Super kompyuterlar


Kompyuterning qo`shimcha qurilmalari va ularning ishlash prinsiplari



Download 2,58 Mb.
bet9/109
Sana11.04.2022
Hajmi2,58 Mb.
#544422
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   109
Bog'liq
Kompyuterlarni qanday turlarini bilasiz

Kompyuterning qo`shimcha qurilmalari va ularning ishlash prinsiplari.
W indowsmuxitida ishlaganimizda sichqoncha ko`rsatkichi doim bo`ladi. Ayrim vaqtlarda ko`rsatkich o`z ko`rinishini o`zgartirishi mumkin.
Sichqoncha yordamida quyidagi asosiy xarakatni bajarish mumkin:

  • ko`rsatkichni ekranning kerakli joyiga ko`chirish;

  • sichqoncha tugmasini bosib, darhol qo`yib yuborish;

  • sichqoncha tugmasini ikki marta tez bosish yordamida biror ob’ektni tanlash.

Sichqoncha va trekbol. Sichqoncha vatrekbol kompyuterga axborotni kiritishning koordinatali qurilmalari hisoblanadi. Ular klaviaturaningo`rnini to`laligichaalmashtiraolmaydi. Bu qurilmalar asosan ikki yoki uchta boshqaruv tugmachasiga ega.
Trekbol – “ag`darilgan” sichqonchani eslatuvchi qurilmadir. Trekbolda uning korpusi emas, balki sharcha harakatga keltiriladi.Bu esa kursorni boshqarish aniqligini sezilarli ravishda oshirishga imkon beradi
Kolonka. Kolonka kompyuterdan tovushli (ovozli) film, musiqa, o`yinlar o`ynagan paytda o`yinning maxsus effektli tovushlarini eshitish, tovushli programmalarni, maxsus tovushli o’rgatuvchi fayllarni bizga eshittirish uchun yordam beradigan moslama.
Modem va faks modemlar. Modem-telefon tarmog`iorqali kompyuter bilan aloqa qilish va internet tarmog`iga
ulanish imkonini beruvchi qurilmadir.Faks modem bu faksimil xabarlarni qabul qilish va jo`natish imkonini beruvchi modemdir.O`zining tashqi ko`rinishi va o`rnatilishi joyiga qarab modemlar ichki va tashqi modemlarga bo`linadi.
Printerlar matrisali ( ignali), purkaguvchi (oqimli),lazerli, sublimasion printerlargabo`linadi.Matrisali
Printerlar – ignalar soniga qarab (9,24,48 ta) printer-Larga bo`linadi. Qanchalar nuqtalar soniko`p bo`lsa, shunchali bosma sifatli bo`ladi. Ishlash prinsipi bosish moslamasida (golovkada) joylashgan ignalar yordamida satr bo`ylab harakatlanib, kerakli raqam, simvol va boshqalarni bo`yalganlenta orqali qag`ozga uradi. Purkagichli printerlarning ishlash prinsipi. Bosish moslamasida naycha siyox purkashi orqali tasvir paydo bo`ladi. Bosish moslamasi gorizontal harakatlanib, har bir qatorga uriladigan belgini bosib, qator oxiriga yetganda, qog`oz vertikal bo`yicha bir qatorga tortiladi, so`ng bosish yangi qatorning birinchi simvolidan boshlab davom ettiriladi. Lazerli printerlar. Eng sifatli va tez ishlaydigan printerlar. Bu printerlarda baraban bo`ladi. Barabanga kerakli formatdagi tasvirga lozim ma’lumotlar kompyuter komandalari yordamida yuboriladi va lazer ularni elektrlab bo`yoq ranglari bilan qoplaydi. So`ng bir urinish bilan so`ralgan tasvir qog`ozga bosiladi. Bir betga 3-15 sek vaqt yetarli.
Rangli bosma uchun maxsus printerlar qo`llaniladi. Tasviri eng yaxshi (fotografiya sifatiga o`xshash) ifodalar sublimasion ( Dye Sublimation) printerlarida hosil qilinadi.
Skanerlar. Skanerlar — kompyuterga matn, rasm, slayd, fotosurat ko`rinishida ifodalangan tasvirlar va boshqa grafik axborotlarni avtomatik ravishda kiritisshga mo`ljallangan qurilmadir.
Skanerlarning turli modellari mavjud. Eng ko`p tarqalgani — planshetli, rangli va stol usti kabi skanerlardir.
Shuningdek shaxsiy kompyuterning Yana bir qancha qo`shimcha qurilmari mavjud. Ulardan biri bu UPS. Tok kuchi o`zgaruvchan bo`lganligi uchun normal kuchlanishdan oshib yoki kamayib ketishi kompyuterni bizilishiga olib kelishi mumkin, UPS — ning vazifasi tok kuch-lanishini o`zgarishini bir maromda ushlabturish imkoniyatiga ega va tok kuchlanishi birdan uzilib qolgan paytlarda UPSlar o`zi- ning bir qancha daqiqagacham yetarli tok manbaiga ega bo`ladi. Bu vaqtning ichida biz kompyuter qurilmalariga ziyon yetkazmasdan to`g`ri o`chirish imkoniyatiga ega bo`lamiz
Hozirgi kunga kelib kompyuterning juda ko`p qo`shimcha qurilmalari mavjud. Ulaning borligi biz kompyuterda ishlagan vaqtimiz bizning talabimizni to`liq qondirish uchun ish beradi.
Производительность (быстродействие) ПК – возможность компьютера обрабатывать большие объёмы информации. Определяется быстродействием процессора, объёмом ОП и скоростью доступа к ней (например, Pentium III обрабатывает информацию со скоростью в сотни миллионов операций в секунду)
Производительность (быстродействие) процессора – количество элементарных операций выполняемых за 1 секунду.
Тактовая частота процессора (частота синхронизации) - число тактов процессора в секунду, а такт – промежуток времени (микросекунды) за который выполняется элементарная операция (например сложение). Таким образом Тактовая частота - это число вырабатываемых за секунду импульсов, синхронизирующих работу узлов компьютера. Именно ТЧ определяет быстродействие компьютера
Задается ТЧ специальной микросхемой «генератор тактовой частота», который вырабатывает периодические импульсы. На выполнение процессором каждой операции отводится определенное количество тактов. Частота в 1Мгц = 1миллиону тактов в 1 секунду. Превышение порога тактовой частоты приводит к возникновению ошибок процессора и др. устройств. Поэтому существуют фиксированные величины тактовых частот для каждого типа процессоров, например: 2,8 ; 3,0 Ггц и тд
Разрядность процессора – max длина (кол-во разрядов) двоичного кода, который может обрабатываться и передаваться процессором целиком.
Разрядность связана с размером специальных ячеек памяти – регистрами. Регистр в 1байт (8бит) называют восьмиразрядным, в 2байта – 16-разрядным и тд. Высокопроизводительные компьютеры имеют 8-байтовые регистры (64разряда)
Время доступа - Быстродействие модулей ОП, это период времени, необходимый для считывание min порции информации из ячеек памяти или записи в память. Современные модули обладают скоростью доступа свыше 10нс (1нс=10-9с)
Объем памяти (ёмкость) – max объем информации, который может храниться в ней.
Плотность записи – объем информации, записанной на единице длины дорожки (бит/мм)
Скорость обмена информации – скорость записи/считывания на носитель, которая определяется скоростью вращения и перемещения этого носителя в устройстве

6.Mikroprosessorlar haqida qanday malumotga egasiz? Hozirgi kunda mikroprosessorlarning qanday turlari ishlatiladi? Mikroprosessorni tanlaganda qaysi parametrlarga etibor berish kerak.
Mikroprotsessor kompyuterda eng asosiy vazifalarni bajaruvchi qurilma bo’lgani uchun gapni shundan boshlasak.
Mikroprotsessor nima amallar bajarishiga qisqacha to’xtalamiz:
Doimiy xotira Vinchesterdan ma`lumotlarni o’qish, deshifrovka qilish, qayta ishlash va shu xotiraga ma`lumot yozish;
Tashqi qurilmalar xotirasidan ma`lumot o’qish, ularga ma`lumot yozish (yoki uzatish), hamda tashqi qurilmalardan kelayotgan buyruqlarni bajarish;
Tizimdagi barcha qurilmalar uchun boshqaruv signallarini ishlab chiqaradi va uzatadi hamda uzatish ketma-ketligini nazorat qiladi.
Shunda mikroptorsessorni quyidagi asosiy xarakteristikalari mavjud:
Taktlar chastotasi. Bu protsessorni amallarni bajarish teziligini beradi;
Shina chastotasi. Bu esa usha amalni bajarish uchun yo’llardan borib kelish tezligini beradi;
Socketi. Socket bu mikroprotsessorni ignachalarini joylashish shaklini bildiradi, bu asosan mikroprotessorni arxitekturasi va variantlariga qarab o’zgarib boradi. Ona plata tanlanvotganida socketiga alohida e`tibor berish kerak, chunki mikroprotsessor bilan ona platani socketi har xil bo’lib qolsa ignalar o’rni bir-biriga to’g’ri kelmaydi.
Tranzistorlar soni - bu mikroprotsessorda ishlatilgan tranzistorlar soni.
Razryadi. Protsessor bajaradigan amallar bu ikkilik sanoq sistemasidagi sonlarni ustida bajariladigan amaldir. Ikkilik sanoq sistemasi degani esa bu- "+”, "-", tok zaryadlarini ifodalaydi. 8 ta ketma- ketlik olinadi, masalan
" 00011010 ” yani " - - - + + - + - " bu kombinatsiya qandaydir belgini bildiradi. Shu belgilarni ko’paytirish, qo’shish, teskarisiga o’girish – yani (konyunksiya, dezyunksiya, inkor) kabi mantiqiy amallar bilan qayta ishlanadi. Razryad tushunchasi esa protsessorda bir vaqtda ana shunday qancha belgilar ustida amallar bajara olishini bildiradi. Bu amallar, belgilar siz ishlayotgan dasturga, ishlayotgan kompyuterdagi muhitga qarab har xil buyruqlarni ifodalaydi. Lekin biz Operatsion tizim ishlash razryadi bilan mikroprotsessor ishlash razryadini qo’shib yubormasligimiz kerak, biri dasturiy tomonlama ikkinchisi qurilmaviy tomonlama razryadni ifodalaydi.
KESh xotirasi – yani o’zini ichidagi alohida xotirasi. Biz bilamizki kompyuterda xotira hard disk ichida, disklarda bo’ladi, mikroprotsessorni xotirasi esa uning registorlarida bo’ladi. Registorlar zaryadlanib qolishiga qarab o’zida ma`lumot saqlash qobiliyatiga ega. Mikroprotsesorda 3 xil KESh xotira ishlatilishi mumkin,
1- pag’onada turgan KESh tezligi juda katta bo’ladi, lekin xotira xajmi kichik.
2- pag’onada turgan KEShning tezligi 1- pag’onadagi KEShdan kichik bo’lsada xotira xajmi kattaroq bo’ladi;
3- pag’onada turgan KESh tezligi eng past bo’lsada xotira xajmi katta. Lekin shu 3- pag’onadagi KESh bilan ma`lumot almashish tezligi eng past bo’lsada Operativ xotiranikidan ancha yuqori xisoblanadi.
Arxitekturasi. Bu ikkiga bo’linadi: Mikroarxitektura va Makroarxitektura. Mikroarxitektura mikroprotsessorni yuqorida aytganim amallarni bajaruvchi qurulmalari, yani signallarni qo’shuvchi, ko’paytiruvchi, teskarisiga qo’shuvchi va teskarisiga o’giruvchi qurilmalar joylashadi. Makroarxitekturada boshqa qurilmalarga boshqaruv signallarini beruvchi, yani boshqa qurilmalarni navbatma navbat ishlashi rejimini belgilab beruvchi qurilmalar joylashadi.
Yadrosi. Yadro arxitektura ichiga kiradigan qurilmalarni o’z ichiga oladi. Yadroni bo’linishi ikki xil bo’lishi mumkin:
1- xilida bitta yadro olinadi va hamma buyruqlar shu yadro barcha kelgan signallarga javob beradi.
2- xilda bitta yadroni olinadi va mantiqan ikkiga bo’linadi, kelgan signallarga shu ikkita yadro galma gal, yoki ikkiga bo’lib javob berishadi.
3- xilda ikkita yadro olinadi va har biri yaxlit yaxlitdan kelgan signallarga javob berishadi, bunda kelgan barcha signallar protsessorda ikkiga bo’linib bajarilaveriladi va bu tezlikni ancha oshiradi.
4- xilda shu ikkita yadro har biri ikkiga bo’linadi va umumiy hisoblanganda 4 ta yadro bor deb faraz qilinadi. Bu oldingi ikkitadan ham tezroМикропроцессорлартурлариасосийтехниккурсатгичлариваривожлаништарихи.

Микропроцессортомониданбажариладиганбуйруқларасосанарифметикамалларни ,мантиқийамалларни ,бошқаришниузатиш(шартливашартсиз),берилмаларнинихаракатлантириш (киритишғ,чикариш, хотираларбиланпортларорасида ) ишлариниамалгаоширишгақаратилган. Микропроцессоруниверсалахборотларниишловчиблоксифатида 1962 йилиАмерикакорпорацияси Intel томониданишлабчиқилганбўлиб , 1971 йилиданбошлаб 4004 русумлимикропроцессорларишлабчиқарабошлади. БупроцессорларттўртразрядлииккиликрақамларБиланишларэди. Аммомикропроцессорларнитакомиллаштиришжудатезривожланиббордива 1978 йилисаккизразрядлимикропроцессор 8080 яратилди , 1981 —йилиэсаўнолтиразрядлимикропроцессор 8086 ва 8088. яратилди. Аннашумикропроцессорларасосидаперсоналкомпьютерларяратилабошланганэди. 1982 йилиуўнолтиразрядлимикропроцессорлар 80286 асосида IBM корпорацияcиперсоналкомпьютерларниишлабчиыарабошладиваужудатезбутундунёгатаркалди.Бумикропроцессор 5 секундигамиллионоперациябажараоларэди. Бупроцессорларда 275 мингтранзисторларишлатилди .


1989 йилимикропроцессор i486 яратилди , у 1,2 миллионтранзисторларданташкилэтилганэдиваиемсекундига 20 миллионоперациябажарарэди. 1993 йилиэса 32-разрядлимикропроцессор Pentium, яратилди, у 3,1 миллионтранзисторларданиборатбылиб , секундига 90 миллионоперациябажарарэди.Pentium III микропроцессорлариэсасекундига 800 миллионоперацийбажараоларэди.хамда 800 МГцтактчастотасигаэгабылди..
Процессорларда жорий дастур бажарилиши амалга оширилади ва уларда маълумотлар устида амаллар бажарилади. Умуман процессор компъютернинг амал бажарадиган кисми былиб, у маълумотларни берилган дастур асосида кайта ишлайди.
Процессорлар140 тача турли арфметик ва мантикий амалларни бажаради. IBM русумли компътерларда Intel туридаги (шу номли фирма ишлаб чикган) микропроцессорлар ишлатилади. Бу фирма уз фаолияти давомида Intel -8080, 80286, 80386, 80486, Pentium, , Pentium Pro (профессионал) процессорларини ишлаб чикарган булиб, Хозирда факат замон талабларига жавоб берадиган Pentium III, Pentium IV процессорларигина бозорга чикарилмокда. Шуни айтиш лозимки бу процнссорлар факат Intel фирмасида ишлаб чикарилиши шарт эмас. Унинг лицензияси асосида бундай процессорлар ишчи кучи арзон булган Жанубий Шаркий Осиё мамлакатларида куплаб ишлаб чикарилмокда (йигилмокда). бундан ташкари IBM компъютерларига мослик шартини бажарадиган бошка фирмалар: AMD Cyrix, Celeron ва хакозолар ишлаб чикарган процессорлар хам кенг кулланилади. Аммо бошка фирмалар ишлаб чикарган процессорлар Intel процессорларидан, умуман айтганда кучсизрок хисобланади. Хозирда ММХ процессорли компъютерлар кенг ишлатилмокда. Процессорларнинг тезлиги мегагерцлар (Мгц) секундларда улчанади.
Ишчи (такт) частотаси 16, 25, 33, 66, 100, 133, 166, 200, 233, 266, 300, 733 мГц ва бошка МегаГерцли процессорлар ишлаб чикилмокда. Такт частотаси канчалик юкори булса шунчалик компъютер тез ишлайди дейилади.
1997 йилдан оддий Pentiumлар урнига Pentium ММХ (Mutimedia Extention) процессорлари ва уларнинг бир нечта такомиллаштирилган вариантлари чикарилмокда. Бу процессор товуш, тасвир ва видео билан ишлашга мулжалланган буйрукларни ишлатади.
К основным параметрам микропроцессора относятся:

Download 2,58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   109




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish