Gul bosish turlari

Reja:
1 Gul bosish
2 Gul bosish turlari
3 Bevosita gul bosish

GUL BOSISH USULLARI

Gul bosishning uch turi ma’lum: bevosita, tezobli va zaxirali. Bevosita gul bosishda bo’yoq oq yoki och ranglarga bo’yalgan mato yuzasiga tushiriladi. Tezobli gul bosishda o’rtacha yoki to’q ranglarga bo’yalgan mato yuzasiga gul tagida bo’yovchini parchalaydigan tarkib bilan gul tushiriladi. Bunda rangli tagda oq gullar hosil bo’ladi. Matoni bo’yagan bo’yovchini parchalaydigan tarkibga uning ta’siriga chidamli bo’yovchi modda qo’shib gul tushirilsa rangli naqshlar hosil bo’ladi. Zaxirali gul bosishda avval mato yuzasiga bo’yalishdan saqlovchi quyuqlashtirilgan tarkib (zaxira) bilan gul tushiriladi va so’ng uni bo’yaladi, bunda rangli tag ostida oq gullar hosil bo’ladi. Agar zaxira tarkibiga bo’yovchi modda qo’shilsa, rangli zaxira gullar hosil bo’ladi. Amalda bevosita gul bosish ko’proq ishlatiladi, agar matoga yuqori badiiy naqshlar tushirish talab qilinsagina texnologiyasi murakkab va qimmatroq bo’lgan tezobli yoki zaxira gul bosish turlaridan foydalaniladi.
Gazlamalarga tushiriladigan gullarni tanlash, tayyorlash, matoga tushirish texnologik tarkib va sharoitlarni yaratish korxona rang moslovchisi (koloristi) rahbarligida amalga oshiriladi. Rassom rang moslovchi maslahati bilan gullarni xomaki chizmasini tayyorlaydi. Xomaki chizma mato yuzasiga tushiriladigan gulning davriy qaytariladigan qismi - rapporti bo’ladi va u iqtisodiy, savdo-sotiq, texnik, estetik talablarni nazarda tutgan holda yaratiladi.Gul chizmasi o’z o’lchami bilan gul bosish mashinaning naqshlanadigan gul tushiruvchi vali, yoki to’rli qolip yuzasiga kasrsiz joylanishi lozim. Tayyorlangan xomaki chizma asosida kam miqdorda gul bosilgan mato namunalar tayyorlanadi va korxona badiiy kengashi tomonidan tanlab, ishlab chiqarish uchun tasdiqlanadi.
Gullar mato yuzasini qoplashiga qarab quyidagi turlarga bo’linadi:
oq ostli, - 30% gacha mato yuzasi gul bilan qoplanadi,
yarim gruntli - 30-60% yuza qoplanadi,
gruntli - 60% dan yuqori yuza qoplanadi.
Tasvir tabiatiga qarab: geometrik, o’simlikli, mazmunli gullar bo’ladi; gullar o’lchamiga qarab:
kichik - 3÷8 mm
o’rta - 10÷40 mm
katta - 50 mm dan yuqori turlari bo’ladi.
Ishlatish turiga qarab ko’ylakli, bolalar matosi uchun va pardali gullarga bo’linadi. Matoga tushirilgan rang soni bo’yicha bir valli, kam valli va ko’p valli, vallarni naqshlash uslubiga qarab dastaki, mometrli, pantografli, gul bosish usuliga qarab: dastaki, naqshband valli, to’r qolipli va termik gullarga bo’linadi.
Savdo-sotiq nuqtai-nazaridan matoga tushiriladigan gullar quyidagi sifatlar bilan belgilanadi:
1. Klassik: yo’l-yo’l, no’xot gul, qalampir gul
2. Seriyali: rangi yoki tasviri bilan umumlashtirilgan
3. Modali: ayni paytdagi talabga javob beradigan.