Suvning fizik xossalari

Suvning tirik mavjudotlar uchun foydali xususiyatlari
Vodorod oksidining barcha tirik mavjudotlar uchun ahamiyatini ortiqcha baholash qiyin. Axir, suv hayot manbai. Ma’lumki, busiz odam bir hafta ham yashay olmaydi. Suv, uning xususiyatlari va ahamiyati shunchaki ulkan.
1. Bu universal, ya’ni organik va noorganik birikmalarni eritishga qodir, tirik tizimlarda ta’sir qiluvchi erituvchi. Shuning uchun suv murakkab hayotiy kompleks birikmalar hosil bo’lishi bilan barcha katalitik biokimyoviy o’zgarishlarning oqimi uchun manba va vositadir.
2. Vodorod aloqalarini hosil qilish qobiliyati bu moddani agregatsiya holatini o’zgartirmasdan haroratni saqlab turishda universal qiladi. Agar bunday bo’lmasa, u holda darajalarning ozgina pasayishi bilan u tirik mavjudotlar ichidagi muzga aylanib, hujayralar o’limiga olib keladi.
3. Inson uchun suv barcha asosiy uy-ro’zg’or buyumlari va ehtiyojlarining manbai: ovqat pishirish, yuvish, tozalash, hammom qilish, cho’milish va suzish va hokazo.
4. Sanoat korxonalari (kimyo, to’qimachilik, mashinasozlik, oziq-ovqat, neftni qayta ishlash zavodlari va boshqalar) vodorod oksidi ishtirokisiz o’z ishlarini bajara olmaydi.
5. Qadim zamonlardan beri suv salomatlik manbai ekanligiga ishonishgan. U ishlatilgan va bugungi kunda dorivor modda sifatida ishlatiladi.
6. O’simliklar undan asosiy oziqlanish manbai sifatida foydalanadilar, buning natijasida ular kislorod, sayyoramizda hayotni ta’minlaydigan gaz ishlab chiqaradilar.
Suv barcha tirik va sun’iy ravishda yaratilgan ob’ektlar uchun eng keng tarqalgan, muhim va zarur modda ekanligining yana o’nlab sabablari bor.

Suvning gidrologik aylanishi
Boshqacha qilib aytganda, bu uning tabiatdagi siklidir. Yo’qolib borayotgan suv zaxiralarini doimiy ravishda to’ldirishga imkon beruvchi juda muhim jarayon. Bu qanday sodir bo’ladi?
Uchta asosiy ishtirokchi bor: yer osti suvlari, yer usti suvlari va okeanlar. Kondensatsiyalanuvchi va yog’ingarchilikni chiqaradigan atmosfera ham muhimdir. Shuningdek, jarayonning faol ishtirokchilari – kuniga juda ko’p miqdorda suvni o’zlashtira oladigan o’simliklar (asosan daraxtlar).
Shunday qilib, jarayon shunday davom etadi. Er osti suvlari er osti kapillyarlarini to’ldiradi va yer yuzasiga va Jahon okeaniga tushadi. Keyin er usti suvlari o’simliklar tomonidan olinadi va muhit transpiratsiya qilinadi . Bug’lanish okeanlar, dengizlar, daryolar, ko’llar va boshqa suv havzalarining keng hududlarida ham sodir bo’ladi. Atmosferaga tushganda, suv nima qiladi? U kondensatsiyalanadi va yog’ingarchilik (yomg’ir, qor, do’l) sifatida qayta to’kiladi.
Agar bu jarayonlar sodir bo’lmaganida, suv ta’minoti, ayniqsa chuchuk suv allaqachon tugagan bo’lar edi. Shuning uchun odamlar himoya va normal gidrologik siklga katta e’tibor berishadi.