Suv resurslarini havzaviy rejalashtirish va boshqarish

Tabiiy ofatlar
Siklonlar, sunamilar, zilzilalar, toshqinlar va qurg‘oqchilik 
kabi falokatlar suv ta’minoti tizimiga zarba berishi mumkin va 
inqirozdan tortib to tiklanish jarayoniga o‘tish davrida ijtimoiy 
tartibsizliklarga olib kelishi mumkin bo‘lgan salomatlik xavfi va 
iqtisodiy to‘siqlarga tayyor bo‘lmagan jamoalarni tashkil qilishi 
mumkin. Bundan tashqari, suvning mavjudligi va tabiiy ofatlar 
oqibatida foydalanishni boshqarish uchun zaif institutsional 

---

171
SUV RESURSLARINI HAVZAVIY REJALASHTIRISH VA BOSHQARISH
infratuzilma institutsional samaradorlik yoki noqonuniylikning 
jamoatchilik idroklarini kuchaytirishi mumkin. Jamoatchilik 
noroziligi va safarbarlik xavfi aholi zich joylashgan hududlarda, 
xususan, inqirozga qarshi choralar yetarli darajada bo‘lmagan 
joylarda jamoalar, mamlakat ichidagi milliy va mahalliy miqyos
-
da falokatlarga tayyorgarlikning yo‘qligi ekologik zarba berishga 
sezilarli darajada salbiy ta’sir ko‘rsatadi. 
Ayrim saboqlar
Kompleks, dinamik harakatlarning tuzilmasi 
va asosiy qismlari
Suv 
resurslarini 
boshqarish 
dinamik 
jarayondir. 
Resurslar jismoniy, ijtimoiy va iqtisodiy chegaralarni ke
-
sib o‘tishi mumkin. Muvaffaqiyatli boshqaruv natijalariga 
eng kam xarajat bilan erishish – bu ziddiyatli suvni bosh
-
qarishning muhim maqsadidir. Shunga muvofiq, manfaat
-
dor tomonlar munosabatlarini xaritalashtirish va tushu-
nish muhimdir. Manfaatlar boshqaruv va foydalanish qa-
rorlari, masalan, ma’muriy chegaralardagi etnik guruhlar yoki 
energetika va qishloq xo‘jaligi kabi foydalanuvchilar o‘rtasi
-
da ko‘plab identifikatorlar hamda chegaralarni qisqartirishi 
mumkin. Gidrologiya va suv bilan bog‘liq nizolarning ijtimoiy 
va institutsional jihatlariga ta’sir qilishi mumkin bo‘lgan tizimli 
yondashuv har doim mavjud bo‘lishi kerak. Integratsiyalashgan 
bashoratlardan amaliyotchilar tizimdagi jismoniy, ijtimoiy va 
siyosiy o‘lchovlarni tushunadilar va ushbu tizimda va turli xil 
chegaralar bo‘yicha oldindan belgilab qo‘yilgan ta’sir nuqta
-
larini o‘lchaydilar. Misol uchun, suv iste’molchilari va atrofdagi 
qishloqlar aholisi o‘rtasida ko‘plab sohalarda keskin
-
lik o‘sib bormoqda. Odatda shahar aholisi yaqin atrofdagi 
qishloqlardagi suv iste’molchlariga nisbatan kattaroq 
miqdordagi suvni iste’mol qilsa-da, shaharliklar har qanday suv 

---

172
Salohiddinov A.T., Ashirova O.A.
nizolarini bartaraf etishga harakat qilishadi, chunki shaharda 
mahalliy, mintaqaviy va milliy siyosiy hokimiyat nisbatan yaxshi 
shakllangan.