"Sug‘urta asoslari"

Tayanch iboralar.

Aktuar hisob-kitoblar – tarif stavkalarini hisoblashning iqtisodiy-matematik va ehtimolli- statistik usullari yig‘indisi.

Aksionerlik sug‘urta kompaniyasi – aksiyalarni sotish yo‘li bilan ta’sis etilgan sug‘urta tashkilotining tashkiliy-huquqiy shakli.

Vositachilar – bu sug‘urtalanuvchilar bilan yaqin bo‘lgan va sug‘urta xizmatlari bozori kon’yunkturasi o‘zgarishiga operativ moslashuvchi shaxslar.

Ixtiyoriy sug‘urta - tomonlarning xohish-irodasiga ko‘ra amalga oshiriladigan sug‘urta munosabatlari.

Litsenziya - muayyan faoliyat bilan shug‘ullanish huquqini beruvchi hujjat.

Majburiy sug‘urta – sug‘urta shakllaridan biri bo‘lib, unda sug‘urtalovchi va sug‘urtalanuvchilar o‘rtasida sug‘urta munosabatlari qonun kuchida yuzaga keladi.

Maxsus vakolatli davlat organi - sug‘urta faoliyatini tartibga solish va nazorat qilishni amalga oshiruvchi, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadigan organ.

Polis (Policy) – sug‘urta shartnomasining huquqiy tasdig‘i.

Sug‘urta – ko‘rilishi mumkin bo‘lgan zararlarni manfaatdor jismoniy va yuridik shaxslar o‘rtasida qoplash.

Sug‘urtalovchi – sug‘urtani amalga oshiruvchi ixtisoslashtirilgan tashkilot.

Sug‘urtalovchining aktivi – sug‘urtalovchining pulda ifodalangan mulki (asosiy vositalari va oborotdan tashqari aktivlari, moliyaviy qo‘yilmalari, materiallar, kassadagi pul mablag‘lari, hisob raqamidagi pul mablag‘lari, qimmatli qog‘ozlar va b.), buxgalteriya balansining bir qismi.

Sug‘urta bozori – sug‘urta xizmatlari oldi-sotdisi bo‘yicha iqtisodiy munosabatlar tizimi.

Sug‘urta nazorati – vakolatli davlat organi tomonidan sug‘urtalovchilar faoliyatini nazorat

qilish.

Sug‘urta portfeli – sug‘urta kompaniyasi tomonidan olingan badallar yig‘indisi yoki

tuzilgan va to‘langan shartnomalar soni.

Fuqarolik javobgarligi – fuqaro va yuridik shaxslarning uchinchi shaxslar (jismoniy va huquqiy) oldidagi qonunchilikda ko‘zda tutilgan javobgarlikning bir turi bo‘lib, u zarar yetkazuvchining harakat yoki harakatsizligi natijasida uchinchi shaxsga zarar yetkazilganda yuzaga keladi.

Yuridik shaxs – o‘z mulkida, xo‘jalik yuritishida yoki operativ boshqaruvida alohida mol- mulkka ega bo‘lgan hamda o‘z majburiyatlari yuzasidan ushbu mol-mulk bilan javob beradigan, o‘z nomidan mulkiy yoki shaxsiy nomulkiy huquqlarga ega bo‘la oladigan va ularni amalga oshira oladigan, majburiyatlarni bajara oladigan, sudda da’vogar va javobgar bo‘la oladigan tashkilot.

Nazorat uchun savollar:

1. 
   Sug‘urta tashkilotlari moliyasining xususiyatlari nimalardan iborat?
   
2.