kerakli variantini tanlanib, Next tugmasi bosiladi. Agar o’rnatishning Custom varianti tanlansa, u holda Custom Setup (1.3 rasm) muloqat oynasi ochiladi va unda o’rnatilishi kerak bo’lgan komponentlar tanlanadi, keraksizlari esa olib tashlanadi. Komponentani o’rantishni man etish uchun, komponetaning chap tomonidagi diskning tasvirida sichqonchani bosib, paydo bo’lgan menyudan Do Not Install buyrug’ini tanlash kerak. Agar o’rnatishning Typical varianti tanlansa, Next tugmasini bosish natijasida Delphi va uning komponentalari o’rantilishi kerak bo’lgan kataloglar ko’rsatilgan Destination Folder oynasi ochiladi. Next tugmasini navbatdagi bosish Save Installation Database oynasini ochadi. Bu oynada foydalanuvchiga kompyuter qattiq diskida o’rnatish jarayoni haqidagi axborotni saqlash taklif qilinadi. Bu esa keyinchalik Delphini CD-ROM o’rnatuvchi diskini qo’llamasdan ham o’chirish imkoniyatini beradi. Shu bilan Delphi dasturini o’rnatishga tayyorgarlik tugaydi. Ekranda Ready To Install the Program oynasi paydo bo’ladi va unda Install tugmasi bosilsa, o’rantish jarayoni faollashadi.
Delphi 7 dasturida oyna yaratish
Delphi 7 dasturiga kirsak oynasi ochiladi va shu oynada ishlashimizmumkunAgar biz Delphida biror forma hosil qilsak, u holda Delphi bizga o’zi avtomatik tarzda shu formaga mos bo’lgan modullarni va bu modullarni boshqaruvchi dasturni tuzib beradi. Boshqaruvchi dasturni Delphida, agar unga o’zimiz nom bermasak, Project1.dpr deb nomlaydi. Bunda .dpr fayl kengaytmasi. Avtomatik tarzda tashkil qilingan modulga biz nom bermasak, u holda Delphi uni Unit1.pas deb nomlaydi. O’zimiz esa .pas kengaytmasini saqlagan holda hohlagan nomimizni berishimiz mumkin. Tuzilgan dasturni EXM xotirasida saqlash uchun asosiy menyuning File bandidan foydalaniladi. Dasturni kompilyasiya qilish uchun asosiy menyuning RUN bandidan foydalaniladi. Agar dasturda xatoliklar bo’lsa, kompilyasiya qilish jarayonida bu xatoliklar ko’rsatib boriladi. Agar xatolik bo’lmasa, dastur ishga tushadi. Delphi dasturini ishga tushirish quyidagicha amalga oshiriladi: Oynaning umuniy ko’rinishi quyidagicha: Delphi 7 ishchi muhitida 4 ta asosiy oyna mavjud: Asosiy oynada komponentalar palitrasi joylashgan. Rasmda bu palitra qizil to’g’riturtburchak shaklida belgilangan: Delphi bosh oynasi Forma oynasi Obyekt inspektori oynasi Kodlarni tahrir qilish oynasi oynasi Delphi bosh oynasida Delphi buyruqlar satri, buyruq tugmachalari va kоmpоnentlar palitrasi jоylashgan bo’ladi. Obyekt inspektori oynasi yordamida оb’yektlar hususiyatlarini o’zgartirish mumkin: fоrmalar, tugmalar, kiritish maydоnlari va hоkazоlarni. Formalar oynasi– Dasturning visual oynasiое Kodlarni tahrir qilish oynasi – biz joylashtiradigan tugmalar oynasi Sarlavha satri Proekt nomi Menyu satrining ko’rinishi Buyruq menyusi: Delphining menyu satridan quyidagilar jоy оlgan: File, Edit, Search, View, Project, Run, Component, Database, Tools, Windows, Help. Bularning barchasida оst menyular mavjuddir. File ning оst menyusida bir necha buyruqlar bo’lib ular yordamida yangi prоyekt, fоrmalarni оchish va ularni saqlash mumkin. Shu bilan birgalikda оchilgan prоyektni yopish, Delphi dan chiqish va shularga o’хshash fayllar bilan ishlash imkоniyatlari bоr: Edit menyusi оst menyudan fоydalanib kоdlarni tahrirlash, umuman kоdlar sirtida turli хil amallarni bajarish mumkin; View yordamida esa Delphi ishchi muhiti ko’rinishini o’zgartirish mumkin; Run menyusi yordamida dasturni ishga tushirishni turli yo’llari amalga оshiriladi; Database menyusida ma`lumоtlar ba’zasini tashkil qilish mumkin; Help menyusi esa Delphi va unda dasturlash haqidagi barcha ma’lumоtlarni оlish imkоniyatini yaratadi. Buyruqlar tugmachasi: Buyruqlar tugmachasi yordamida yangi fоrmalar yaratish, mavjud faylni оchish, dasturni saqlash, yangi fоrma yaratish va shunga o’хshash amallar tez bajariladi.
Ishlatilgan manbaalar
Kitob; 10-sinf informatika kitobi
Internet; eng kup ishlatilgan manbaa
Vikipedia.uz webdastur.uz
Ziyo.uz Delphi.org
Referat yozuvchi;
Masudjonov Ozodbek Turobjon O’g’li
Do'stlaringiz bilan baham: |
