Suv ostida sakson ming kilometr

1  Atlantik okeandan Tinch okeanga Amerika qit’asining shimo- 

liy qirg'oqlari yonidan o'tadigan yo‘l.

21

---

sani  -   charchoqni,  yor-do‘stlarimni  ham,  kolleksi- 

yalarimni ham unutdim va hech ikkilanmay Ameri- 

ka hukumatining taklifini qabul etdim.

«Buning  ustiga,  -   deb  oyladim  men,  -   hamma 

yo'llar  Yevropaga  olib  boradi,  binobarin,  narval 

ham meni Fransiya  sohillariga yetaklasa ajab emas. 

Bu  katta  o'lja  Yevropa  dengizlarida  qo'lga  tushib 

qolsa  bormi?!  0 ‘shanda  uning  qoziq  tishidan  loa- 

qal yarim metrini Parijdagi tabiiyot tarixi muzeyiga 

olib borardim!»

Ammo  hozircha  narvalni  Tinch  okeanning  shi- 

moliy qismida  qidirishga  to ‘g‘ri  keldi.  Bu  Fransiya- 

ga  qaytish uchun butun  dunyoni  aylanib  chiqishim 

kerak, degan gap.

-  

Konsel!  -   deya  qichqirdim  men  sabrsizlik 

bilan.

Konsel  mening  xizmatkorim.  U  safar  vaqtida 

hamisha  menga  hamroh.  Bu  flamandiyalikka  ixlo- 

sim juda baland.  0 ‘z navbatida u ham menga shun- 

chalik ixlosmand.  U tabiatan sovuqqon,  beg'amroq, 

xushfe’l,  og'ir-vazmin,  mo'min-ma’qul  va  tirish- 

qoq;  turmushda  bo'lib  turadigan  mayda-chuyda 

tasodiflarga  ortiqcha  e ’tibor  berib  o'zini  diqqat  qi- 

lavermaydigan,  hamma  ish  qo'lidan  keladigan,  ha­

misha  ishga  tashna  odam.  Ismi  jismiga  monand 

emas1.  Iltimos  qilishganda ham  hech kimga masla- 

hat bermaydi.

Konsel  mening kichkina  uyimga  kelib  turadigan 

olimlar  davrasida  muttasil  bo'lganidan,  talaygina 

narsalarni  o'rgandi,  tabiiyot  fani  tasnifi  sohasida 

mutaxassisga  aylandi.  Butun  bo'limlar,  guruhlar, 

sinflar,  sinfchalar,  turkumlar,  oilalar,  nasllar,  tur- 

lar va turchalar narvoniga akrobatlarcha chaqqonlik 

bilan  chiqib  tusha  olardi.  Biroq  uning butun  bilimi