Super biologiya uz – yana birinchi, yana oldinda, yana birinchi rivojlanishda…

SUPER_BIOLOGIYA_UZ – YANA BIRINCHI,  YANA OLDINDA,  
YANA BIRINCHI RIVOJLANISHDA… 
 
C)2,3,4,5   D)2,4,5 
 
3.Moddalarning davriy aylanishida bajaradigan 
vazifasiga ko‘ra, turlar qanday  funksional guruhlarga 
bo‘linadi? 
A) Produtsentlar, konsumentlar, redutsentlar. 
B)Avtotrof va geterotrof  
C)Avtotrof,konsument 
D)Konsument ,redutsent,destruktor 
 
4.Produtsentlarga mansub organizmlar guruhini ajrating. 
1.Kallima 2,Ko`lbuqa 3.Yo`ng`ichqa 4.oltingugurt 
bakteriyalari 5.suv yong`og`i 6.zarpechak 7.poliksina 
8.epifitlar 
A)1,3,5 B)2,3,6 C)3,5,6,8 D)3,4,5,8 
 
5.Yorug‘lik va kimyoviy energiyadan foydalanib, 
anorganik moddalardan organik birikmalarini 
sintezlaydigan organizmlarni aniqlang. 
A)Yashil o‘simliklar,suvo`tlar,parazit o`simliklar 
B) fotosintezlovchi va xemosintezlovchi bakteriyalar  
C)Yashil o‘simliklar, ko`k-yashil suvo`tlar, 
fotosintezlovchi va xemosintezlovchi bakteriyalar 
D)Barcha o`simliklar 
 
6.Konsumentlarga xos bo`lgan (a) va xos bo`lmagan 
(b)xususiyatlarni ajrating. 
1.Geterotrof organizmlar yashashini ta’minlaydigan oziqa 
va energiya manbayi bo‘lib xizmat qiladi. 2.tirik 
organizm tarkibidagi organik modda hisobiga oziqlanadi 
va undagi energiyani oziq zanjiri orqali uzatadi.3. Ularga 
barcha hayvonlar va parazit o‘simliklar,xemosintezlovchi 
bakteriyalar kiradi.4. Konsumentlar uchun avtotroflar 
(o‘simlikxo‘r hayvonlar uchun) yoki boshqa organizmlar 
(yirtqich hayvonlar uchun) oziq manbayi bo‘lib xizmat 
qiladi.5.Jo`ka bu guruhga kiradi 6.Semga bu guruhga 
kiradi 
A)a-2,4,5 b-1,3,6 B)a-2,4,6 b-1,3,5 
C)a-1,3,5 b-2,4,6  D)a-2,3,4 b-1,5,6   
 
7.Birinchi tartib tuyoqli  konsumentlarni aniqlang. 
1.Porfira 2.chigirtka 3.Turman4.Suv yong`og`i 5.Yelik 
6.raffleziya7.kabarga 8.Kalina 
A)1,6,8 B)2,3,5,6,7,8 C)3,5,7 D)5,7 
 
8.Hammaxo`r konsumentlarni aniqlang. 
1.suvarak  2.zarpechak  3.tuyaqush  4.kalamush  5.oq  ayiq 
6.qo`ng`ir ayiq 7.cho`chqa 8.Qayin odimchisi 
A)1,3,4,6,7 B)1,2,4,6,7 C)2,3,5,7 D)2,4,6,8 
 
9.Hammaxo‘r konsumentlar, masalan, to‘ng‘izlar (a), 
yirtqichlar, masalan, bo‘rilar(b) nechanchi tartib 
konsumentlari bo‘lishi mumkin? 
A)a-2,3 b-1,2  B)a-1,2 b-1,2  
C)a-1,2 b-2,3 D)a-1,2 b-3,4 
 
10.Quyidagilardan noto`g`ri fikrni aniqlang. 
A) Ekosistemada konsumentlar tartibi,soni produtsentlar 
hosil qiladigan biomassa hajmiga bog‘liq holda 
cheklangan bo‘ladi. 
B) Chiriyotgan o‘simlik, zamburug‘ va hayvon qoldiqlari 
detrit deyiladi. 
C) Detritofaglar redutsent hisoblanadi. 
D) Detritning parchalanishida detritofaglar va 
redutsentlar qatnashadi. 
 
11.Redutsentlarga xos bo`lmagan xususiyatlarni ajrating. 
1.Boshqacha destruktorlar deb ataladi 2. hayot faoliyati 
davomida organik qoldiqlarni anorganik moddalarga 
aylantiradigan organizmlar 3.ularga sianobakteriyalar va 
zamburug`lar kiradi 4.tuproq bakteriyalari va 
xemosintezlovchi bakteriyalar kiradi 5.nobud bo‘lgan 
o‘simlik va hayvon qoldiqlari bilan oziqlanib, ularni 
parchalaydi va chiritadi.6. Ular parchalanishning oxirgi 
bosqichi (organik birikmalarning anorganik 
moddalargacha minerallashuvi)da qatnashadi.7. Ular 
moddalarni konsumentlar  o‘zlashtira oladigan shaklda 
davriy aylanishga qaytaradi. 8.Geterotrof organizmlar 
hisoblanadi. 
A)3,4,5,7   B)2,3,4  
C)1,2,5,6,8 D)3,4,7 
 
12.Detritofaglarga mansub organizmlarni ajrating. 
1.Qizilquyruq 2.eshakqurt 3.ayrim kanalar,4.rizosfera5. 
ko‘poyoqlilar,6.o`simlikxo‘r qo‘ng‘izlar, 7.ayrim 
hasharotlar va ularning lichinkalari, 8.glikonius 
A)1,3,5,7 B)2,3,5,7 C)1,4,6,8 D)2,3,6,8 
 
13.Ekosistema bargarorligining eng muhim sharti nima? 
A)Avtotroflarning mavjudligini ta`minlash  
B)moddalar va energiya aylanishini ta’minlash 
C)modda va energiya almashinuvini ta`minlash 
D)Detritlarning parchalanishini ta`minlash 
 
14.Quyidagilardan to`g`ri fikrni ajrating. 
A) Turli funksional guruhlarga mansub bo‘lgan turlar 
o‘rtasidagi trofik (oziq) bog‘lanishlar natijasida 
moddalarning davriy aylanishi amalga oshadi. 
B) Redutsentlarning hayot faoliyati natijasida asosiy 
organic birikmalar hosil bo`ladi 
C)Produtsentlar quyosh energiyasi hisobiga anorganik 
moddalardan sintezlagan organik birikma oziq 
bog‘lanishlar asosida redutsentlarga o‘tadi va kimyoviy 
o‘zgarishlarga uchraydi. D)Produtsentlarning hayot 
faoliyati natijasida asosiy biogen elementlar organik 
birikmalardan anorganik moddalar (CO2, NH3, H2S, 
H2O) hosil bo‘ladi. 
 
15.Oziq zanjiri uchun mos keluvchi to`g`ri(a) va 
noto`g`ri  javoblarni juftlang. 
1.Bir bo‘g‘in (manba)dan ikkinchi bo‘g‘in 
(iste’molchi)ga moddalar va energiya o‘tadigan 
organizmlarning tizimli ketma-ketligi oziq zanjiri 
hisoblanadi. 2.«Oziq zanjiri» atamasi ingliz olimi – 

---