Super biologiya uz – yana birinchi, yana oldinda, yana birinchi rivojlanishda…

SUPER_BIOLOGIYA_UZ – YANA BIRINCHI,  YANA OLDINDA,  
YANA BIRINCHI RIVOJLANISHDA… 
 
37.”Ekologik piramida”mos keluvchi to`g`ri javoblarni 
aniqlang. 
1. Oziq to‘rida bir oziq zanjirining bo‘g‘inlari boshqa 
zanjirning tarkibiy qismi bo‘ladi.2. Amerikalik ekolog 
olim R. Lindeman ta`riflab bergan.3. 1927-yil angliyalik 
ekolog olim Ch. Elton aniqlagan.4.Trofik darajadagi 
individlar soni yoki biomassasi, yoki undagi energiya 
miqdori bir xil kattalikdagi to‘g‘ri to‘rtburchaklar 
shaklida ifodalansa va ustma-ust qo‘yib chiqilsa, 
ekologik piramida hosil bo‘ladi. 5. Ekologik piramida 
asosini birinchi trofik  daraja –konsumentlar tashkil 
etadi,6. Bir trofik darajadan keyingisiga o‘tgan sari 
individlar soni kamayadi. 
A)1,2,3,4,6   B)3,4,6 
C)1,2,5,6      D)2,3,5 
 
38.Ekologik piramida asosini tashkil qiluvchi 
organizmlarni aniqlang. 
1.Nitella 2.chigirtka 3.temir bakteriyalari 4.Suv yong`og`i 
5.Yelik 6.raffleziya7.kabarga 8.Kalina 
A)1,6,8   B)2,3,5,6,7,8  C)1,4,8   D)1,3,4,8 
 
39.Sonlar piramidasi(1), biomassa piramidasi(2), 
energiya piramidasi(3) ga mos keluvchi ta`riflarni 
juftlang. 
a. har bir trofik darajada individlar sonini  va biomassani 
aks  ettiradi;  b.  har  bir  trofik  darajadagi  tirik  moddaning 
umumiy  quruq  massasini  aks  ettiradi  c.  har  bir  trofik 
darajada individlar sonini aks ettiradi d. trofik darajalarda 
energiya oqimini aks ettiradi  
A)1-a,2-b,3-d   B)1-c,2-b,3-d 
C)1-a,2-b,3-c    D)1-c,2-d,3-b 
 
40.Sonlar piramidasiga xos bo`lgan (a) va xos 
bo`lmagan(b) javoblarni juftlang. 
1. ekosistemadagi har bir trofik darajadagi individlar 
umumiy soni ko‘rsatiladi.2. Unga binoan oziq zanjirining 
bir bo‘g‘inidan keyingisiga o‘tgan sari individlar soni 
kamayadi. 3. ekosistemaning har bir trofik darajalaridagi 
organizmlar biomassalarining nisbatini ko‘rsatadi. 4. 
Quruqlik ekosistemalarida produtsentlarning umumiy 
biomassasi oziq zanjirining boshqa trofik 
darajalaribiomassasidan ko‘p 5.O`rmon 
ekosistemalarning sonlar piramidasi teskari, ya’ni asosi 
ingichka, yuqori qismi keng bo‘ladi. 6. O‘z navbatida 
birinchi tartib konsumentlarining umumiy biomassasi 
ikkinchi tartib konsumentlarining umumiy biomassasidan 
ko‘p bo‘ladi. 
A)a-1,2,6 b-3,4,5 B)a-3,4,6 b-1,2,5  
C)a-3,4,5 b-1,2,6 D) a-1,2,5 b-3,4,6 
 
41.Biomassa piramidasida qaysi holatda teskari piramida 
hosil bo‘ladi? 
A) Agar organizmlar tanasining o‘lchamlari bir-biridan 
juda katta farq qilmasa 
B) Agar quyi trofik darajalardagi organizmlar tana 
o‘lchamlari yuqori trofik darajadagi organizmlardan 
kichik bo‘lsa 
C) Agar yuqori  trofik darajalardagi organizmlar tana 
o‘lchamlari quyi trofik darajadagi organizmlardan kichik 
bo‘lsa 
D) Agar organizmlar tanasining o‘lchamlari bir-biridan 
umuman  farq qilmasa 
 
42. Quruqlik ekosistemalarida ……ning umumiy 
biomassasi oziq zanjirining boshqa trofik 
darajalaribiomassasidan ko‘p bo`ladi. 
A) produtsentlar B)1-tartib konsumentlar  
C) 2-tartib konsumentlar  
D) 3-tartib konsumentlar  
 
43.Qaysi ekosistemalarda produtsentlar tana o‘lchami 
ancha kichik, hayot sikli qisqa, mahsuldorligi yuqori, 
lekin ularning umumiy biomassasi birinchi tartib 
konsumentlari biomassasidan har doim kam bo‘ladi? 
A)O`tloq B)O`rmon C)Suv havzasi D)Tundra 
 
44.Piramidaningqaysixiliovmavsumidabaliqyokiboshqah
ayvonlarnisalbiyoqibatlarsizqanchamiqdordaovlashmumk
inliginihisoblashgaimkonberadi? 
A)Sonlar piramidasi    B)biomassa piramidasi  
C)Energiya piramidasi  D) Sonlar va biomassa piramidasi 
 
45.”Energiya piramidasi”ga xos bo`lmagan xususiyatlarni 
aniqlang. 
1. har bir trofik darajada oziq tarkibidagi energiya 
miqdorini aks ettiradi. 2. ov mavsumida baliq yoki 
boshqa hayvonlarni salbiy oqibatlarsiz qancha miqdorda 
ovlash mumkinligini hisoblashga imkon beradi 
3.Ekologik piramidalar orasida energiya piramidalari 
ekosistemaning funksional holati haqida to‘liq ma’lumot 
beradi.4.organizmlar soni va biomassasi faqat ularda 
to‘plangan energiya miqdori bilan bog`liq 5. Energiya 
piramidasiga organizmlarning tana o‘lchamlari, ulardagi 
metabolizm jarayonlarining intensivligi ta’sir etadi 6. 
energiya piramidalari oziq zanjiri orqali energiyaning 
o‘tish dinamikasini aks ettiradi.  
A)1,3,6 B)2,4,5 C)1,2,5 D)3,4,6 
 
46.Ekologik piramida qoidasiga binoan, quyi trofik 
darajadan yuqori darajaga energiyaning 10% I o‘tishini 
hisobga olsak, oziq zanjiridagi trofik darajalarning 
umumiy soni nechtadan oshmaydi? 
A)4   B)5 C)6  D)7 
 
47. Ilonning biomassasi yoz davomida 0,2 kg ga ortgan 
bo‘lsa«10% qoidasi»ga asoslanib umumiy 
biomassani(kg) hisoblang.: o‘tloq 
sebargasikapalakbaqailonilonburgut. 
A)2222,2 B)222,22 C)22 D)220,2 
 
48.Tabiiy (1) va Sun`iy(2) ekosistemalarni ajrating. 

---